زوج های کمدی و محبوب سینمای ایران

استقبال و موفقیت از «خوب، بد، جلف» اگرچه حاصل فیلمنامه و کارگردانی پیمان قاسم خانی است اما نمی توان نقش حضور یک زوج کمدی در آن هم با سابقه ای ملموس را نادیده گرفت.

پژمان جمشیدی و سام درخشانی در سریال «پژمان» محبوب شدند و حالاحالاها می توانند بار جذابیت سریال ها و فیلم ها را به دوش بکشند. فروش خیره کننده «خوب، بد، جلف» بهانه ای شد تا پرونده سینما و تلویزیون در سالیان اخیر را باز کنیم و سری بزنیم به زوج های موفق. زوج هایی که محبوبیت و موفقیت فیلم و سریال ها را رقم زده اند و همچنان با یادآوری نامشان لبخندی گوشه لب مان نقش می بندد. زوج های کمدی از طریق دوقطبی سازی شخصیتی، درام را شکل می دهند و از طریق ایجاد تضاد و کنتراست شخصیتی و پارادوکس های رفتاری برای خلق موقعیت کمدی، بسترسازی می کنند. این امکانی است که سینما و تلویزیون آن چنان که باید از آن بهره نمی برد.

کما/ ۱۳۸۲

 

محمدرضا گلزار/ امین حیایی

خاستگاه: گلزار و حیایی، اوایل دهه هشتاد، جزو مهم ترین سوپراستارهای سینمای ایران بودند. حضور هرکدامشان کافی بود تا یک فیلم با استقبال رو به رو شود و فروش زیادی داشته باشد. حالا قرار گرفتن این دو نفر کنار هم، چنان اشتیاقی در مخاطبان ایجاد کرد که فیلم همان روزهای اول به فروش بالایی دست پیدا کرد. گرچه گلزار اصولا بازیگر کمدی نبود اما همه او را در چنین جایگاهی به خوبی پذیرفتند.

چرا موفق بودند: «کما» قصه جذاب و درجه یکی نداشت اما در مقایسه با فیلم های کمدی آن دوره، اثر قابل قبولی بود. درواقع می شود گفت که آرش معیریان، بهترین اثرش را خلق کرد و بعد از آن، هیچ وقت نتوانست به چنین موفقیتی دست پیدا کند. بخش مهمی از جذابیت فیلم به بازی این زوج و ترکیب جذابی که پدید آورده بودند بستگی داشت.

امین حیایی در قالب یک پسر پایین شهری به نسبت بی سواد ظاهر شده بود که مثل لات ها راه می رفت و آداب و معاشرت نمی دانست؛ قالبی که بعدها بارها و بارها آن را تکرار کرد و به نتیجه خاصی نرسید. گلزار آن طور که باید کمدی بازی نکرد اما همان جدیت و شخصیت به نسبت سطح بالایی که داشت در کنار کاراکتر غیراجتماعی حسن با بازی حیایی به شدت به چشم آمد

موفقیت فیلم: فورش کما در زمان اکران بسیار بی نظیر بود. در سال ۱۳۸۳ موفق شد در کمال ناباوری، یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بفروشد. آن سال «مهمان مامان»، یک میلیارد و صد میلیون تومان فروش کرد. البته اگر فیلم «مارمولک» اکران طبیعی اش را طی می کرد شاید می توانست در آن سال رکورد کما را بزند.

تداوم همکاری: موفقیت فیلم کما باعث شد که گلزار و حیایی در «مهمان» و «شیش و بش» و «ساخت ایران» هم همبازی باشند اما هیچ وقت نتوانستند در هیچ اثر دیگری آن موفقیت را مجددا تکرار کنند.

