
روزنامه آرمان ملی نوشت: هرچند سخن از رونق تولید در سالهای اخیر بارها تکرار شده، اما هنوز زیرساختهای پایهای مانند تأمین پایدار برق و گاز، در بسیاری از نقاط کشور، بهویژه مناطق صنعتی، با چالشهایی جدی روبهرو هستند.
ستون فقرات تولید صنعتی
حمید حسینزاده کارشناسان اقتصادی در این باره گفت: تأمین پایدار انرژی، از جمله برق و گاز، نقشی حیاتی در عملکرد منظم و بدون وقفه واحدهای تولیدی دارد. هرگونه ناپایداری در این زمینه، بهطور مستقیم بر خط تولید، کیفیت محصولات، بهرهوری نیروی انسانی و حتی برنامهریزی مالی و زمانبندی سفارشات اثر میگذارد. در بسیاری از واحدهای صنعتی، حتی چند ساعت قطعی برق میتواند باعث توقف کامل فرآیند تولید شود و میلیونها تومان ضرر مستقیم و غیرمستقیم به همراه داشته باشد. این در حالی است که با ورود به روزهای نخستین بهار و در شرایطی که هنوز فصل گرمای طاقتفرسای تابستان آغاز نشده، گزارشهایی از قطعیهای برق بدون اطلاعرسانی قبلی در مناطق مختلف کشور، بهویژه شهرکهای صنعتی اطراف تهران، دریافت شده است. این موضوع نشان میدهد که شبکه انرژی کشور هنوز نتوانسته ظرفیت کافی برای پاسخگویی به نیازهای فعلی را فراهم کند، چه رسد به تأمین نیازهای آینده در صورت افزایش تولید و رشد سرمایهگذاری که قطعا از پیش نیازهای مهم تولید به شمار میآید.
قربانیان ناپایداری انرژی
این کارشناس اضافه کرد: سرمایهگذاران، چه داخلی و چه خارجی، هنگام بررسی فرصتهای اقتصادی یک کشور، در کنار شاخصهای کلان مانند تورم، نرخ ارز و ثبات سیاسی، به ثبات زیرساختی توجه ویژهای دارند. یکی از مهمترین مؤلفههای این ثبات، دسترسی پایدار به انرژی است. وقتی واحدهای تولیدی با قطعیهای مکرر و غیرقابل پیشبینی برق و گاز مواجه میشوند، عملاً امکان برنامهریزی میانمدت و بلندمدت را از دست میدهند. این وضعیت، نهتنها سرمایهگذاران جدید را از ورود بازمیدارد، بلکه حتی سرمایهگذاران فعلی را نیز نسبت به توسعه فعالیتهایشان دلسرد میکند. در چنین شرایطی، رشد اقتصادی پایدار عملاً در هالهای از ابهام قرار میگیرد.
نارضایتی صنعتگران
حسینزاده اضافه کرد: در گفتوگوهایی که با برخی از فعالان صنایع کوچک و متوسط داشتم، بارها به خسارتهای ناشی از قطعی برق اشاره کردهاند.بسیاری از آنها معتقدند که در نبود تقویم مشخص برای مدیریت مصرف، مجبورند بهصورت ناگهانی خطوط تولید را متوقف کنند. برخی نیز از سوختن تجهیزات، نابودی مواد اولیه یا نیمهساخته، از دست رفتن زمان تحویل سفارشات و حتی جرائم قراردادی گلهمندند و معتقدند؛ با قطعی بدون اطلاع برق، دو روخط تولید متوقف شده است یا مواد اولیهای که در حال ذوب بوده از بین رفته است و در این بین کسی نیز پاسخگو نیست.
آینده مبهم
او ادامه داد: چالش انرژی فقط به زمان حال محدود نمیشود، با توجه به افزایش تدریجی مصرف انرژی، فرسودگی نیروگاهها، کمبود سرمایهگذاری در توسعه شبکه و تأخیر در بهرهبرداری از طرحهای جدید، چشمانداز میانمدت و بلندمدت نیز نگرانکننده است. کارشناسان هشدار میدهند که اگر اصلاحات اساسی در حوزه مدیریت مصرف و سرمایهگذاری در تولید انرژی صورت نگیرد، بحرانهای دورهای به بحرانهای مزمن تبدیل خواهند شد.
