آینده غذا از دوربین «فائو»

سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) در گزارش جدید خود که معمولا به‌صورت فصلی منتشر می‌شود، چشم‌انداز کشاورزی و غذای جهان در سال پیش روی میلادی را پیش‌بینی کرد و وضعیت کشاورزی و غذای جهان در سال ۲۰۱۷ را نسبت به سال پیش از آن مورد بررسی قرار داد. بخش‌هایی از این گزارش نیز به آمار و داده‌های مربوط به کشورمان ایران اختصاص یافته است.

 ایران از نگاه فائو

فائو در این گزارش خود با اشاره به اینکه در پی آب و هوای نسبتا مساعد درزمستان امسال، آماده‌سازی‌های زمین برای کشت و زرع سال ۲۰۱۸ در بیشتر نقاط جهان در دست اقدام است، افزود بارندگی‌هایی که در ابتدای ماه نوامبر (آبان ‌ماه) به‌وقوع پیوست، کاهش رطوبت ناشی از خشکسالی ماه‌های پیش از آن در مناطقی همچون شمال ایران، و مرکز ترکیه را تا حدودی جبران کرد و از سوی دیگر دمای بالاتر از سطح میانگین در ایران و عراق باعث شد برداشت محصولات، زودهنگام انجام شود.

بر این اساس، میزان تولید گندم ایران در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۵/ ۱۱ میلیون تن بود که برآوردها نشان می‌دهد این میزان در سال ۲۰۱۶ به ۵/ ۱۳ میلیون تن رسید و پیش‌بینی می‌شود این میزان در سال ۲۰۱۷ نیز در سطح ۵/ ۱۳ میلیون تن باقی بماند. فائو همچنین اعلام کرد که سطح تولید دانه‌های درشت در ایران طی سال ۲۰۱۵، ۴/ ۴ میلیون تن بوده است که طبق برآوردها در سال ۲۰۱۶ به ۹/ ۳ میلیون تن کاهش یافت و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۷ به ۴ میلیون تن خواهد رسید. 

بر این اساس، سطح تولید برنج ایران برای سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۳/ ۲ میلیون تن اعلام شده است و برآورد فائو نشان می‌دهد که این میزان در سال ۲۰۱۶ به ۵/ ۲ میلیون تن رسید و پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۷/ ۲ میلیون تن افزایش یابد.

فائو در این گزارش خود برآورد کرده است که مجموع تولیدات غلات ایران در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۹/ ۱۹ میلیون تن بوده است که در سال ۲۰۱۷ به ۲/ ۲۰ میلیون تن می‌رسد، بنابراین درصد تغییرات آن ۳/ ۱ بوده است این در حالی است که این درصد تغییر در کشورهای همسایه ما همچون افغانستان و عراق به ترتیب ۳/ ۵- و ۵- بوده است. بر اساس پیش‌بینی فائو، مجموع صادرات گندم منطقه قزاقستان، بزرگ‌ترین صادرکننده منطقه، در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ کاهش خواهد یافت که علت عمده آن کاهش تقاضای روسیه و ایران خواهد بود.

در این گزارش، از ایران و روسیه به‌عنوان خریداران اصلی گندم با کیفیت قزاقستان یاد شده است که حالا با برداشت خوب محصول خود تقاضای کمتری از قزاقستان خواهند داشت.  بر این اساس، ذخیره غلات ایران در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۲/ ۶ میلیون تن بوده است که این میزان برای سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۸/ ۵ میلیون تن برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۱۸ میلادی به ۲/ ۵ میلیون تن خواهد رسید.

آمارهای جهانی

در این گزارش فصلی، فائو پیش‌بینی خود را از تولید غلات جهان در سال ۲۰۱۷ به شدت افزایش داده و اعلام کرده است که در این سال، ۲۶۲۷ میلیون تن غلات در سطح جهان تولید می‌شود. این میزان ۸/ ۱۶ میلیون تن (۶/ ۰ درصد) بیشتر از سطح سال گذشته است. فائو پیش‌بینی خود را نسبت به ماه گذشته به میزان ۴/ ۱۳ میلیون تن افزایش داده است که علت عمده آن دانه‌های درشت بوده‌اند که پیش‌بینی می‌شود تولید آنها در سال ۲۰۱۷ به ۱۳۷۱ میلیون تن برسد، رقمی که نسبت به سال ۲۰۱۶ حدود ۲۴ میلیون تن (۸/ ۱ درصد) بیشتر است و نسبت به پیش‌بینی ماه نوامبر حدود ۱۱ میلیون تن افزایش را نشان می‌دهد.

این افزایش نسبت به پیش‌بینی ماه نوامبر عمدتا به دلیل افزایش تولید ذرت در آمریکا و اندونزی است. در اندونزی هم اکنون تولید ذرت در بالاترین سطح قرار دارد که علت آن نیز به توسعه کشت این گیاه مربوط است.پیش‌بینی تولید جهانی گندم در سال ۲۰۱۷ نیز نسبت به پیش‌بینی ماه نوامبر افزایشی است، اما نسبت به افزایش تولید دانه‌های درشت، افزایش کمتری را نشان می‌دهد. علت این است که تولید بیشتر از انتظار حوزه یورو تا حدودی صرف جبران تولید کمتر از انتظار آرژانتین شده است.

بر این اساس، تولید جهانی گندم در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۸/ ۷۵۴ میلیون تن است که یک درصد کمتر از سال ۲۰۱۶ برآورد شده است. در این گزارش، فائو اعلام کرده است که تولید برنج در سطح جهان در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۸/ ۵۰۰ میلیون تن خواهد بود که کمی کمتر از رکورد آن در سال ۲۰۱۶ و پیش‌بینی ماه نوامبر است.فائو اعلام کرده است که حجم تجارت جهانی غلات در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸، به ۴۰۴ میلیون تن خواهد رسید که نسبت به رکورد سال گذشته تقریبا بدون تغییر است. البته ترکیب این تجارت تفاوت خواهد داشت و در بخش ذرت و برنجشاهد افزایش حجم تجارت، و در بخش گندم و جو با کاهش حجم تجارت مواجه خواهیم شد.