چارچنگولی/ ۱۳۸۷

رضا شفیعی جم و جواد رضویان

خاستگاه: رضا شفیعی جم و جواد رضویان تا پیش از «چارچنگولی» فقط در سریال «جایزه بزرگ» مهران مدیری با هم همکاری داشتند که البته در همین سریال هم زوج نبودند. جذابیت این زوج، به موفقیت هر کدام از این بازیگران در پروژه های قبلی شان بر می گشت. هر کدام از این دو نفر، در مجموعه های مختلف تلویزیونی موفقیت های زیادی به دست آورده بودند و به شدت مورد توجه مردم قرار داشتند. طبیعتا سعید سهیلی خوب می دانست که کنار هم قرار گرفتن این دو نفر، چقدر می تواند استقبال مخاطبان از فیلمش را بالا ببرد.

چرا موفق بودند: چارچنگولی فیلم خوبی نبود. یعنی نمی شود آن را جزو کمدی های قابل قبول سینمای ایران به حساب آورد اما کمدی شفیعی جم و رضویان، ترکیب جالبی به وجود آورده بود که می توانست مخاطب را تا پایان همراه کند. درواقع بخش مهمی از موفقیت فیلم به بازی این دو نفر و تضاد شدیدی که میانشان شکل گرفته بود بر می گشت اگر نه خود فیلم از سطح یک سوژه ساده فراتر نرفته بود و پرداخت درستی نداشت.

شهرام و بهرام، دو برادر هستند که از ناحیه کتف بهم چسبیده اند منتها به دلیل اثر پذیرفتن از دو الگوی فکری مختلف، طرز فکر کاملا متفاوت دارند. یکی از آنها به شدت مذهبی شده و دیگری به شدت طرفدار جشن و مهمانی و خوش گذرانی. حالا تضادی که میان این دو نفر شکل می گیرد، کمدی بامزه ای را ایجاد می کند.

موفقیت فیلم: فیلم «چارچنگولی» در سال ۱۳۸۷ موفق شد به باشگاه میلیاردی ها دست پیدا کند و با یک میلیارد و هفتصد میلیون فروش، به عنوان پرفروش ترین فیلم سال نام بگیرد. آن هم در شرایطی که یک سال قبل از آن، فیلم «اخراجی ها» توانسته بود به چنین جایگاهی دست پیدا کند.

تداوم همکاری: با وجود موفقیت فراوانی که در این فیلم نصیبشان شد، هیچ وقت در هیچ پروژه دیگری، همکاری نکردند.

نیش زنبور/ ۱۳۸۸

 رضا کیانیان و رضا عطاران

خاستگاه: خب طبیعتا رضا کیانیان به عنوان بازیگری که ید طولایی در فیلم های جدی دارد و رضا عطاران که کمدین مطرح سینمای ایران است هیچ وقت پیش از «نیش زنبور»، به عنوان زوج کنار هم قرار نگرفته بودند. به هر حال گزینه هایی بسیار  متفاوت هستند و امکان قرار گرفتن شان کنار هم اصلا زیاد نیست. مسئله دیگر این که هیچ کدام از این ها به تنهایی هم هیچ وقت در هیچ فیلمی با بازیگر دیگری زوج نبوده اند.

رضا عطاران با اینکه تجربه زیادی در فیلم ها و سریال های کمدی دارد اما هیچ وقت کنار زوج دیگری قرار نگرفته و معمولا بازی خودش به تنهایی به چشم می آید. با این حال اما از آنجایی که هرکدام از این دو نفر، بازیگران درجه یک سینمای ایران هستند، طبیعتا کنار هم قرار گرفتن شان هم می توانسته جذاب به نظر برسد.

چرا موفق بودند: فیلم «نیش زنبور»، اثر موفقی میان آثار کمدی سینمای ایران نبود. شاید اگر عطاران و کیانیان کنار آن قرار نگرفته بودند، حتی با اقبالی هم از سوی مخاطبان رو به رو نمی شد. این دو نفر، دو خلافکار بودند که با همکاری هم زنان پولدار بی شوهر مسن را اغفال می کردند و با ترفندی پول هایشان را به جیب  می زنند تا اینکه نهایتا یکی از آنها به دیگری نارو می زند و... موقعیتی که قرار بوده این دو نفر در آن قرار بگیرند می توانست موقعیت جذابی باشد اما در واقعیت این چنین نیست. حتی شوخی ها یا کمدی جذابی هم میان آنها شکل نمی گیرد. با این حال فیلم فقط روی جذابیت این دو نفر دست می گذارد و به همین منوال جلو می رود و اتفاق موفق هم می شود.

