اعتماد نوشت: در روز‌های گذشته گزارش‌هایی از افزایش قیمت گوشت قرمز به کیلویی ۵۰۰ هزار تومان نیز بیرون آمد که البته به سرعت تکذیب شد. هرچند شرکت‌های عرضه‌کننده گوشت قرمز که اتفاقا در فضای مجازی هم به شدت فعال هستند؛ قیمت‌ها را بالا برده‌اند.
مرور وضعیت قیمت در بازار گوشت قرمز نشان می‌دهد، اوایل بهمن ماه قیمت یک کیلو گوشت گوسفندی در قصابی‌های سطح شهر تهران به ۴۵۰ هزار تومان هم رسیده است. همان مقطع میانگین قیمت دام زنده آن در هر کیلو ۱۲۶ هزار تومان بود. در آن بازه قیمت گوساله زنده هم در هر کیلو ۹۶ هزار و ۱۰۰ تومان گزارش شد. بر همین اساس نیز قیمت یک کیلو گوشت گرم گوساله در آن مقطع نزدیک به ۳۰۰ هزار تومان بود. در همان روز‌ها بود که مقامات وزارت جهاد کشاورزی خبر از عرضه گوشت منجمد تنظیم بازاری را دادند.
طبق اظهارات برخی از آن‌ها قیمت گوشت قرمز به ۱۵۰ هزار تومان باید می‌رسید. طبق گفته برخی دیگر باید قیمت به ۱۸۰ هزار تومان می‌رسید. اما بازار راه خود را رفت و قیمت‌ها کاهش نیافت. عرضه‌کنندگان این کالای اساسی می‌گویند گوشت قرمز تنظیم بازاری صرفا در یک مقطع کوتاه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه شد. یکی از فروشندگان کوروش به «اعتماد» می‌گوید: در هفته اول اجرای طرح فجر تا فطر، گوشت منجمد تنظیم بازاری آمد، ولی در هفته دوم یعنی هفته آخر بهمن خبری از گوشت قرمز تنظیم بازاری نبود.
یکی از فروشندگان رفاه نیز می‌گوید، ما گوشت منجمد نمی‌آوریم، چون کیفیتش خوب نیست، چربی زیاد دارد. گزارش میدانی «اعتماد» نشان می‌دهد، افرادی که از فروشگاه‌های اتکا یا شهروند خرید می‌کنند، می‌توانند تقریبا هر روز هفته گوشت منجمد تنظیم بازاری را ببینند. البته قیمت این گوشت‌های تنظیم بازاری ۱۵۰ هزار تومان نیست، بلکه بیش از ۲۰۰ هزار تومان است.
رشد قیمت دام زنده
طبق آخرین داده‌ها، میانگین قیمت گوسفند زنده در روز ۲۶ بهمن ماه ۱۴۸ هزار تومان بود. درحالی که سال گذشته در همین مقطع قیمت گوشت گوسفند زنده به‌طور میانگین ۶۳ هزار تومان گزارش شد. یعنی میانگین قیمت گوساله هم نسبت به گوسفند زنده در سال گذشته گران‌تر شده است. در ۲۶ بهمن امسال میانگین قیمت گوساله ۱۴۵ هزار تومان بوده است. روند قیمت دام زنده را در نمودار‌های پیوست می‌توان دید. در این نمودار‌ها به خوبی مشخص است که چگونه در هفته اخیر، قیمت دام زنده جهش بی‌سابقه‌ای پیدا کرده که روی قیمت نهایی مصرف‌کننده تاثیر گذاشته است.
گوشت قرمز از کجا گران شد؟
طبق اعلام کارشناسان اقتصادی، بازار خوراکی‌ها مثل سایر بازار‌ها تابع سه نوع تورم است. بر همین اساس بازار گوشت از این روند مستثنی نیست. اما این سه نوع تورم چیست؟ تورم ناشی از «فشار تقاضا»، تورم ناشی از «فشار هزینه» و تورم «ساختاری». تورم ساختاری یعنی افراد انتظار دارند که نرخ تورم فعلی نرخ رشد فعلی قیمت در آینده نیز ادامه پیدا کند، بر اساس همین انتظار هم قیمت رشد می‌کند. اما تورم ناشی از هزینه چیست؟
تورم ناشی از هزینه به رشد هزینه تولیدکننده یعنی دامدار برمی‌گردد، هزینه خوراک دام، هزینه انرژی و ... باعث می‌شود قیمت نهایی دام زنده از جمله گاو و گوساله و بز و بره رشد کند. رشد بهای تولید مستقیم بر رشد قیمت در بازار نهایی اثر می‌گذارد.
تورم ناشی از فشار تقاضا هم همان رشد تقاضاست که منجر به رشد قیمت می‌شود. در یک ماه اخیر به دلیل مناسب‌های مختلف میزان تقاضا در بازار مصرف رشد کرد. همین رشد هم منجر به رشد قیمت شد.