تابستان داغ
او افزود: همه این مشکلات در شرایطی رخ میدهد که هنوز به تابستان نرسیدهایم. تجربه سالهای گذشته نشان داده که با شروع گرمای تابستان، تقاضا برای برق بهویژه در بخش خانگی بهشدت افزایش مییابد و همین موضوع، فشار مضاعفی بر شبکه وارد میکند. اگر در همین روزهای ابتدایی بهار شاهد قطعی برق در مراکز صنعتی هستیم، بهراحتی میتوان حدس زد که با رسیدن به اوج گرما، چه شرایطی پیشروی صنعت کشور خواهد بود.
چه باید کرد؟
حسینزاده درباره راهکار برای حل این چالش گفت: برای برونرفت از این بحران، اقدامات هماهنگ و چندوجهی لازم است. نخست، دولت باید سرمایهگذاری در حوزه انرژی، بهویژه برق و گاز، را به اولویت فوری خود تبدیل کند. این سرمایهگذاری شامل نوسازی نیروگاههای فعلی، احداث نیروگاههای جدید، توسعه شبکههای انتقال و توزیع و همچنین سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی خواهد بود. همچنین باید مدیریت مصرف در بخش خانگی، تجاری و صنعتی بهصورت هوشمندانهتر و هدفمند انجام شود. استفاده از فناوریهای نوین در مانیتورینگ مصرف، تشویق به صرفهجویی، مشوقهای مالی برای صنایع کممصرف و جریمه برای مصرف بیرویه میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند. از طرفی قطعا، شفافیت در اطلاعرسانی درباره برنامههای خاموشی و مدیریت بار ضروری است. بخش خصوصی، بهویژه صنایع، نیازمند اطلاع قبلی هستند تا بتوانند برنامهریزیهای لازم را انجام دهند و از خسارت جلوگیری کنند.
مشارکت بخش خصوصی
این کارشناس معتقد است: بدیهی است؛ نمیتوان تمام بار اصلاح و توسعه زیرساختهای انرژی را فقط بر دوش دولت گذاشت. مشارکت بخش خصوصی، بهویژه در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر و بهینهسازی مصرف، میتواند تحولآفرین باشد. اما برای جذب این مشارکت، نیاز به فضای کسبوکار شفاف، تضمین بازگشت سرمایه و مشوقهای قانونی است. دولت میتواند با طراحی مدلهای مشارکتی، زمینه ورود سرمایهگذاران داخلی و حتی خارجی را به این عرصه فراهم کند.
تبدیل شعار به عمل
او تاکید کرد: در نهایت، باید واقعبین بود. تولید، بدون انرژی پایدار، بهویژه برق و گاز، تنها یک شعار است. اگر هدف ما رونق تولید، رشد اقتصادی، افزایش اشتغال و جذب سرمایهگذاری است، باید در عمل نشان دهیم که برای زیرساختهای حیاتی، برنامه و اراده داریم. قطعیهای برق در مناطق صنعتی نه فقط نشانه کمبود منابع، بلکه نشانه ضعف مدیریت و نبود نگاه راهبردی به توسعه کشور است. صنعتگران کشور دیگر تاب تحمل تصمیمهای مقطعی و ناکارآمد را ندارند. زمان عمل فرا رسیده است.
محمدحسین دیدهبان کارشناس صنعت برق در خصوص وضعیت صنعت برق و چشماندازی که ناترازیهای فعلی در حوزه خاموشیها ایجاد کرده میگوید: همانطور که در سال گذشته پیشبینی کرده بودیم، کشور با کمبودی حول و حوش ۲۰تا ۲۵هزار مگاواتی برای سال ۱۴۰۴ مواجه خواهد شد. امروز هم مسئولان توانیر این کمبود را بین ۲۵ تا ۳۲هزار مگاوات پیشبینی کردهاند. بعید میدانم طی ماههای گذشته کار قابل توجهی برای رفع ناترازیهای برق صورت گرفته باشد. البته برخی نیروگاههای تجدیدپذیر وارد مدار شدهاند، اما این ظرفیت سازی به اندازهای نیست که تاثیر قابل توجهی ایجاد کنند. ظرفیتی که تجدیدپذیرها به صنعت برق ایران افزودهاند در خوش بینانهترین حالت بین ۱تا ۲هزار مگاوات است. دیدهبان ادامه میدهد: اگر نیروگاههای سیکل ترکیبی و گازی وارد مدار مصرف برق نشوند، گمان میکنم وضعیت ناترازیهای برق در تابستان و بهار ۱۴۰۴ بسیار بحرانیتر از سال قبل خواهد بود. امروز گزارشی از سوی توانیر در خصوص وظایفی که وزارت نیرو برای هر استان در جهت استفاده از سیستمهای خورشیدی در نظر گرفته منتشر شد. مبتنی بر این گزارش مشخص شد دولت به دنبال آن است از طریق روشهای سلبی سهمی برای هر استان در نظر بگیرد تا سیستمهای خورشیدی در کشور افزایش پیدا کنند. این روند اما برای کوتاهمدت اثرگذار نخواهد بود و گرهی از هزار توی مشکلات صنعت برق کشور باز نمیکند.
