تورم ۵۱درصدی ۳۷خوراکی پرمصرف/ نقطه اصابت تورم کالاهای خوراکی

روزنامه همشهری نوشت: در خرداد امسال از ۵۳قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری ایران، تعداد ۳۷قلم کالاها‌ نرخ تورم بالای ۵۱.۴درصدی را نسبت به خرداد پارسال تجربه کرده‌اند.

در ماه گذشته، روغن مایع با جهش ۳۳۲درصد و روغن نباتی جامد با افزایش ۲۷۲درصد بیشترین رشد قیمت را به ثبت رسانده است.

پیشتازی تورم ماهانه ۲۶ کالا

جهان صنعت نوشت: همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، مرکز آمار در بررسی‌های خود تورم ماهانه خرداد را برابر با ۲/۱۲ درصد اعلام کرده است. تورم ماهانه کالاهای خوراکی نیز ۹/۲۵ درصد به ثبت رسیده است. در عین حال ۲۶ کالا نیز تورم بالاتر از تورم ماهانه داشته‌اند. بررسی جزئی تغییرات قیمتی کالاهای خوراکی در خرداد نشان می‌دهد که روغن نباتی جامد و روغن مایع در صدر پرتورم‌ترین کالاهای مصرفی قرار داشته‌اند. تورم ماهانه این دو در خرداد به ترتیب ۲/۲۴۷ و ۸/۲۳۳ درصد بوده است.

شکاف تورمی این اقلام با تورم ماهانه بیش از ۲۰۰ درصد است. به لحاظ قیمتی نیز این دو کالا در خرداد ماه سال گذشته با قیمت ۲۲ هزار (هر هزار گرم روغن نباتی جامد) و ۱۶ هزار تومان (بطری ۹۰۰ گرمی) به فروش می‌رسیدند. اما قیمت این دو کالا در خرداد امسال به ترتیب ۹۰ و ۸۰ هزار تومان بوده است. ماکارونی سومین کالای پرتورم خرداد ماه است که نرخ تورم آن نیز برابر با ۱/۵۶ درصد بوده است.

در ادامه نیز سه کالای پنیر، ماست و شیر هریک به ترتیب تورم‌های ۷/۵۵، ۴/۵۲ و ۹/۴۹ درصدی داشته‌اند. در عین حال تورم ماهانه تخم‌مرغ و مرغ ماشینی نیز به ترتیب ۳۳ و ۵/۳۲ درصد بوده است. همچنین قند، برنج ایرانی و شکر نیز تورم‌های ۹/۱۸، ۸/۱۸ و ۳/۱۵ درصدی در این ماه داشته‌اند. بررسی جزء به جزء تغییرات قیمتی کالاها در گروه‌های مختلف نشان می‌دهد که در گروه نان و غلات، اقلام ماکارونی با ۱/۵۶ درصد، شیرینی خشک با ۶/۲۷ درصد و رشته آش با ۵/۲۵ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه اردیبهشت داشته‌‌اند.

در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها، اقلام مرغ ماشینی با ۵/۳۲ درصد، گوشت گاو یا گوساله با ۱۶ درصد و گوشت گوسفند با ۴/۷ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌‌اند. در گروه میوه و خشکبار و طبق اعلام مرکز آمار، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه اردیبهشت مربوط به خربزه با ۱/۳۱ درصد و هلو با ۲۲/۷ درصد بوده است. همچنین در این گروه بیشترین کاهش قیمت نسبت به اردیبهشت مربوط به هندوانه با ۴/۲- درصد بوده است. در گروه سبزیجات و حبوبات نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه اردیبهشت مربوط به هویج فرنگی با ۵/۲۸ درصد، بادمجان با ۸/۱۳ درصد و سیب‌زمینی با ۵/۱۳ درصد بوده است. همچنین در گروه قند، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه اردیبهشت مربوط به سس مایونز با ۷/۲۷ درصد و قند با ۹/۱۸ درصد اعلام شده است.

نقطه اصابت تورم کالاهای خوراکی

بررسی ضریب اهمیت هریک از کالاهای یاد شده در سبد معیشتی دهک‌‌های مختلف درآمدی می‌‌تواند گویای این حقیقت باشد که کم‌‌برخوردارها فشار تورمی بالاتری را نسبت به سایر گروه‌ها تحمل می‌‌کنند. در همین راستا، بررسی مرکز آمار از وضعیت تورمی دهک‌‌های درآمدی نشان می‌‌دهد که ضریب اهمیت کالاهای خوراکی برای دهک اول تا سوم بین ۳/۴۳ تا ۳/۳۸ است، حال آنکه این مهم برای دو دهک نهم و دهم درآمدی ۳/۲۴ و ۲/۱۷ است.

این مساله نشان می‌‌دهد که گروه‌های کم‌درآمد بخش بیشتری از درآمد ماهانه خود را صرف خرید کالاهای خوراکی می‌‌کنند. به این ترتیب گرانی کالاهای خوراکی می‌‌تواند منجر به حذف این اقلام از سبد مصرفی کم‌‌درآمدها شود. نگاهی به تورم ماهانه دهک‌‌های درآمدی نیز نشان می‌‌دهد که دهک‌‌های پایینی افزایش قیمت بیشتری را تجربه کرده‌اند چه آنکه تورم ماهانه کالاهای خوراکی در خرداد برای دهک اول تا سوم به ترتیب ۳۱، ۳/۲۹ و ۱/۲۸ درصد بوده حال آنکه این نرخ برای دو دهک نهم و دهم ۶/۲۳ و ۳/۲۲ درصد بوده است. به این ترتیب نقطه اصابت تورم خوراکی‌‌ها در ماه قبل دهک‌های پایین درآمدی بوده است.

با توجه به تحولات قیمتی در خرداد ماه می‌توان استدلال کرد که شوک روانی ناشی از حذف دلار ترجیحی در تورم این ماه نمایان شده است. دست‌اندرکاران دولت بر این باورند که این شوک روانی تنها در کوتاه‌مدت اثرات تورمی دارد و در بلندمدت از کانال کنترل پایه پولی می‌توان تورم را مهار کرد.

اما به نظر می‌رسد که انتظارات تورمی عاملی است که می‌تواند مانع از عقبگرد شاخص قیمت مصرف‌‌کننده در ماه‌های آتی باشد؛ انتظاراتی که هم برخاسته از سیاست‌های اخیر دولت در زمینه حذف ارز ترجیحی و صدور سیگنال گرانی به بازار کالاهای مصرفی بوده و هم ناشی از تحولات سیاسی و مذاکرات برجامی است. پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌دهد که حتی اگر شوک روانی حذف دلار ترجیحی در خرداد ماه تخلیه شده باشد، اما مادامی که انتظارات تورمی وجود داشته باشد و اقتصاد در سایه تحریم‌ها راهی به سوی رونق نیابد، کماکان باید شاهد تداوم روند رو به رشد تورم و افزایش قیمت کالاهای اساسی باشیم که به معنای تداوم فشارهای تورمی به گروه‌های کم‌درآمد و آسیب‌پذیر است.