کالاهای عجیبی که در دولت روحانی وارد کشور شد/ جدول

قبل از هر چیز به جدول بالابلند این گزارش نگاهی بیندازید، ۴۰ کالای ذکر شده در این لیست عجيب ترين کالاهای وارد شده به کشور را تشکیل می دهند. از واردات که صحبت می شود، ناخودآگاه ذهن به سمت کالا هایی میرود که کیفیت و کمیت تولید داخلی آن ها دچار چالش است و مجبور می شویم آنرا از خارج از کشور وارد کنیم، مثلا ذرت دامی و کنجاله سویا و یا بسياري از لوازم برقی و تکنولوژیک! اما ما نمونه مشابه سنجاق قفلی وارداتی را نداریم و یا نمی توانیم از آن تولید کنیم؟ بررسی های «فرهیختگان» از لیست کالاهای وارداتی که توسط گمرک ایران منتشر می شود، نشان می دهد که ۴۰ ردیف از کالا های وارد شده، بسیار عجیب و غریب بوده، به طوری که تولید برخی از آنها در یک زیرزمین خانگی هم ممکن است و اصلا بحث فناوری برای آنها مطرح نیست. نتیجه چندین دهه تمرکز بیش از حد به صنایع بزرگ( فولاد، پتروشیمی، معدن و...) و رهایی صنایع میان رده و پایین رده باعث شده که تنها در سال ۹۹ و سه ماهه ابتدایی ۱۴۰۰ بیش از ۶۲۳ میلیون دلار یا به عبارتی ۱۵ هزار و ۵۸۷ میلیارد تومان( در حدود ۲۲۸ هزار تن) کالای های عجیب و غریب به کشور وارد شده باشد، کالاهایی که تولید آنها مزیت اقتصادی نمی خواهد و در کیفیت نیز میتوان به راحتی با نمونه های وارداتی رقابت کرد. زیپ، سنجاق قفلی، قیچی، برف پاک کن ، کاغذ روزنامه، میخ، پیچ، سر بطری، دکمه لباس و... بخشی از کالا های عجیب وارد شده را تشکیل می دهند. تا مادامی که نتوانیم یک پیراهن ساده مردانه را در مقدار انبوه تولید کنیم، نمی توانیم حرف از صنعت خودرو و لوازم برقی بزنیم. همین صنایع میان رده و پایین رده که فناوری بالایی نمی خواهند و سرمایه بر و یا کاربر هم نیستند اگر فعال باشند، دیگر لازم نیست برای واردات سنجاق قفلی و زیپ و... دست به دامن کشور های دیگر شویم.

باید بیل، کلنگ و سنجاق را هم وارد کنیم؟

وقتی از واردات کالا صحبت می شود، چیزی که از ذهن من و شما عبور می کند، واردات کالاهایی است که موردنیاز کشورند و ما در تولیدات داخلی خود مشابه آنرا نداریم اما مسئله آزاردهنده ای که دیگر عادی شده، این است که بسیاری از کالاها در کشور خودمان با قیمت های مناسب و کیفیت مشابه خارجی وجود دارند یا می توان آن ها را تولید کرد اما همچنان از خارج از کشور به خصوص کشورهایی مانند چین وارد می شوند. این مساله نه تنها از ساختار اقتصادی کشور نشأت گرفته، بلکه به فرهنگ اقتصادی نیز بازمی گردد. ساختار اقتصادی ایران در بحث های آمایشی و جغرافیایی به توسعه تهران و چند شهر بزرگ دیگر خلاصه شده و در بحث های صنعتی نیز هرچه در توان بوده برای توسعه صنایع سنگین و بالادستی؛ نفت و گاز و پتروشیمی خرج شده یا درحال خرج شدن است. در این بین نباید فرهنگ اقتصادی و نقش مردم را نادیده گرفت. بسیاری از مردم تصور می کنند کالاهای خارجی از آسمان آمده اند و کالاهای داخلی با کمترین کیفیت تولید می شوند. ازاین رو حاضرند هزینه های گزافی را برای تهیه کالاهای خارجی صرف کنند. همین موضوع باعث می شود این روند فرسایشی ادامه دار باشد. روند فرسایشی یعنی اصرار بر سیاست های توسعه ای صنایع بالادستی که اولین سیبل کشور بعد از تحریم ها هستند و بیش از باقی صنایع مورد تخریب قرار می گیرند. روند فرسایشی یعنی اینکه محصولات صادراتی ما عمدتاً خام بوده و جزء صنایع سنگین و منابع محور تعریف میشوند و بیش از نیم قرن است که از متنوع سازی صادرات و حرکت به سمت صنایع سبک و میان رده کارخانه ای خبری نبوده است. ما اگر نتوانیم پوشاک معمولی یا هر کالایی که فناوری بالا نمی خواهد، تولید و یا صادر کنیم، چطور می خواهیم در صادرات لوازم خانگی، خودرو و... موفق باشیم؟ نتیجه آنچه در اقتصاد نفرین منابع نامیده می شود، واردات کالا های گران و متنوع و در ازای آن صادرات کالا های ارزان، خام و محدود است. قیمت هر تن کالای وارداتی در سال گذشته ۱۱۵۰ دلار و هر تن کالای صادراتی تنها ۳۵۰ دلار بوده است. بررسی لیست کالا هایی که در سال ۱۳۹۹ و سال جاری به کشور وارد شده، نشان می دهد علاوه بر تنوع و گران بودن عمده کالا های وارداتی با پدیده «کالاهای عجیب و غریب» روبه رو هستیم. کالا هایی که تولید آنها در پایین ترین رده های صنعتی و چه بسا با کمترین فناوری رقم می خورد، اما آنها را وارد می کنیم. قیچی، قاشق و چنگال، مدادپاک کن، در بطری، عطرپاش، ضایعات کارتن، کاغذ روزنامه، دکمه لباس، فندک، تیغ چاقو، بیل، کلنگ و... تعداد کمی از لیست ۴۰ کالای عجیب و غریبی است که در یک سال اخیر به کشور وارد شده و به دست مصرف کننده رسیده است.

