در یک دهه گذشته نمایشگاهی که انتظار می‌رفت جدیدترین تکنولوژی‌ها و محصولات رایانه‌ای در آن معرفی شود بعد از پشت سر گذاشتن دعواهای همیشگی بر سر انتخاب مسئول برگزار‌کننده آن، به جایی برای برگزاری مسابقات سرگرم‌کننده برخی شرکت‌ها و در نهایت قرعه کشی و اهدای جوایز تبدیل شده است.
بازدیدکنندگان نمایشگاه را نیز گروهی تشکیل می‌دهند که در صف گرفتن شارژ و بسته‌های تبلیغاتی در محیط نمایشگاه در حال رفت و آمد هستند. از سوی دیگر با وجود تمام قول‌هایی که مسئولان برگزاری نمایشگاه برای حضور شرکت‌های خارجی حداقل در ۴ سال گذشته داده‌اند، نام هیچ شرکت بین‌المللی بزرگ و شناخته شده‌ای در فهرست حاضران نمایشگاه الکامپ دیده نمی‌شود.
اما این نمایشگاه در دو سال اخیر با جا دادن گروه‌های استارتاپی در دل خود راهی جدید برای قرار گرفتن در مرکز توجه پیدا کرده و توانسته تا حدودی بازدیدکنندگان تخصصی را به نمایشگاه بکشاند. بدون اغراق اگر در ۴ روز برگزاری الکامپ بیست و سوم به سالن‌های مختلف این نمایشگاه سر میزدید شلوغ‌ترین وپرهیجان‌ترین سالن مربوط به سالن «الکام‌استارز» بود، سالنی که نزدیک به ۳۴۰ شرکت‌استارتاپ یا نوپا را در خود جای داده بود.
جایی برای برندینگ و جلب اعتماد
براساس اعلام ستاد خبری الکامپ، استقبال قابل توجه استارتاپها از حضور در الکامپ ۲۱ و ۲۲ باعث شد تا در الکامپ امسال بزرگترین‌سالن نمایشگاه به این شرکت‌های نوپا اختصاص داده شود. برعکس دو سال گذشته که استارتاپها در یک فضای محدود و به صورت فشرده در کنار هم قرار داشتند، امسال ۳۴۰ شرکت استارتاپی در دو سالن ۸ و ۹ و در فضایی برابر ۷ هزار مترمربع به معرفی و ارائه حوزه کاری خود پرداختند.
در کنار افزایش دو برابری حضور استارتاپها در الکامپ ۲۳، شتاب‌دهندگان و سرمایه‌گذاران نیز در این نمایشگاه حضور چشمگیری داشتند.با نگاهی به حاضران در سالن ۸ و ۹ نمایشگاه الکامپ می‌توان شرکت‌های استارتاپی را به دو دسته کاملاً متفاوت تقسیم کرد. دسته اول شرکت‌هایی هستند که بدون هیچ برنامه خاص و تنها برای معرفی خود به بازدیدکنندگان در سالن حضور پیدا کرده و حتی کاتالوگ‌های تبلیغاتی خود را نیز بدون هیچ توضیح خاصی به دست بازدیدکنندگان می‌سپارند.
برای مثال مدیر یک گروه استارتاپی در پاسخ به این سؤال به «ایران» که هدفشان برای حضور در این نمایشگاه چیست می‌گوید: «فرصتی برای حضور در این نمایشگاه فراهم شده بود و تنها از این فرصت استفاده کردیم.» اما دسته دوم شرکت‌هایی هستند که با یک استراتژی مشخص یعنی گسترش شبکه ارتباطی و جلب اعتماد کاربران به سرویس‌های ایرانی به صورت هدفمند در تلاش برای جذب نظر بازدیدکنندگان هستند.
در همین زمینه شرکتی که در حوزه خدمات مالی فعالیت می‌کند به «ایران» می‌گوید که هدفشان از حضور در الکام‌استارز معرفی برند این شرکت و جلب اعتماد کاربران ایرانی به سرویس‌هایی است که بهتر از نمونه‌های خارجی فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها علاوه بر ارائه کاتالوگ‌ها و معرفی مختصر از کارایی سرویس‌شان، امکان تست محصولات را نیز برای بازدیدکنندگان فراهم آورده بودند.