کاهش تولید در دی ماه
داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، مقدار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور در دی۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل در حدود ۱۸ درصد افت داشته است. این رقم نسبت به ماه مشابه سال گذشته افت ۲۱ درصدی را نشان می‌دهد. اما مقدار تولید گوشت در دی ۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۰ برای گوسفند و بره ۱۳ درصد و برای گاو و گوساله ۲۸ درصد است.
وضعیت کشتارگاه‌ها
مقدار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌های کشور در ماه دی، بر مبنای وزن لاشه‌های کشتار شده بیش از ۴۱ تن بوده است. از این میزان وزنی لاشه‌ها، مقدار قابل مصرف گوسفند و بره ذبح شده در ماه دی، ۸۶۲ هزار لاشه بوده است. وزن این لاشه‌ها ۶۷۳/۱۶ تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت داشته؛ در این مدت وزن لاشه‌ها افتی ۱۲ درصدی کرده است. استان تهران با ۱۸۰ هزار لاشه بیشترین تعداد، و استان اصفهان با ۹۸۲/۲ تن بیشترین وزن را در این ماه به خود اختصاص داده‌اند.
طبق اعلام مرکز آمار در مقطع مورد بررسی تعداد لاشه‌های قابل مصرف گاو و گوساله ذبح شده هم نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش قابل توجهی کرده است. تعداد لاشه‌های گاو و گوساله در دی ماه ۱۴۰۱ به وزن ۷۰۲/۲۰ تن بوده است که این تعداد در ماه مشابه سال ۱۴۰۰ وزنی برابر ۷۸۴/۲۸ تن داشته است. یعنی افتی ۲۵ درصدی داشته است.
داده‌های موجود نشان می‌دهد، در میان استان‌های مختلف، استان تهران با ۱۷ هزار لاشه به وزن ۲،۹۸۵ تن بیشترین تعداد و وزن را در این ماه به خود اختصاص داده است. آمارهای مرکز آمار بیانگر این است که تعداد لاشه‌های قابل مصرف بز و بزغاله ذبح شده در ماه دی نیز افت کرده است. در دی ماه امسال ۱۸۴ هزار لاشه به وزن ۲،۷۹۵ تن ذبح شده است. میزان افت لاشه‌ها به لحاظ وزنی نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶ درصد گزارش شده است. در میان استان‌های کشور، استان اصفهان با ۴۰ هزار لاشه به وزن ۵۶۸ تن بیشترین تعداد و وزن را در این ماه به خود اختصاص داده است.
بازار فراموش شده
قیمت گوشت قرمز در فصول اخیر جهشی قابل توجه پیدا کرده و در پاییز امسال با رشد ۴۷ درصدی به کیلویی ۲۱۴ هزار تومان به صورت متوسط رسید و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که این مسیر در زمستان نیز رو به افزایش بوده است. بررسی‌ها حاکی از این است که عمده تغییرات و رشد قیمت در این کالا ناشی از افزایش هزینه‌های تولید است. فائو پیش‌تر در گزارش سال ۲۰۲۱-۲۰۲۰ سرانه مصرف گوشت قرمز ایرانی‌ها را زیر ۱۲ کیلوگرم اعلام کرده بود.
براساس اعلام این نهاد بین‌المللی در سال ۱۳۹۹، سرانه مصرف گوشت قرمز و سفید در جهان ۴۱ کیلوگرم بوده که براساس آن در میان ۱۹۶ کشور جهان، رتبه ایران ۹۸ است. رتبه‌ای که به باور کارشناسان در سال جاری مجددا افت کرده است. برخی کارشناسان سرانه مصرف گوشت قرمز برای هر ایرانی را حدود ۶ کیلوگرم اعلام می‌کنند. اما یک منبع آگاه به اکوایران گفته بود که این آمار کمتر از ۶ کیلوگرم است.
یک کارشناس دیگر مطرح کرده بود، سرانه گوشت قرمز برای سه دهک فرودست جامعه ۳ کیلوگرم است. پیش‌بینی می‌شود، باتوجه به تورم خوراکی‌ها در ماه‌های اخیر به ویژه ماه گذشته این ارقام کمتر هم شده است.
رییس مجمع ملی صادر کنندگان دام : قیمت ۲۵۰ هزار تومانی گوشت گرم گوسفندی منطقی است
تسنیم نوشت:رییس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده از عرضه انبوه دام سبک از اواسط اسفندماه در سراسر کشور خبر داد و گفت: با عرضه انبوه دام زنده سبک، قیمت گوشت قرمز در فروردین و اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲ کاهش خواهد یافت.
خبرگزاری تسنیم نوشت: منصور پوریان درباره وضعیت بازار دام زنده و گوشت قرمز داخلی گفت: افزایش کاذب قیمت گوشت گوسفندی ناشی از نوسان نرخ ارز، نوسان قیمتی برخی کالاها، تاخیر در حمل و نقل به دلیل شرایط آب و هوایی و سودجویی برخی دلال ایجاد شد که با بی رغبتی و تقاضای پایین مصرف کنندگان روبرو شد.
