نگرانی مجلسی‌ها درباره امنیت غذایی و سلامت مردم | عدم نظارت بر باقیمانده سموم بر میوه‌ها

نمایندگان متقاضی تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان حفظ نباتات تاکید کردند که ترک فعل در انجام وظایف در راستای حفظ سلامت و امنیت غذایی جامعه و نگرانی از تاثیر سموم کشاورزی بر سلامت مردم از مهم‌ترین اهداف این تحقیق و تفحص است.

معصومه پاشائی‌بهرام در جلسه علنی دیروز مجلس و در جریان بررسی گزارش کمیسیون کشاورزی در مورد رد تقاضای تحقیق و تفحص از وزارت جهاد کشاورزی در مورد عملکرد سازمان حفظ نباتات، به عنوان نماینده متقاضی این تحقیق و تفحص، بیان کرد: بحث ما سلامت و امنیت غذایی جامعه بوده و مجلس در حوزه نظارتی در قبال مردم وظیفه‌ای بالاتر از تامین سلامت و امنیت غذایی ندارد. نمایندگانی که به دنبال ساخت و تجهیز بیمارستان هستند باید توجه کنند مهم‌تر از درمان، پیشگیری بوده و غذای آلوده به سموم آفت‌کش‌ها علت بسیاری از سرطان‌ها است که آمار آن هر روز در کشور ما رو به افزایش است.

نماینده مردم مرند و جلفا در ادامه تصریح کرد: آیا آفتی در جایی از جهان بوده است که سریع وارد کشور ما نشده باشد؟ سالانه درگیر چندین نوع آفت هستیم و گاها از حوزه کشاورزی عبور کرده و وارد جنگل‌های ما می‌شود و برای مهار آنها مجبوریم میلیاردها تومان هزینه کنیم در حالی که با یک نظارت خوب و قوی می‌توانیم هزینه‌های درمان، حفظ نباتات و پوشش گیاهی را کم کنیم لذا این تحقیق و تفحص یکی از مهم‌ترین مواردی است که با سلامت مردم درگیر است.

عدم نظارت بر باقیمانده سموم بر میوه‌ها

وی در ادامه تاکید کرد: بحث ما ترک فعل در انجام وظایف حاکمیتی در راستای حفظ سلامت و امنیت غذای جامعه است. در همین راستا یکی از وظایف سازمان حفظ نباتات کنترل سموم است. بیش از ۹۵ درصد آفت‌کش‌های شیمیایی استفاده‌شده در باغات و مزارع و گلخانه‌ها از کشورهای دیگر وارد می‌شود و سازمان حفظ نباتات بر اساس وظایف قانونی باید در خصوص منبع و کیفیت و مسائل فنی آفت‌کش‌ها قبل از ورود عمل کند.

وی افزود: در حال حاضر کشاورزان به راحتی از مسیرهای مختلف سموم مجاز و غیرمجاز را تهیه و استفاده می‌کنند، فروش آفت‌کش‌های شیمیایی با وجود عدم ثبت برند در حال فروش بوده و با حمایت غیرمستقیم سازمان حفظ نباتات به بهانه تامین سموم مورد نیاز کشور انجام شده است. برنامه‌های کنترل بیولوژیک آفات و بیماری‌های گیاهی در باغات از حمایت کافی مسوولان سازمان حفظ نباتات در سال‌های اخیر برخوردار نبوده است و سطح استفاده از روش کنترل بیولوژیک کاهش چشمگیری داشته است.

در همین راستا ورود آفت‌هایی نظیر سوسک سیب‌زمینی و مگس میوه مدیترانه‌ای باغات ما را تحت تاثیر قرار داده است.

پاشایی در ادامه تصریح کرد: به دلیل عدم نظارت بر باقیمانده سموم بر میوه‌ها و سبزیجات کشور، صادرات محصولات با مشکل مواجه شده است. ترک فعل و عدم انجام وظایف به بهانه واگذاری وظایف مهم و تخصصی سازمان حفظ نباتات به بخش خصوصی و کلینیک‌های گیاه‌پزشکی به بهانه اشتغالزایی بدون نظارت کافی یکی از محور‌های مهم انجام این تحقیق و تفحص است.

بی‌تدبیری سازمان حفظ نباتات

همچنین مهرداد ویس‌کرمی به عنوان نماینده دیگر متقاضی انجام این تحقیق و تفحص، بیان کرد: در بحث سموم کشاورزی نگرانی‌های متعددی داریم که مهم‌ترین آن امنیت غذایی و سلامت مردم است. هر ایرانی به طور متوسط در سال نیم کیلو سم مصرف می‌کند. برخی از سمومی که اخیرا استفاده می‌شود به طور مسلم مشکل داشته و سرطان‌زا هستند و شاید علت بسیاری از بیماری‌های ناشناخته امروز همین موضوع است. در واقع در حوزه مصرف سم رتبه دهم در جهان را داریم و متاسفانه تدابیر لازم جهت کاهش استفاده از سموم در سازمان حفظ نباتات وجود ندارد.

نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس در ادامه تصریح کرد: توزیع سموم باید بر اساس نسخه گیاه‌پزشکی باشد اما سازمان حفظ نباتات آیین‌نامه اجرایی این موضوع را هنوز تهیه نکرده در حالی که قانون مصوب سال ۱۳۹۳ است. همچنین جریانی مانع از تولید سموم سبز کشاورزی شده و همچنین موارد تولیدی نیز حتما باید از مسیر واردکنندگان در کشور توزیع شود و این امر انحصاری را در کشور ایجاد کرده است. حدود ۴ هزار میلیارد ارز دولتی در یک سال به واردات سموم اختصاص داده شده که نحوه هزینه‌کرد آن دارای ابهام است.

توزیع سموم خارج از سامانه و نبود کنترل و نظارت یکی از موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: نحوه صدور مجوز سموم باید مورد بازبینی قرار گرفته و از تولید سموم سبز کشاورزی حمایت شود. سازمان حفظ نباتات دبیر هیات نظارت بر سموم بوده و در همین راستا تولیدکنندگان سموم را در بوروکراسی پیچیده قرار داده و انگیزه لازم را از آنها سلب کرده است. از طرفی ضریب خودکفایی تولید سموم کشاورزی در کشور تنها ۱۰ درصد بوده که علت آن باید مورد بررسی قرار گیرد.

محورهای تحقیق و تفحص

گفتنی است محورهای تحقیق و تفحص نمایندگان مجلس در ذیل آمده است:

چرا سازمان حفظ نباتات نسبت به سموم و قرنطینه به قدری بی‌مسوولیت بوده که اکنون سلامت محصولات کشاورزی ایران در دنیا زیر سوال رفته و سلامتی مردم ایران نیز تهدید شده است؟

نحوه برون‌سپاری آزمایشگاه‌ها و علت عدم تجهیز آزمایشگاه‌ها و عدم تست سموم باقیمانده محصولات کشاورزی؟

نحوه صدور مجوزهای واردات سموم کشاورزی؟ چه کسانی، چگونه، ۴- بررسی وجود یا عدم وجود رانت‌های وابسته به بدنه کارشناسی و مدیران که جان مردم و اعتبار محصولات کشاورزی ایران را در بازارهای جهانی تهدید کرده‌اند؟

نحوه صدور مجوزهای واردات سموم کشاورزی؟ (چه کسانی، چگونه، از کجا و چه سموم را وارد می‌کنند).