افزایش ساعات خاموشی
این تحلیلگر صنعت برق در پاسخ به پرسش که بر اساس اعلام مسئولان وزارت نیرو خشکسالی سالهای اخیر باعث توقف فعالیتهای نیروگاههای برقابی شده. تداوم این وضعیت چه شرایطی را در کشور ایجاد میکند؟ میگوید: بین ۸ تا۹هزار مگاوات حداقل سهمی است که نیروگاههای برقابی در کل ذخایر برق ایران دارند. اینکه وزیر نیرو از ۳۲ هزار مگاوات کمبود برق خبر داده با احتساب توقف فعالیتهای نیروگاههای برقابی است. توجه داشته باشید که کمبود ۳۲ هزار مگاواتی برق تقریبا ۴۵ درصد کل ظرفیت صنعت برق کشور را تشکیل میدهد. بنابراین میتوان پیش بینی کرد که خاموشیها در سال ۱۴۰۴ حداقل ۴۵ درصد بیشتر از سال قبل باشد. اگر در سال قبل روزی یکبار خاموشی دو ساعته وجود داشت، با کمبودهای فعلی باید ۲نوبت ۲ساعته برق خانهها قطع شود. او در پاسخ به پرسش دیگری در این خصوص که وضعیت صنایع و کسب و کارها در کشور چه میشود؟ یادآور میشود: وضعیت صنعت و کسب و کار کشور از بخش خانگی بدتر است. چراکه بازخوردهای خاموشی صنایع بسیار کمتر از بخش خانگی است. فشار بر روی صنایع بسیار زیاد است. هفتهای یک الی ۲ روز برق صنایع قطع میشد. مثلا در استان اردبیل اعلام میشد فلان شهرک صنعتی یکشنبه و سه شنبه به دلیل خاموشی، تعطیل هستند. این تعطیلات ناخواسته، ضرر و زیان بسیاری را متوجه صنایع کشور میکند. بر اساس بررسیهای مستند، توقف تولید و انتقال و توزیع برق در کشور هر روز حدود ۱۸هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور خسارت وارد میکند که از این میزان ۹۲۱۸میلیارد تومان آن مربوط به بخش صنعت است. دیدهبان با اشاره به اینکه دولت اگر به دنبال حل معضل کمبود برق است باید راهبردهای کاربردی را در نظر بگیرد میگوید: روشن است که ساخت نیروگاههای سیکل ترکیبی و گازی حداقل ۲سال و بیشتر طول میکشد تا به مدار افزوده شوند. اما اگر دولت بتواند زمینه جذب سرمایهگذاری در بخش نیروگاههای خورشیدی را فراهم سازد، میتوان زمینههای تولید ۵۰هزار مگاوات برق طی ۱سال را فراهم ساخت. برای این منظور لازم است، دولت اقدام به اعطای زمین، واردات یا تولید تجهیزات مورد نیاز تولید برق خورشیدی و ارائه تسهیلات لازم برای این منظور کند تا حداقل برای سال ۱۴۰۵، کمبود برق در کشور کاهش یافته و مهر پایانی بر خاموشیها زده شود.