به گفته وی، از اواسط اسفندماه دام های استان های جنوبی کشور به بازار عرضه می شود زیرا با گرم شدن هوا و خشکی شدن مراتع، نگهداری دام سخت می شود.
رییس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده اظهارداشت: اکنون با عرضه مویرگی گوشت قرمز منجمد توسط شرکت پشتیبانی امور دام کشور و گوشت گرم وارداتی، قیمت گوشت گوسفندی در برخی استان ها و مناطق تهران فروکش کرده است اما در برخی مناطق نیز همچنان با قیمت های بالا و غیرمنطقی عرضه می شود.
وی تصریح کرد: طی سالهای گذشته با استمرار خشکسالی ها روبرو بودیم بنابراین دامداران به دلیل بالا بودن قیمت نهاده های دامی و نبود علوفه مرتعی، دام های خود را زودتر از موعد به بازار عرضه می کردند اما امسال به دلیل بارش های مناسب در اکثر استان های کشور از جمله خوزستان، فارس، ایلام، کرمانشاه ، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان زایش ها نسبت به ۱۰ سال گذشته بی سابقه بوده است.
پوریان گفت: امسال به دلیل وجود مراتع خوب، دامداران تلاش کردند تا دامهایشان به وزن مناسب برای عرضه به بازار برسد بنابراین پیش بینی می شود از اواخر اسفندماه امسال و اوایل فروردین ماه سال ۱۴۰۲ عرضه دام زنده به بازار به شکل گسترده ای انجام شود که باید برای این مهم برنامه ریزی لازم صورت گیرد.
وی براین باور است که برنامه ریزی تولید، ذخیره سازی و صادرات دام زنده و گوشت قرمز باید در نیمه اول هر سال انجام شود و در نیمه دوم سال فرایند ذخیره سازی و صادرات اگر متوقف نشود ، بازار با چالش روبرو خواهد شد.
رییس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده افزود: اکنون گزارش وضعیت زایش های بهاره به معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی ارایه شده است تا با وفور عرضه دام و به تعادل رسیدن قیمت ها در بازار گوشت قرمز با چالش مازاد محصول روبرو نشویم، بنابراین انتظار می رود از اکنون برای نیمه اول سال ۱۴۰۲ برنامه ریزی جهت تولید، خرید حمایتی مازاد دام زنده و صادرات داشته باشیم تا تولید کنندگان ما با مشکل جدی روبرو نشوند.
به گفته وی، امسال بودجه برای خرید تضمینی سال ۱۴۰۲ دام زنده مازاد در لایحه بودجه تعریف شده است که می تواند در خرید و ذخیره سازی انبوه گوشت قرمز موثر واقع شود.
قیمت ۲۵۰ هزار تومانی گوشت گرم گوسفندی داخلی منطقی است
رییس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده درباره وضعیت جمعیت دامی کشور اظهارداشت: طبق آمارهای موجود جمعیت دام سبک بین ۶۵ تا ۷۱ میلیون راس، دام سنگین گوشتی حدود ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار راس، دام سنگین شیری یک میلیون و ۳۰۰ هزار راس، گاومیش ۷۳ هزار راس و شتر ۱۳ هزار راس است که همه اینها گوشت قرمز محاسبه می شوند بنابراین با توجه به بارش های مناسب، جمعیت دامی در همه موارد افزایش می یابد که در بازار گوشت قرمز اثرگذار است.
پوریان افزود: قیمت دام زنده سبک را براساس درجه بندی بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزارتومان و دام سنگین درجه بندی بین ۹۰ تا ۱۰۵ هزارتومان است. بنابراین قیمت لاشه این محصول در بازار باید برای گوشت گوسفندی نر درجه یک ۲۲۰ هزارتومان و گوشت گوساله ۲۱۰ هزارتومان باشد همچنین تکه های تفکیکی گوشت گوسفندی درجه یک ۲۵۰ هزارتومان و گوساله نر درجه یک ۲۲۰ هزارتومان به دست مصرف کنندگان برسد.
وی قیمت واقعی دام زنده سبک نر درجه یک را با توجه به افزایش هزینه های تولید، ۱۲۰ هزارتومان و دام سنگین گوساله نر درجه یک را ۱۰۰ هزارتومان دانست.
رییس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده درباره ادعای برخی مبنی بر لاکچری بودن گوشت گوسفندی گفت: گوشت گوسفندی از گذشته تاکنون جز سبد پروتئینی ایرانی ها بوده و البته این مهم در اکثر کشورهای دنیا به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس و خاورمیانه اینچنین است بنابراین یک کالای لوکس لاکچری به شمار نمی رود که برخی بخواهند موجب افزایش قیمت آن نسبت به سایر محصولات پروتئینی شوند.
پوریان افزود: صنعت دامپروری یکی از مزیت های بخش کشاورزی است و در صورتی که مورد حمایت قرار بگیرد ما با مشکل افزایش قیمت ها در این بخش روبرو نخواهیم شد.
- 13
- 2
