زندگی نامه امام هادی (ع) امام دهم شیعیان

در زمان امام هادی (ع) شیعیان ایران، عراق، یمن ومصر ارتباط مستمر و خوبی با حضرت داشتند

چکیده ای از بیوگرافی امام هادی ( ع)

نام:علی بن محمد بن علی

زاده:۱۵ ذی الحجه سال ۲۱۲ هجری قمری

زادگاه:یکی از محله های نزدیک مدینه به نام صریا 

درگذشته:۳ رجب سال ۲۵۴ هجری قمری

محل دفن:سامرا

والدین:جواد ، سمانه مغربیه معروف به سیّده  

بیوگرافی امام هادی ( ع)

امام دهم شیعیان، علی بن محمد نام دارد که مشهور به امام هادی ( ع) و علی النقی است. حضرت امام علی النقی ( ع) در نیمه ذیحجه سال ۲۱۲ هجری قمری در شهر صریا( واقع در مدینه) متولد شد. پدر آن حضرت، امام محمد تقی جوادالائمه( ع) بود و مادرش سمانه از زنان درست کردار پاک دامنی بود که دست قدرت الهی وی را برای تربیت مقام ولایت و امامت مأمور کرده بود و چه نیکو وظیفه مادری را به انجام رسانید و به این ماموریت خدایی قیام کرد. نام مبارک ایشان، علی است و از القابشان هادی، نقی، عالم، فقیه، امین، موتمن، طیب و متوکل می باشد. کنیه آن حضرت نیز ابوالحسن بوده و به او« ابوالحسن ثالث» می گفتند.

امام هادی (ع) پس از پدر بزرگوارش در سن ۸ سالگی به مقام امامت رسید

از امام هادی (ع) دو یادگار ارزشمند« زیارت جامعه کبیره» و خطبه« غدیریه» بجامانده است که از مهمترین آثار شیعی محسوب می شود ، ایشان به واسطه برخی از اصحاب خویش با مردم در ارتباط بودند که یکی از این اصحاب، حضرت« عبدالعظیم حسنی( ع)» بود، بعضی منابع تعداد اصحاب آن حضرت را ۱۹۰ نفر عنوان کرده اند.

همسر و فرزندان امام هادی ( ع)

نام همسر امام هادی ( ع)، حُدیث یا سلیل بود، وی کنیزی از اهالی« نوبه» و مادر امام حسن عسکری( ع) بود. آن حضرت پنج فرزند به نام های ۱- ابومحمد حسن (ع) ( امام عسکری( ع) یازدهمین اختر تابناک ولایت و امامت است). ۲- حسین. ۳- سید محمد که یک سال پیش از پدر بزرگوارش فوت کرد ، جوانی بود آراسته و پرهیزگار که بسیاری گمان می کردند مقام ولایت به او منتقل خواهد شد. قبر مطهرش که مزار شیعیان است در نزدیکی سامراست. ۴- جعفر. ۵- عایشه، یا به نقل شادروان شیخ عباس قمی" علیه" داشته اند.

اوضاع سیاسی در زمان امام هادی ( ع)

امام هادی (ع) در سال ۲۲۰ ق در مدینه به امامت رسیدند. آن حضرت ۱۳ سال اول امامت خویش را در مدینه سپری نمود و ضمن سودرسانی معنوی و علمی به شیعیان، به امورشان رسیدگی می کردند تا این که متوکل ( خلیفه وقت) که با ائمه اطهار علیهم السلام دشمن بود، بخاطر هراسی که از نفوذ و محبوبیت امام در جامعه داشت، ایشان را از مدینه به سامرا فراخواند، برای اینکه احساس میکرد که باید از نزدیک امام را تحت نظر بگیرد. بعد از آمدن امام به سامرا، هرچند ایشان ظاهرا آزاد بود، ولی« متوکل» منزلشان را طوری انتخاب کرده بود که همواره تحت نظر باشند. وی دستور بررسی منزل ایشان را بطور مرتب صادر میکرد و توسط نیروهای حکومتی تمام دیدارها و رفت و آمدها کنترل می شد.

