تقابل ارزش «برند» رنو و «بازار» ایران

 

قرارداد سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و رنو در حالی هنوز به امضا نرسیده است که به گفته منابع آگاه، دو طرف پیشرفتی ۹۵ درصدی در مذاکرات خود داشته و تنها مساله باقیمانده میان آنها، به ارزش‌گذاری برند «رنو» و «بازار ایران» مربوط می‌شود.مهرماه سال گذشته بود که رنو و ایدرو تفاهم‌نامه همکاری مشترک با یکدیگر امضا کرده و بنا شد پس از انجام مذاکرات نهایی و رفع موانع و اختلاف‌نظرهای موجود، تفاهم‌نامه موردنظر به قرارداد تبدیل شود.این تفاهم‌نامه که به‌طور ناگهانی در حاشیه نمایشگاه خودرو پاریس امضا شد، تعجب و در عین حال نگرانی خودروسازان داخلی را به‌دنبال داشت و شواهد امر نشان می‌داد و می‌دهد آنها چندان دل‌خوشی از این اتفاق ندارند.هم ایران‌خودرو و هم سایپا نیز خواستار همکاری مشترک با رنو بوده و قصد داشتند با توجه به فضای مثبت ایجاد شده پس از توافق هسته‌ای و برجام، مشارکتی جدید را با این خودروساز معتبر اروپایی آغاز کنند. با این حال، سازمان گسترش پیشدستی کرد و با امضای تفاهم‌نامه با رنو، خود شراکت با این خودروساز فرانسوی را در ایران کلید زد. هرچه هست، با وجود آنکه بنا بود تفاهم‌نامه موردنظر به فاصله‌ای نه چندان طولانی به قرارداد تبدیل شود، تا به امروز این اتفاق رخ نداده است.این در شرایطی است که منابع آگاه تاکید می‌کنند ایدرو و رنو تا مرز ۹۵ درصد به تفاهم با یکدیگر رسیده و بنابراین می‌توان گفت امضای قرارداد آنها تقریبا قطعی شده است. اگرچه طی چند ماه گذشته گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد محل اختلاف رنو و ایدرو و اینکه چه مانعی بر سر راه امضای قرارداد آنهاست، مطرح شده، با این حال ظاهرا بیشتر اختلافات رفع و تنها یک مورد خاص برای رسیدن به امضای قرارداد باقی مانده است.

این مورد خاص اما به ارزش‌گذاری برند رنو و بازارخودرو ایران مربوط می‌شود و در حال حاضر دو طرف مشغول چانه زنی بر سر این مساله هستند. به‌عبارت بهتر، سازمان گسترش و رنو قصد دارند با تعیین ارزش این دو (شرکت خودروسازی رنو فرانسه و بازار خودرو ایران)، تا حد امکان از یکدیگر امتیاز گرفته و مسیر و چشم‌انداز قرارداد و همکاری مشترک شان را به نفع خود ترسیم کنند. بر این اساس، رنو که ظاهرا به سمت حضور در مربع ارزشمندترین برندهای خودرویی دنیا خیز برداشته، می‌خواهد از ناحیه جایگاه جهانی خود، امتیازات لازم برای حضوری گسترده و متفاوت در صنعت و بازار خودرو ایران را فراهم بیاورد. شکل تفاهم‌نامه مشترک رنو و ایدرو به‌گونه‌ای است که این خودروساز فرانسوی به‌نوعی مستقل در خودروسازی و بازار ایران عمل خواهد کرد. این اتفاق که برای اولین بار در خودروسازی کشور رخ خواهد داد، به رنو اجازه می‌دهد بدون مشارکت با شرکت‌های خودروساز ایرانی و مطابق با فرهنگ و روش خاص خود، در حوزه‌های مختلف اعم از تولید و فروش و خدمات پس از فروش اقدام کند. از همین رو رنویی‌ها می‌خواهند ضمن جا انداختن ارزش برند خود برای مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، از این ناحیه (ارزش‌گذاری برند) قراردادی در راستای تحقق اهداف شان در ایران به امضا برسانند. طبعا هرچه ارزش و قیمت بالاتری برای برند رنو تعیین شود، خودروساز فرانسوی قدرت مانور بهتر و بیشتری برای فعالیت در کشور خواهد داشت و می‌تواند بهترین استفاده را از حضور مستقل در ایران ببرد.

از آن سو اما سازمان گسترش و البته وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز به‌دنبال تعیین ارزش بازار خودرو کشور بوده و می‌خواهند از این راه ضمن محدود کردن امتیازات رنو، دست بالا را در مشارکت با این خودروساز فرانسوی داشته باشند.به‌عبارت بهتر، ارزش بازار خودرو ایران در برابر ارزش برند رنو فرانسه قرار گرفته و مسوولان وزارت صنعت می‌خواهند از این راه (ارزش‌گذاری بازار) از رنویی‌ها امتیازات لازم را در مسائل مختلف دریافت کنند. هرچند مشخص نیست برند رنو و بازار ایران دقیقا چقدر می‌ارزند، با این حال به نظر می‌رسد در حالت کلی، ارزش بازار بر ارزش برند شرکت‌ها مقدم است. در واقع اگرچه رنو جزو خودروسازان معتبر دنیا به شمار می‌رود و برای قرار گرفتن در جمع چهار برند ارزشمند خودرویی جهان خیز برداشته، با این حال بازار خودرو ایران نیز بزرگ و بکر به شمار رفته و برای خودروسازان بسیاری در دنیا، بهشت فروش خودرو به حساب می‌آید.بنابراین نه فقط رنو، بلکه بسیاری دیگر از برندهای خودرویی بزرگ جهان نیز بسیار مایلند تا با حضوری قوی در بازار ایران، به فروشی قابل توجه در آن دست پیدا کنند و همین حالا نیز پژو و هیوندایی فعالیت‌های خود را در خودروسازی کشور آغاز و سیتروئن و فولکس واگن هم در راه هستند.

به اعتقاد کارشناسان، اهمیت و ارزش برند بازار خودرو ایران به حدی است که اگر رنو خواسته یا ناخواسته فرصت بزرگ حضور در آن را از دست بدهد، خودروسازان دیگری جایش را خواهند گرفت، به‌خصوص آنکه از امتیاز «فعالیت مستقل» نیز برخوردار خواهند بود. بنابراین رنو هرچه زودتر قرارداد با سازمان گسترش را به امضا برساند، به نفع خودش خواهد بود، زیرا از یک طرف زودتر وارد فاز اجرا می‌شود و از طرفی امتیاز «حضور مستقل» در خودروسازی و بازار خودرو ایران را از دست نخواهد داد. این در حالی است که تعلل رنو می‌تواند ضمن حذف این امتیاز، خودروساز فرانسوی را از بازار بکر و تشنه ایران دور کرده و سایر رقبا را جایگزین آن کند. اتفاقا در حال حاضر که پژو فعالیت در ایران را آغاز و سیتروئن و فولکس واگن و حتی فیات نیز قصد حضور در بازار خودرو کشور را دارند، رنو طبعا باید بیش از پیش نسبت به آغاز فعالیت خود (در ایران) حساس شده باشد؛ زیرا رقبایش برای گرفتن سهم از این بازار، بیکار نخواهند نشست.