۱۶ هزار میلیاردتومان واردات کالا های عجیب!

صنایعی که بیشترین احتمال موفقیت در کشور های درحال توسعه چون ایران را دارند، صنایع با فناوری های میان رده یا پایین رده هستند. این صنایع نه نیازمند فناوری های پیچیده ای هستند که خيلي سرمایه بر و یا خیلی کاربردی باشند و نه آنقدر بدون فناوری هستند که درآمد پایینی را خلق کنند. درحال حاضر بیش از ۹۰درصد صادرات ما به موادمعدنی، خام و کشاورزی وابسته است و همین باعث شده تولید و صادرات در صنایع کوچک و میان رده نه موردتوجه باشد و نه از آن حمایت شود. صنعت مبلمان، صنعت پوشاک و پارچه و... صنایعی هستند که در قالب بنگاه های کوچک و متوسط میتوانند به توسعه اقتصاد، تولید و اشتغال کشور کمک کنند. نتیجه چندین دهه تمرکز بیش از حد به صنایع بزرگ باعث شده تنها در سال ۹۹ و سه ماه ابتدایی ۱۴۰۰ بیش از ۶۲۳ میلیون دلار یا به عبارتی ۱۵ هزار و ۵۸۷ میلیاردتومان کالا های عجیب و غریب به کشور وارد شده باشد، کالاهایی که تولید آنها مزیت اقتصادی نمی خواهد و در کیفیت نیز می توان به راحتی با نمونه های وارداتی رقابت کرد. بررسی های ما از لیست کالا های وارداتی که توسط گمرک ایران منتشر می شود، نشان می دهد که ۴۰ ردیف از کالا های واردشده، بسیار عجیب و غریب بوده، به طوری که تولید برخی از آنها در یک زیرزمین خانگی هم ممکن است و اصلا بحث فناوری برای آنها مطرح نیست. لیست این ۴۰ کالا براساس آمار منتشرشده از گمرک ج.ا.ا عبارتند از:قیچی، قاشق و چنگال، مدادپاک کن ، بست فولادی شلنگ، صابون، کاغذ روزنامه به شکل رول یا ورق، تخم چمن برای کشت، سایر بذر سبزیجات، درز بند، واشر، چوب و قرقره ماهیگیری، دکمه لباس، اجزا و قطعات فندک، میخ، پیچ، ضایعات کارتن، مدادتراش و تیغه آن، عینک و محافظ چشم، انواع توتون و تنباکو، قفل و قطعات آن، اشیای دفتر کار مانند گیره نامه، منگنه، سگک کمربند، نوار جلوی پوشک، زردچوبه، لاستیک فرقون، کلنگ، زغال چوب، پنبه، کارتن و جعبه، تیغه چاقو، داس، آناناس، سر بطری، زیپ، عطرپاش و دیگر پاشنده ها، مدادنوکی و مغزی مداد، گچ خیاطی، سنجاق قفلی، برف پاک کن و تیغه آن و....