شفافیت دولت با مردم
این تحلیلگر یادآور میشود: در کل معتقدم در سال ۱۴۰۴ مشکلات کمبود برق به مراتب بیشتر خواهد بود. چرا میزان بارندگیها کاهش یافته و نیروگاههای آبی وضعیت مناسبی ندارند. از سوی دیگر ایران با مشکل کمبود آب هم روبهروست و اگر در بهار بارندگیهایی شکل بگیرد و آبی پشت سدها ذخیره شود، این آب برای رفع مشکل جیره بندی آب در تابستان باید به کار گرفته شود و برق کشور سهمی از این آب نخواهد داشت. حتی اگر نیروگاههای خورشیدی هم به مدار اضافه شود و وضعیت ناترازی در روز تا حدی کاهش پیدا کند، در شب همچنان مشکل تامین برق وجود دارد. مساله بعدی گرم شدن شهرهای نیمه شمالی به دلیل باژگونی هواست. اقلیم ایران نیز تغییر کرده و شهرهای نیمه شمالی نیز گرم شدهاند. این امر باعث افزایش استفاده از کولرهای آبی و گازی میشود و فشار زیادی به شبکه برق ایران وارد میکند. دیدهبان در پایان یادآور میشود: من آدم بدبینی نیستم اما معتقدم دولت باید شفاف و صادقانه باید با مردم صحبت کرده و شرایط را شرح دهد. دولت باید با بیان واقعیت مردم را مهیای تابستان سخت و احتمال خاموشیهای وسیع تابستانی کند.
***

ناترازی برق، نتیجه فقدان مرکزیت تصمیمگیر است
رزونامه توسعه ایرانی نوشت: در سال گذشته مدام تاکید شد که ناترازی برق به صورتی درآمده است که هم در فصل گرما و هم در فصل سرما شاهد خاموشیهای خانگی و صنایع هستیم اما به نظر میرسد ناترازی برق امسال شدیدتر هم باشد زیرا از بهار شروع شده است.
روز دوشنبه وزیر نیرو از ۲۰ هزارمگاوات ناترازی در سال جدید هشدار داد، اما دیروز معاون اول رئیسجمهور معلوم نیست بر چه مبنایی تاکید کرد که امسال ناترازی برق نخواهیم داشت! اما واقعیت عینی زودتر از همیشه اظهارات محمدرضا عارف را باطل کرد و از یکشنبه برخی مناطق در خاموشی فرورفتند و شایعهای در خصوص جداول قطع برق خانگی منتشر شد که مدیرعامل توانیر آن را تکذیب کرد اما روز گذشته یک برنامه خاموشی برنامهریزی شده مشترکان در سایت شرکت توزیع برق تهران بزرگ منتشر شد. در این وضعیت، هشدارها درباره بروز ناترازی بیسابقه در شبکه برق کشور جدیتر از همیشه به گوش میرسد.
مصطفی رجبی مشهدی، همچنین عنوان کرده است که هنوز هیچ برنامهای برای محدودیت شهرکهای صنعتی اعلام نشده و به طور کامل شهرکهای صنعتی و صنایع متوسط در حال مصرف برق هستند اما خبرهای موثق بیانگر وضعیت دیگری است به صورتی که دبیر انجمن سیمان اعلام کرده که از ۱۶ فروردین ماه محدودیت برق صنایع آغاز شده و به تشدید نگرانیها درباره بروش مشکل و تنش قیمتی در فصل گرم سال دامن زده است. برای بررسی وضعیت ناترازی برق در سال جاری، «توسعه ایرانی» گفتوگویی با دبیر سندیکای صنعت برق داشته است که مشروح آن را میخوانید.
نهتنها مشکل برق داریم که مشکل انرژی هم داریم
دبیر سندیکای صنعت برق در گفتوگو با «توسعه ایرانی»، درباره شروع خاموشیهای ۱۴۰۴ اظهار کرد: صنعت برق ناتراز است و ناترازی آن هم به علت کسری است. کسری داشتن این صنعت هم ناشی از چند عامل است که پایهایترین عامل اقتصادی است.
مهدی مسائلی افزود: اگر برای ناترازیها مربعی را متصور شویم، اضلاع این مربع شامل آب، سوخت، پول و مدیریت است و در این حالت یکی از عوامل موثر بر این یک بخش، وزارت نیرو است. سایر ارگانها مانند بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و به ویژه مجلس در این موضوع دخیلند و در یک کلام، ریشه آن فقدان مرکزیت تصمیمگیری برای صنعت برق است.