موفقیت فیلم: فیلم سال ۱۳۸۸، یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان فروش کرد و بعد از «اخراجی های ۲»، «دو خواهر»، «زندگی شیرین»، «درباره الی»، «پسر ایرونی» و «خروس جنگی»، به عنوان هفتمین فیلم پرفروش آن سال شناخته شد.

تداوم همکاری: هیچ وقت همکاری دیگری نداشتند.

سن پطرزبورگ/ ۱۳۸۸

پیمان قاسم خانی و محسن تنابنده

خاستگاه: وقتی پیمان قاسم خانی و محسن تنابنده رو به روی هم قرار گرفتند کمتر کسی فکر می کرد این نویسنده ها بتوانند یکی از بهترین زوج های کمدی سال های اخیر سینما را به نام خود رقم بزنند. قاسم خانی پیس از این در «عاشقانه» بازی کرده بود و نگارش کلی فیلم و سریال طنز در کارنامه دارد. محسن تنابنده اما در سالی که «سن پطرزبورگ» را بازی کرد حتی به سیمرغ بازیگری هم رسیده بود. در تلویزیون با «مامور بدرقه» بازیگری شناخته شده بود اما در «سن پطرزبورگ» گریمی متفاوت داشت و از شمایل پیشین بیرون آمده بود.

چرا موفق بودند: کل کل ناتمام کاراکتر قاسم خانی و تنابنده برای رسیدن به گنجی با کلید عقاب دوسر، مخاطب را نود دقیقه سرگرم می کند و می خنداند. تضاد طبقاتی و شخصیتی این زوج ویژگی مهم شان بود که از قبل آن موقعیت های خنده داری ایجاد می شد. یکی متعلق به طبقه فرودست و آن یکی مردی از طبقه متوسط جامعه که خیلی خوب بلد است ادای پز جنتلمن به خود بگیرد و کارش را پیش ببرد. تکیه کلام های این دو هنوز در شوخی های محاوره مورد استفاده قرار می گیرد که نشان از فیلمنامه جذاب پیمان قاسم خانی و شخصیت پردازی درست بهروز افخمی به عنوان کارگردان دارد.

موفقیت فیلم: «سن پطرزبورگ» سال ۸۸ اکران شد و با فروشی نزدیک ۶۲۸ میلیون تومان رتبه چهارم پرفروش ترین فیلم های سال را به خود اختصاص داد. فیلم اگر اسیر اختلاف تهیه کننده و کارگردان نمی شد حالا با یکی از اصولی ترین کمدی های سینمای ایران مواجه بودیم ولی در همین حد هم مخاطبان آن را پسندیدند و هنوز جزو فیلم های کمدی خوب به حساب می آید.

تداوم همکاری: قرار بود زوج قاسم خانی و تنابنده در «سن پطرزبورگ ۲» باز هم کنار هم باشند که فیلم همچنان در مرحله حرف مانده است! اگر این دو کاراکتر در فیلمی دیگر هم مورد استفاده قرار گیرند شک نکنید موفقیت گیشه آن تضمین است. 

بارکد/ ۱۳۹۴

بهرام رادان و محسن کیایی

خاستگاه: بهرام رادان پیش از کمدی «بارکد» تجربه فیلم فانتزی «آتش بس ۲» را داشت و در «آدم کش» به نوعی با حامد بهداد یک زوج را تشکیل داده بودند اما در «بارکد» با محسن کیایی  یک زوج به تمام معنا را تشکیل دادند. کیایی برخلاف رادان نقش های کمدی زیاد بازی کرده بود. نمونه مشهورش «خط ویژه» است که سهم این بازیگر و هومن سیدی از «بامزه بودن» بیش از دیگران است.