مدیر این شرکت استارتاپی اعلام می‌کند که حتی در معرفی ایده خود به بازدیدکنندگان می‌توانند با نیازهای مشتریان بیشتر آشنا شده و در صورت نیاز امکانات جدیدی به سرویس خود اضافه کنند.در بین شرکت‌های استارتاپی تازه نفس می‌توان شرکت‌هایی را هم دید که حالا کمی از دوران نوپا بودن خود فاصله گرفته و در بازار به رقیبان اصلی کسب و کارهای سنتی تبدیل شده‌اند.روزبه میرزایی، مدیرفروش یک شرکت ارائه دهنده خدمات آنلاین مدیریت طرح که تاکنون توانسته موفقیت‌های بین‌المللی نیز کسب کند، در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص حضور این شرکت در الکام‌استارز می‌گوید: «از جمله اهدافی که برای حضور در الکام استارز دنبال می‌کنیم نقش حمایتی و ایجاد انگیزه برای حضور استارتاپ‌های دیگر در این نمایشگاه است.
هرچند در حال حاضر به یک شرکت مستقل در بازار تبدیل شده‌ایم اما همچنان جا برای پیشرفت و رشد داریم.» او مهمترین کارکرد حضور استارتاپها در الکام‌استارز را شبکه‌سازی و متصل شدن به کسب و کارهای دیگر برای گسترش بازار خود عنوان می‌کند. از نظر او با وجود اینکه ۴۰ درصد مشتریان این شرکت را کاربران خارجی تشکیل می‌دهند اما در ایران هنوز کاربران به سیستم این شرکت و کارایی آن اطمینان پیدا نکرده‌اند بنابراین این نمایشگاه می‌تواند به معرفی شرکت و خدمات آن به کاربران ایرانی نقش مهمی داشته باشد.
میرزایی از جمله ضعف‌های الکام‌استارز را نبود یک فرایند مشخص برای حضور شرکت‌های استارتاپی اعلام می‌کند و معتقد است برخی استارتاپها با ایده‌های تکراری در سه سال گذشته با تغییر نام خود و بدون هیچ پیشرفتی در کارشان در الکام‌استارز شرکت می‌کنند که این شرایط کیفیت برگزاری نمایشگاه را کاهش می‌دهد.در همین زمینه محمد حسین احمدی پژوه، مدیر اجرایی یک اپلیکیشن تلفن همراه که در سال گذشته توانست در بین ۱۰ استارتاپ برتر الکام‌استارز قرار بگیرد و جایزه حضور در نمایشگاه سبیت آلمان را برنده شود، در گفت‌و‌گو با «ایران» تنها هدف این تیم برای حضور در الکام‌استارز را برندینگ و اعتمادسازی کاربران عنوان می‌کند.
او در این خصو ص می‌گوید:«بیشترین هدفی که برای حضور در این نمایشگاه داریم معرفی سرویسمان به کاربران است چرا که با وجود بیش از سه سال فعالیت در بازار هنوز بسیاری از کاربران ما را نمی‌شناسند و به همین خاطر این نمایشگاه یک فرصت برای تبلیغات ماست.»
او در پاسخ به این سؤال که حضور این اپلیکیشن در نمایشگاه سبیت آلمان چه کمکی به معرفی این برنامه ایرانی در بازار خارج از کشور داشته است اعلام می‌کند با توجه به اینکه نمونه خارجی این برنامه در بازار وجود داشته است حضور این اپلیکیشن در سبیت به آنها برای معرفی یا جذب سرمایه کمکی نکرده است و از آنجا که این اپلیکیشن برنده چنین جایزه‌ای شده در نمایشگاه سبیت حضور پیدا کرده است.