او تصریح کرد که اینها ریشههایی هستند که میوه آن وضعیت موجود امروز است؛ یعنی ما نه تنها امروز مشکل خود برق را داریم که مشکل انرژی هم داریم زیرا سوختی موجود نیست.
این فعال صنعت برق با اشاره به کسری ۱۸ هزار مگاواتی سال گذشته، درباره ناترازی برق امسال توضیح داد: جالب اینجاست که امسال نیروگاههای آبی را هم نداریم. حال سوال اینست که چرا این اتفاق افتاده؟ زیرا در دولت قبل با تصمیمات کلانی که گرفته شده نیروگاههای آبی را خرج تولید برق کردند و اکنون آب هم نداریم.
به گفته او، از آنجایی که ۸ هزار مگاوات کسری ناشی از نبود نیروگاههای آبی به ناترازی سال گذشته اضافه میشود، انتظار کسری برق امسال ۲۵ هزار مگاوات است.
نمیتوانیم برقی را که میفروشیم درست اندازهگیری کنیم
مسائلی درباره مصرف برق عنوان کرد: وقتی پاییندست و حوزه مصرف را بررسی میکنیم، حدود ۳۵ درصد برقی که در کشور داریم، در صنایع مصرف میشود و ۳ تا ۴ درصد آن هم در بخش خانگی.
او ادامه داد: در حوزه مصرف هم مشکل داریم و علت اینست که هنوز در مسئله مصرف، در واردات تجهیزاتی که به صنایع و خانهها میدهیم، میزان مصرف و مهمتر از آن، راستیآزمایی مصرف آنها ملاک نیست. در گمرکات و مبادی ورودی کشور و حتی سازمان ملی استاندارد کنترل دقیقی بر این موضوع وجود ندارد. از طرف دیگر نقطه اتصال مصرفکننده با تولید برق قسمت کنترهاست؛ در بسیاری از جاها کنترها هوشمند نیستند و ما نمیتوانیم آن چیزی را که میفروشیم، درست اندازهگیری کنیم، به اندازه قطع و وصل کنیم و در نتیجه نمیتوانیم پول را به اندازه کافی بگیریم.
دبیر سندیکای صنعت برق تاکید کرد: پس علاوه بر اینکه قیمت آن انرژی را که میفروشیم، واقعی نمیگیریم، و از طرف دیگر، میزان آن را هم دقیق نمیتوانیم اندازهگیری کنیم و حتی اگر پول آن واقعی بود، نمیتوانستیم پولش را به اندازه کافی بگیریم و از طرفی در بخش تولید هم معضلات خود را داریم.
اما و اگرهای راهکار تجدیدپذیرها
مسائلی بیان کرد: قطعا این میزان کسری وجود دارد و کاری هم نمیتوان کرد؛ ریشه اصلی آن بحثهای اقتصادی است و وجود نداشتن نقطه کانونی برای تصمیمگیری و دخالتهایی که معمولا قانونگذار در اجرا انجام میدهد، باعث میشود که نقشه کلان صنعت برق بههم بخورد و وقتی نقشه کلان بههم خورد، قاعدتا روی همین اقتصاد ناتراز هم اثر میگذارد و اثر اینها به صورت مضاعف برمیگردد روی انرژی که تولید میشود.
او به راهکار تجدیدپذیرها اشاره کرد و گفت: راهکاری که اکنون ارائه میشود و مد شده، اینست که میگویند باید به سمت تجدیدپذیرها برویم؛ من هم میگویم درست است اما مقدارش مهم است.
این کارشناس درباره اما و اگرهای راهکار تجدیدپذیرها افزود: امروز اگر یک دلار هزینه برای تولید برق بکنید، به همان اندازه هم بایستی برای اینکه شبکه برق را توسعه دهید، هزینه کنید در غیر اینصورت قدرت محبوس شده خواهید داشت. یعنی تولید داریم اما راهی برای انتقال آن نیست. بنابراین اگر امروز بر بحث خورشیدیها تاکید داریم، باید تعیین کنیم چقدر خورشیدی باید تولید شود تا دید آیا شبکه ایران میتواند جوابگو باشد؟ همچنین در موضوع توسعه نیروگاههای خورشیدی باید توجه داشت که برق خورشیدی خیلی گرانتر از برق معمولی است. تقریب مالی این را که باید انجام دهد؟ اگر هزینههای این توسعه تامین نشد، ما در ادامه برق خورشیدی را نخواهیم داشت زیرا اگر پول آن برنگردد، سرمایهگذار آن را قطع میکند.