چرا موفق بودند: حاصل دنیای فانتزی و تخیلی فیلم های مصطفی کیایی خلق شخصیت های بامزه است. او برای فیلمی کاملا جدی مثل «عصر یخبندان» هم این مهم را فراموش نمی کند و برادرش محسن می شود نماینده ایجاد موقعیت های خنده دار. در «بارکد» این مفهوم به اوج می رسد؛ کیایی و رادان یکی از زوج های بامزه و موفق سینما را خلق می کنند که با ورود پژمان بازغی مثلث موفقی تشکیل می شود.

کیایی و رادان دوستانی هستند که برای رسیدن به زندگی بهتر و البته گرفتن انتقام از مفسدان دانه درشت اقتصادی، دست به هر کاری می زنند. در این حیص و بیص دوئل آن ها برای رسیدن به جایگاه بهتر لحظات مفرحی را رقم می زند. از آن طرف آن یکی قصد دور زدن دیگری را دارد و بازی «موش و گربه»واری بین شان ایجاد می شود که از مخاطب خنده می گیرد.

موفقیت فیلم: «بارکد» در جشنواره سی و چهارم فجر رتبه سوم آرا مردمی را به دست آورد. در اکران عمومی هم با استقبال بالا مواجه شد و نزدیک به ۱۲ میلیارد تومان فروش داشت. غالب مخاطبان راضی از سالن خارج می شدند و از آن به عنوان فیلمی مفرح یاد می کردند. بار کمدی «بارکد» بر دوش کیایی و رادان بود که نشان از موفقیت این زوج دارد.

تداوم همکاری: چیزی از اکران «بارکد» نگذشته است اما خبری مبنی بر تداوم همکاری این دو شنیده نشده. اگر ادامه یابد می توان به موفقیتش امید داشت.

خوب، بد، جلف/ ۱۳۹۵

پژمان جمشیدی و سام درخشانی

خاستگاه: اولین بار سال ۱۳۹۲ در سریال «پژمان» با زوج پژمان جمشیدی و سام درخشانی رو به رو شدیم. همان طور که می دانید سریال سروش صحت، با زندگی فوتبالی پژمان جمشیدی شوخی کرده بود. داستان از وقتی شروع شد که این بازیکن بدون تیم مانده بود و مدیر برنامه اش سام درخشانی نمی توانست برای او کاری کند. «پژمان» اولین تجربه جمشیدی و درخشانی با این سریال شکل گرفت.

چرا موفق بودند: اولین دلیل موفقیت زوج جمشیدی و درخشانی، به فیلمنامه پیمان قاسم خانی و طراحی کاراکتری باز می گردد که برای این دو شخصیت انجام داده بود. این دو کاراکتر، به ظاهر آدم های عاقلی هستند اما در عمل، رفتار و بیان شان از نوعی «توهم» و «بلاهت» نشات می گیرد و همین تضاد عامل اصلی محبوبیت شان است. کل کل ناتمام بخش دیگری از دلیل موفقیت این زوج است. سروش صحت در مقام کارگردان به خوبی توانست به این دو شخصیت جان دهد و حالا شخصیت شان جزو زوج های محبوب سینما و تلویزیون ما محسوب می شود. بعد از آن پیمان قاسم خانی تصمیم گرفت این زوج را شخصیت اصلی اولین فیلم سینمایی خود قرار دهد که نتیجه اش این روزها روی پرده سینما است.

موفقیت فیلم: «خوب، بد، جلف» بر روی وجه دیگری از زوج جمشیدی و درخشانی تمرکز کرده و داستان ارتباط مستقیم با سریال «پژمان» ندارد. همین باعث می شود مخاطب قصه ای تازه از این زوج شاهد باشد و ذهنش خسته از کلیشه ها نشود. فیلم هم در جشنواره مورد استقبال مردم قرار گرفت و هم در اکران عمومی. «خوب، بد، جلف» بعد از یک هفته اکران بیش از یک میلیون فروش داشت.

تداوم همکاری: بعد از سریال «پژمان» استفاده بهینه ای از جمشیدی و درخشانی در فیلم «خوب، بد، جلف» شده است و هیچ بعید نیست همکاری این زوج تداوم داشته باشد؛ چرا که این قابلیت وجود دارد.