در مقابل این شرکت اما مدیرعامل یکی از استارتاپ‌های برنده الکام‌استارز در سال گذشته که امکان حضور در سبیت ۲۰۱۶ آلمان را داشته است از کمک‌های این نمایشگاه به شناخته شدن این شرکت در بازار داخلی و خارجی می‌گوید و تأکید می‌کند که ایده آنها و پلتفرم این ایده آنقدر برای آلمانی‌ها جالب بوده که حتی آنها موفق به تعاملاتی با یک دانشگاه آلمانی برای تجاری‌سازی ایده خود در این کشور شده‌اند.
مدیرعامل این شرکت استارتاپی که در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی کار می‌کند در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید می‌کند که الکام‌استارز علاوه بر برند‌سازی و آشنایی کاربران معمولی با فعالیت استارتاپ‌های کشور باعث همکاری این استارتاپها با شرکت‌ها و شرکای تجاری بزرگی می‌شود که در حالت عادی برای صحبت کردن با مدیران آنها و تلاش برای همکاری با آنها باید ماه‌ها در صف انتظار ماند.
فیلتر فین‌تک‌ها و مشکل در ثبت‌نام
تمامی استارتاپ‌های حاضر در سالن الکام‌استارز معتقدند که این دور نمایشگاه از نظر کمی و کیفی نسبت به دو دور گذشته خود با پیشرفت‌های قابل توجه‌ای همراه بوده است اما تمامی آنها همچون سال گذشته به نحوه ثبت‌نام و اطلاع‌رسانی حضور شرکت‌ها در الکام‌استارز انتقاد‌های اساسی وارد می‌کنند.
گلرخ بحری، مدیر اجرایی الکام‌استارز در گفت‌و‌گو با «ایران» بخش‌هایی از این انتقاد‌ها را پذیرفته و می‌گوید:«با توجه به فرصت کمی که برای آماده‌سازی و برگزاری این نمایشگاه داشتیم اما تمام تلاش این بود که الکام‌استارز امسال با کمترین کاستی برگزار و نحوه ثبت‌نام و جانمایی به صورت کاملاً الکترونیکی و بدون نیاز حضوری شرکت‌ها انجام شود.
اما متأسفانه فیلتر شدن یکی از سرویس‌های فین‌تکی در زمان شروع تاریخ ثبت‌نام استارتاپها در این نمایشگاه ما را با مشکلات جدی مواجه کرد.» بحری همچنین درباره انتقاد برخی شرکت‌های استارتاپی از حضور شرکت‌هایی با ایده‌های تکراری در الکام‌استارز که باعث کاهش کیفیت برگزاری نمایشگاه می‌شوند نیز با اشاره به اینکه ستاد اجرایی الکام‌استارز به‌دنبال ایجاد انحصار نیست به «ایران» گفت: «سال گذشته که فیلترهایی برای حضور شرکت‌های استارتاپی داشتیم و دست به انتخاب زدیم بسیاری شرکت‌های استارتاپی انتقاد کردند که این انتخاب بر اساس چه معیاری بوده است .
به همین دلیل امسال حضور تمامی استارتاپها آزاد بود و فیلتر را محدود به پرداخت هزینه غرفه کردیم که این شرایط نیز صدای بسیاری از استارتاپها را بلند کرد که چرا یک شرکت تازه کار باید هزینه پرداخت کند در حالی که این تفکر که چون استارتاپ هستیم باید همه چیز رایگان باشد یک تفکر اشتباه است و شرکت استارتاپی در همه جای دنیا برای رشد و موفقیت‌های خود هزینه‌های مشخصی پرداخت می‌کند.»
بحری معتقد است که در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های استارتاپی نحوه فعالیت در بازار، اجرای ایده، نحوه جذب سرمایه و... را نمی‌دانند و چنین نمایشگاهی به خاطر جمع‌کردن مربیان و سرمایه‌گذاران در زیر یک سقف این فرصت را فراهم می‌کند تا تازه‌کارها امکان ابراز وجود و مطرح کردن توانایی‌هایشان را داشته باشند بنابراین نمی‌توان با فیلتر کردن و انتخاب یکسری استارتاپ، چنین فرصتی را از یک گروه دیگر گرفت.
- 11
- 4