تزریق یک ناترازی دیگر به صنعت برق
مسائلی در ادامه تصریح کرد: ریشه این ناترازی مربوط به الان نیست و مربوط به مجلس هفتم به اینطرف است و این حل نخواهد شد تا زمانی که تنها نقطه تصمیمگیری این صنعت وزارت نیرو شود و کس دیگری دخالت نکند.
او همچنین مطرح کرد: اینکه اگر قیمت این برق واقعی شود، همهی ارکان جامعه باید آن را پرداخت کنند. امروز ۱۰۰ همت خود دولت به وزارت نیرو بدهکار است و پرداخت نمیکند. ۴۲ همت هم سایر صنایعی به این صنعت بدهکارند که حاکمیتی هستند. در نتیجه ۱۴۲ همت پول این صنعت برنگشته و از طرفی در دولت قبلی، نرخ انشعاب برق به استناد ماده ۴ قانون مانعزدایی از توسعه صنعت برق دیر ابلاغ شد. نکتهای که قابل توجه است اینست که نرخ انشعاب برق حدودا به طور متوسط حدود ۳ میلیون تومان بوده و در حالی اینطور بوده است که بهای آن حدود ۲۵ میلیون تومان تمام میشده است.
این فعال اقتصادی تاکید کرد که یعنی یک ناترازی اقتصادی هم به این شکل به صنعت تزریق شده که یک بخشی از آن ناشی از قانونگذار بوده و یک بخش هم مربوط به تاخیر مجری قانون برای ابلاغ. حتی امروز هم که این نرخ ابلاغ شده، نسبت به بهای تمام شده آن نصف است و پس باز ناترازی اقتصادی حل نمیشود.
تشدید میزان و آثار ناترازی برق در سال ۱۴۰۴
مسائلی در جمعبندی سخنان خود اظهار کرد: اگر همه اینها را جمع کنیم، تا سالهای پیشرو این وضعیت ناترازی را باید تحمل کنیم و هیچ راهی برای فرار از آن نیست. چون یا قانون نداریم و نداشتهایم یا قانونگذار موانعی را ایجاد کرده است و یا مجری قانون دیر عمل کرده است و از طرفی آنچیزی را هم که به عنوان اقتصاد این برق است، برخی نهادها از جمله دولت، به موقع برنمیگردانند؛ یک سر این صنعت هم به سوخت و وزارت نفت بند است که آنها هم هماهنگی لازم را ندارد و همه اینها دست به دست هم داده که در سال ۱۴۰۴، که به نظر میآید گرمای آن مقداری زودرس است، مشکلاتی را خواهیم داشت که این مشکلات بسیار میتواند روی جنبه اجتماعی مردم اثر نامطلوب داشته باشد.
او تصریح کرد: آسیبهای ناترازی و مقدار خود ناترازی امسال بسیار بیشتر میشود، و شروع آن زودتر از سالهای قبل است.
دبیر سندیکای صنعت برق یادآور شد: تلاش دولت قبل این بوده که بیشتر برق مردم را حفظ کند و برق صنایع را بدهد ولی اتفاقی که افتاد این بود که چون صنایع کمتر کار کردند، قاعدتا کسانی که سر سفره صنایع بودند، مشکلات کاری برایشان به وجود آمد و اقتصادها مقداری بههم ریخت و اثر آن به خانههای مردم برگشت. امسال میخواهند با یک کار ترکیبی هم از مردم کم کنند و هم از صنایع چون مقدار ناترازی بیشتر شده و قاعدتا این روش هم آثار نامطلوب خود را به جا میگذارد.
مسائلی در پایان خاطرنشان کرد: افزایش ناترازی هم آثار خود را در اقتصاد نشان میدهد و هم در حوزه اجتماعی زیرا مردم با قطعی برق آسایش ندارند و به نظر میآید این آثار کوتاهمدت هم نخواهد بود.
- 17
- 6
کاربر مهمان
۱۴۰۴/۱/۲۲ - ۲:۰۱
Permalink