۹۴ هزار تن پنبه در لیست واردات

سنجاق قفلی، مدادتراش، پنبه، قیچی و... به کشور وارد میشوند که اینها نشانه عدم رعایت چارچوب های تعیین شده در سیاست های ابلاغی و قانون برنامه ششم توسعه در این خصوص است. وزن ۴۰کالای مذکور در قسمت قبل که به کشور واردشده چیزی حدود ۲۲۸هزار تن بوده که با هیچ یک از شعارهای حمایت از تولید ملی یا سیاست های «جایگزینی واردات» همخوانی ندارد. درمجموع سال ۹۹ و سه ماهه ابتدایی سال جاری بیش از ۹۴هزار تن پنبه، ۲۵هزار تن توتون و تنباکو، ۲۳هزار تن زردچوبه، ۱۶هزار تن صابون و ۱۰هزار تن کاغذ روزنامه وارد کرده ایم که این سؤال را در ذهن ایجاد می کند؛ آیا با سرمایه گذاری ها و هزینه ای اندک نمی توان هیچ کدام از این کالاها را که شرایط اولیه تولیدشان در کشور وجود دارد ، به جای واردات تولید کرد؟ علاوه بر اینها، مواردی مانند کارتن و جعبه، زغال، سر بطری و قفل در لیست واردات به چشم می خورد. این کالاها گوشه ای کوچکی از واردات کالاهایی است که تولید انبوه آنها در داخل کشور سخت نیست.

۱۴۵ میلیارد سنجاق قفلی زیپ و دکمه لباس واردشده است

سنجاق قفلی، زیپ و دکمه لباس از دیگر کالاهای به ظاهر اساسی است که به کشور وارد شده و در داخل توان تولید آن به اندازه مصرف وجود نداشته است! براساس آمار ۱۲ماهه گمرک در سال ۹۹ و سه ماهه آن در ۱۴۰۰ چیزی حدود ۱۵۴۷تن دکمه لباس به ارزش ۴میلیون دلار یا به عبارتی ۱۰۱میلیارد تومان به کشور وارد شده است. به طور میانگین بهای دلاری که به واردات این حجم از دکمه اختصاص داده شده است، ۲۶۰۰دلار به ازای هر تن بوده، این درحالی است که میانگین کالاهای صادراتی ایران اعم از فولاد، پتروشیمی، معدنی و... به ازای هر تن تنها ۳۵۰دلار بوده است. در واردات زیپ هم کم کار نبوده ایم و ۶۹۷تن زیپ به ارزش یک میلیون ۶۳۵هزار دلار( ۴۱میلیارد تومان) را از گمرک گذرانده ایم. سنجاق قفلی هم به نوبه خودش واردات جالبی است که احتمالا ایران با واردات ۵۱تن به ارزش ۱۵۷هزار دلار در مدت مذکور رکورددار دنیاست.

کالاهای ممنوعه در کد مرموز «سایر»

سال ۹۷ وزارت صمت، لیستی از ۱۵۰۰ کالای ممنوعه وارداتی به کشور منتشر کرد. اما بررسی ها نشان می دهد که برخی از این کالاها با وجود ممنوعیت واردات درنهایت از مسیر مناطق آزاد یا مسیر های دیگر به کشور وارد شده است. مدادرنگی، قیچی، اشیای سرمیز یا آشپزخانه، لوازم دفتر کار و مدارس (مداد و مدادرنگی و مداد تراش و اتود و…) و صابون مایع و جامد ازجمله این کالا هاست. علاوه بر اینها در لیست وارداتی گمرک ج. ا. ا کالا هایی در قالب «سایر» با کد «۳۵۰۳۰۰۹۰» تعریف شده اند که عمده آنها تعریف کالاهای ممنوعه یا لوکس را بخود می گیرد. براساس آمار ها در سال ۹۹ و سه ماهه سال جاری ۴۳ میلیون دلار کالا با عنوان« سایر» به کشور وارد شده که در حدود یک هزار و ۱۰۰ میلیارد ارزش و بیش از ۱۳ هزار تن وزن داشته است. تولیدکننده ای عنوان کرد :« به دنبال ایجاد کارگاهی کوچک برای تولید یک نوع پیچ مورد استفاده در صنایع بودیم که به ما گفتند بازار از این محصول اشباع است. لیست های گمرک را هم که جست وجو می کردیم نامی از آن پیدا نمی شد. بعد ها متوجه شدیم که این کالا جزء کالا های ممنوعه است و در قالب کد وارداتی« سایر» به کشور وارد می شود.» علاوه بر این ظاهرا بسیاری از ماشین های لوکس که واردات آن ها نیز ممنوع است از همین راه و با همین کد به داخل کشور وارد می شوند.

مرتضی عبدالحسینی