دوران امامت امام هادی (ع) دورانی سرشار از نابسامانی و لبریز از ستمگری‌های خلفای عباسی بود

متوکل در جامعه جوّ بسیار خفقان آمیزی را حکم فرما کرده بود و بر شیعیان سخت گیری و فشار زیادی را اعمال می کرد. همچنین علویان را در محاصره اقتصادی قرار داده بود. مال فراوانی به شاعران می داد تا در اشعارشان به ائمه علیه السلام بی حرمتی کنند و اکثر سادات جلیل القدر آن هنگام را دستگیر و زندانی کرده بود. انهدام و تخریب مرقد امام حسین علیه السلام، از هولناکترین اقدامات او در دوره حکومتش بود. در زمان خلفای عباسی مخصوصا متوکل و بقیه خلفای هم دوره امام هادی ( ع)، اوضاع معیشتی مردم و بالاخص علویان بسیار دشوار بود برای این که آنان بیت المال مسلمین را صرف خوشگذرانی هایی می کردند که به گواهی تاریخ، هزینه های مربوط به آن ها بی سابقه بوده است.

فعالیت های امام هادی ( ع)

با اینکه امام هادی ( ع) شدیدا تحت نظر بود، ولی از پای ننشست و فعالیت هایش را به شیوه ای مطابق اوضاع زمان خویش به پیش برد. از مهمترین فعالیت های ایشان این بود که از راه‌های گوناگون به مردم آگاهی داده و در طی سخنانش و در مناظرات و پرسش و پاسخ های علمی، منصب امامت و مقام علمی خود را آشکار و تثبیت کرد. همینطور عدم مشروعیت حکومت بنی عباس را تبیین می کردند. یکی دیگر از محورهای فعالیت امام هادی علیه السلام ، آماده کردن مردم و شیعیان نسبت به غیبت حضرت مهدی (ع) بود. البته ایشان این موضوع را با نهایت احتیاط و جلوگیری از حساس شدن حکومت، بطور سربسته در ضمن سخنانش ذکر می فرمود.

برخورد امام هادی ( ع) با فرقه ها و مکاتب

از طرف خلفا در حکومت بنی عباس به مسائل علمی و فرهنگی تمایل نشان داده می شد. بسیاری از کتب سایر ملل در این موقع به زبان عربی ترجمه شد و همین امر افکار مردم و اوضاع علمی جامعه را دگرگون کرد. همینطور مکاتب کلامی مانند اشاعره و معتزله رونق گرفته بود و شبهاتی مثل جسمیت خداوند،  جبرگرایی مطلق یا اختیار مطلق، حادث یا قدیم بودن قرآن و... مطرح می شد که موضع گیری امام هادی ( ع) و پاسخ ایشان به چنین شبهاتی، اولا اصالت و حقانیت مواضع شیعه را نشان می داد و ثانیا مسلمین را از گرفتاری در دام چنین شبهاتی حفظ می کرد.

حرم عسکریین

امام هادی( ع) در خانه ای که در سامرا ساکن بود، دفن شد. محل دفن این امام و فرزندش امام حسن عسکری( ع) به حرم عسکریین در سامرا شناخته می شود. بعد از دفن امام هادی( ع) در خانه اش،  امام عسکری( ع)  برای مقبره پدرشان خادمی را تعیین کرد. ناصرالدوله حمدانی در سال ۳۳۳ قمری،  قبه ای برای حرم بنا کرد و برای زائران آن مهمان سرایی ساخت. ساختمان ها و تأسیساتی در دوران آل بویه،  معزّالدوله و عضدوالدوله  برای حرم می سازند و گنبد و ضریح را بازسازی می کنند. ضریحی از طلا و نقره، در سال ۱۳۳۵ش بر آن نصب شد. قسمت هایی از حرم عسکریین در سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش در انفجارهای تروریستی تخریب شد. ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران از سال ۱۳۸۹ش بازسازی حرم عسکریین را آغاز و در سال ۱۳۹۴ش به پایان رساند. این ضریح  نیز به همت آیت الله سیستانی ساخته شده است.

امام هادی (ع) بیشتر مدت امامت خود را در زندان نظامی عباسیان گذراندند

شهادت امام هادی (ع)  

امام هادی (ع) به وسیله زهر در سال ۲۵۴ هجری در سامرا در خانه ای که تنها فرزندشان امام حسن عسکری علیه السلام بر بالینشان بود، به شهادت رسیدند. امام دهم را معتمد عباسی مسموم کرد. امام حسن عسکری علیه السلام از این سال به بعد پیشوای حق شدند و بار تعهد امامت را بر دوش گرفتند؛ امام حسن عسکری( علیه السلام) بعد از شهادت امام هادی ( ع)، بر پیکر مطهر پدرش نماز خواند و سرانجام در همان خانه ای که بیست سال در آن زندانی و تحت نظر بودند، به خاک سپرده شدند.

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش