شفاف‌سازي هيچ‌گونه چالشي براي نظام و دولت ندارد. اين چالش براي انحرافاتي است كه وجود دارد. نظام و دولت براي اصلاح اين انحرافات از هيچ تلاشي فرو‌گذاري نمي‌كند. به نظر من شفافيت مسيري است كه بايد طي شود.
«مانند نمايش آلودگي هوا، وضعيت فركانسي نيز به صورت زنده در سطح شهرها نشان داده مي‌شود تا شهروندان از آن مطلع شوند.» اين اظهارات محمدجواد آذري‌جهرمي، وزير ارتباطات دولت دوازدهم در حاشيه مراسم رونمايي از برخي طرح‌هاي نوآورانه حوزه فناوري اطلاعات در شيراز است. اين نخستين‌بار نيست كه يك مقام رسمي دولتي درباره موضوع پارازيت صحبت مي‌كند اما براي نخستين‌بار شاهد يك اقدام عملي درباره پارازيت هستيم. نصب نمايشگر‌هاي پارازيت در شهرها اقدامي است كه وزير جوان در راستاي شفافيت و افزايش آگاهي افكار عمومي تصميم به اجراي آن گرفته است.
چند سالي مي‌شود كه پارازيت تبديل به معضلي جدي براي كشور و منجر به ظهور برخي بيماري‌هاي خاص شده است. اينكه جهرمي تصميم گرفته است نصب اين نمايشگرها را از شيراز آغاز كند، خود حامل پيام است. دي ماه ٩٥ بود كه تعدادي از مردم شيراز با تجمع در مقابل استانداري نسبت به موضوع پارازيت معترض شدند. تجمع‌كنندگان در شعارهاي خود رسيدگي مسوولان به شايعه انتشار پارازيت در شيراز و ارايه پاسخ‌هايي شفاف و صريح در اين خصوص را خواستار شدند. حال وزير دهه شصتي گام عملي براي تحقق خواسته‌هاي مردم برداشته و با نصب نمايشگر‌هاي اندازه گير فركانسي تصميم دارد تا مردم را در جريان مقدار اين امواج قرار دهد. برخي معتقدند كه وزارت ارتباطات خود مجوز ارسال پارازيت را صادر مي‌كند اما جهرمي ضمن تكذيب اين خبر مي‌گويد كه وزارت ارتباطات مجوزي با اين مشخصات ندارد. مشروح مصاحبه وزير ارتباطات با اعتماد را در زير مي‌خوانيم.
برخي معتقدند كه ارسال پارازيت بدون اجازه وزارت ارتباطات ممكن نيست. آيا اين موضوع صحت دارد؟ متولي ارسال پارازيت در كشور كيست؟
وزارت ارتباطات بنابر قانون وظيفه مديريت منابع فركانسي در كشور را بر عهده دارد. يعني اگر فردي يا نهادي قصد دارد از ظرفيت‌هاي فركانسي كشور استفاده كرده و فرستنده‌اي در اين حوزه فعاليت كند بايد مجوز‌هاي لازم را از وزارت ارتباطات اخذ كند. بر اين اساس بخشي از باند فركانسي كشور براي پخش در اختيار صدا و سيما قرار دارد. بخشي از آن در اختيار اپراتور‌هاي موبايل است و برخي از آن براي بي‌سيم‌ها و امثالهم استفاده مي‌شود. تمام اين موارد طبق پلن‌هاي فركانسي بين‌المللي و استاندارد‌هايي كه وجود دارد در اختيار كسب و كار‌هاي مختلف قرار مي‌گيرد و مديريت و نظارت بر آن در اختيار وزارت ارتباطات است.
البته برخي باند‌هاي فركانسي مانند واي فاي وجود دارند كه آزاد بوده و متشكل از دو باند فركانسي آزاد است كه طبيعتا تمامي كسب و كار‌ها به صورت آزادانه مي‌توانند از آن استفاده كنند. در حوزه فضا و ماهواره پلن فركانسي به صورت بين‌المللي مديريت مي‌شود نه توسط كشورها. اختصاص فضاي فركانسي در مدارهاي مختلف به وسيله سازمان (itu) انجام مي‌شود. بحث مديريت فركانسي و نظارت بر آن يكي از جدي‌ترين موضوعاتي است كه در وزارت ارتباطات درحال بررسي است. مجوزي تحت عنوان ارسال پارازيت وجود ندارد و وزارت ارتباطات هيچ مجوزي به هيچ سازماني در رابطه با اين مساله نداده است. جداول فركانسي ما مشخص است. مطرح كردن موضوعي با عنوان آنكه وزارت ارتباطات مرجع صدور مجوز براي ارسال پارازيت است، كذب است. وزارت ارتباطات هيچ نقش و دخالتي در ارسال پارازيت ندارد.
چرا وزارت ارتباطات قصد دارد نمايشگر فركانسي در سطح شهرها نصب كند؟
موضوعي كه من در شيراز مطرح كردم محدود به موضوع پارازيت نيست. ما يك موضوعي داريم تحت عنوان «سلامت مردم در برابر تشعشعات راديويي». آن چيزي كه در اين موضوع مطرح شده اثر تجمعي تشعشعات راديويي است. يك انسان در فضايي كه قرار دارد، تحت تاثير تشعشعات فركانسي مختلف اعم از فرستنده‌هاي راديويي، فرستنده تلويزيوني، فرستنده‌هاي ماهواره‌اي، امواج دكل‌هاي مخابراتي و فركانس‌هاي مخابراتي قرار دارد. حتي در محيط منزل نيز يك فرد تحت تاثير امواج مايكرويو قرار دارد.
اثر تجمعي اين امواج روي بدن يك فرد بايد مورد مطالعه قرار گرفته و از سلامت مردم در برابر اثرات تجمعي فركانسي مراقبت شود تا اين امواج در حدود استاندارد و سلامت مطلوب باشد. بر اين اساس براي حوزه سلامت اثرات تجمعي فركانس‌هاي راديويي استاندارد‌هايي وجود دارد. اطلاعاتي كه اكنون درباره سلامت مردم منتشر شده، اثرات در معرض قرار گرفتن انسان در برابر تشعشعات تجمعي راديويي است. در اين حوزه تاكنون اثرات گرمايي، استاندارد و مطالعه شده است. بر اين اساس سطوحي در نظر گرفته شده است كه به ازاي آن استاندارد مشخص، كشورها بايد چارچوب مشخص شده را رعايت كنند.
طبيعتا عبور از استاندارد‌هاي مشخص شده براي سلامت افراد مضر خواهد بود. البته اثرات ديگري تحت عنوان اثرات جهشي مطرح شده است كه تاكنون استانداردي در اين حوزه منتشر نشده است. البته كشور‌هاي مختلف جانب احتياط را رعايت كرده و به ازاي شاخص‌هاي بين‌المللي كه به وجود آمده است برخي كشورها رفتارهاي سختگيرانه‌اي در اين حوزه دارند تا جايي كه ميزان اثرات تجمعي را ١٠درصد ميزان تشعشعات استاندارد جهاني لحاظ مي‌كنند. اين مقررات سختگيرانه را برخي كشورها در برابر اثرات ناخواسته‌اي كه هنوز به اثبات نرسيده اتخاذ مي‌كنند. درباره اثرات تشعشعي دو موضوع وجود دارد. يك موضوع مربوط به اندازه‌گيري اين امواج بوده كه وظيفه وزارت ارتباطات است و موضوع دوم اثرات سلامت است كه توسط سازمان انرژي اتمي پيگيري مي‌شود. سازمان انرژي اتمي نيز در اين موضوع مسووليت دارد و اين سازمان نيز همواره پيگير اين موضوع است.
تصويري كه از دكل‌هاي مخابراتي در ذهن مردم وجود دارد آن است كه امواج اين دكل‌ها مانند پارازيت مضر است. آيا اين تصوير واقعيت دارد؟ وزارت ارتباطات چه اقدامي براي رفع اين نگراني انجام داده است؟
ما همواره دربرابر سوالات متعددي از سوي مردم قرار داريم. زماني كه يك دكل مخابراتي در يك محله يا ساختمان نصب مي‌شود، همواره اين دغدغه وجود دارد كه آيا اين دكل براي مردم مضر است يا خير؟ اين مساله سبب شده است تا مردم با حساسيت بيشتري اثرات امواج راديويي و به‌ويژه پارازيت را پيگيري كنند. متاسفانه به همين دليل ممانعت‌هاي مردمي براي توسعه سيستم‌هاي مخابراتي قابل توجه است. در برخي املاك و مناطقي كه تجهيزات راديويي نصب است به لحاظ ذهني قيمت املاك در آن منطقه كاهش پيدا مي‌كند كه اين مهم اعتراض مردم را در پي دارد. اين يكي از جدي‌ترين موانع در مسير توسعه ما است. يك شائبه و ذهنيتي در جامعه وجود دارد كه بايد به آن پاسخ دهيم. مردم نگران سلامتي خود هستند.
اين موضوع محدود به پارازيت نيست بلكه مردم نسبت به تمام تشعشعات راديويي اطراف خود امروز حساس‌تر شده‌اند. چندي پيش جمعي از پزشكان در اين باره مكاتبه‌اي با مقام معظم رهبري داشتند. ايشان نيز اين مطلب را با جديت به شوراي عالي امنيت ملي ارجاع دادند و در اين باره كارگروه‌هايي متشكل از دستگاه‌هاي مختلف در شوراي عالي امنيت ملي تشكيل شد. وظيفه وزارت ارتباطات در اين كارگروه‌ها اندازه‌گيري امواج است. بر اين اساس سازمان تنظيم مقررات با استفاده از تجهيزات مخصوص، پنج شهر هدف مشخص و تجهيزات را در اين شهرها را نصب كرد. يكي از اين شهرها تهران و شهر ديگري، شيراز است. نزديك به يك ماه از نصب و راه‌اندازي اين تجهيزات در شيراز گذشته است. همچنين در تهران نيز اين تجهيزات نصب شده و اندازه‌گيري امواج در حال انجام است.
اظهارات شما درباره شفافيت در ارسال پارازيت قطعا با واكنش‌هايي همراه خواهد بود. به نظر شما چه كساني به اين موضوع واكنش نشان مي‌دهند؟
اظهارنظر من بر خلاف آن چيزي كه تصور شد، سياسي نبود. طبيعتا موضوع پارازيت موضوعي سياسي است و با ديدگاه‌هاي سياسي به اين موضوع نگاه مي‌شود اما من از جهت حق الناسي كه در رابطه با سلامت مردم بر گردن ما است اين موضوع را مطرح كردم نه از منظر سياسي كه دستگاهي بخواهد در اين باره توضيح دهد يا ندهد. ما دررابطه با سلامت مردم با كسي تعارف نداريم و توجه نمي‌كنيم كه چه كسي مي‌خواهد عكس‌العمل نشان دهد. البته چون بحث سلامت مردم در ميان است، دستگاه‌ها كمال همكاري را خواهند داشت. در طول مدتي كه اين كار آغاز شده است، تمامي دستگاه‌ها همياري و همراهي لازم را با ما داشته و آنها نيز نسبت به اين موضوع حساسيت دارند. سلامت مردم نزد ما امانت است و وظيفه ما حفظ و حراست از اين امانت است.
برخي معتقدند بنابه هر دليلي اين نمايشگرها آمار دقيق و درستي ارايه نخواهند كرد. پاسخ شما به اين شائبه‌ها چيست؟
يكي از جدي‌ترين دغدغه‌هاي مردم آن است كه آمار دستگاه‌هاي دولتي درست نيست. واقعيت آن است كه ما اندازه‌گيري فني خود را انجام مي‌دهيم. مقياس مناسب يا نامناسب بودن سطوح فركانسي سليقه‌اي يا بر پايه اظهارنظر اشخاص نيست بلكه استاندارد‌هايي در اين زمينه وجود دارند و ما با توجه به آن استاندارد‌ها بايد قضاوت كنيم. البته ما آمادگي داريم براي اينكه خدشه‌اي به ميزان اندازه‌گيري‌ها و نحوه انتشار آن وارد نشود، اين مهم را با نظارت اعضاي شوراي شهر شهر‌هايي كه قرار است اين تجهيزات در آنجا نصب شود انجام دهيم زيرا اين اعضا منتخب مردم هستند و مي‌توانند قضاوت كنند كه آيا اين آمار درست است يا خير. برخي نكاتي را درباره اثرات جهشي يا اثراتي غير از اثرات گرمايي حوزه فركانسي بر سلامت مردم مطرح مي‌كنند، در اين باره بايد بگويم در استاندارد‌هاي بين‌المللي اين موضوع ثابت نشده است.
هرازگاهي مقالاتي در اين زمينه نوشته مي‌شود اما به اثبات جهاني نرسيده است. راه‌حل اين موضوع توجه سختگيرانه به استاندارد‌هاي موجود است. ما در اين حوزه سخت‌گيري‌هاي خاص خود را داريم. اندازه‌گيري‌ها نشان مي‌دهد ميزان تشعشعات ايران از ميزان استاندارد جهاني در حدود يك‌سوم ماكزيمم شرايط است. البته مي‌توان اين شرايط را سختگيرانه‌تر كرد. خوشبختانه امروز شاخص‌هاي بين‌المللي در كشور ما رعايت مي‌شود.
اخيرا شما در اصطلاح عمومي به يكي از شجاع‌ترين وزراي دولت تبديل شده‌ايد. اظهارات اينچنيني چالش جديدي براي دولت پديد نمي‌آورد؟
شفاف‌سازي هيچ‌گونه چالشي براي نظام و دولت ندارد. اين چالش براي انحرافاتي است كه وجود دارد. نظام و دولت براي اصلاح اين انحرافات از هيچ تلاشي فرو‌گذاري نمي‌كند. به نظر من شفافيت مسيري است كه بايد طي شود.
زهير موسوي
- 12
- 6
