یک گرم ماست ۱۰۰ تومان / «ماست» هم از سفره کم‌درآمدها پر می‌کشد

آزادسازی صنعت لبنیات در ایران راه را برای رقابت تولید‌کنندگان هموار کرد و راه برای افزایش تولید باز شده است. تنوع تولید در کارخانه‌های تولید‌کننده فرآورده‌های لبنی نقطه درخشان در این صنعت است و واردات این محصولات بسیار اندک شده است.

با این همه به نظر می‌رسد شکاف مقیاس تولید بین سه تولید‌کننده بزرگ فرآورده‌های شیر با تولید‌کنندگان کوچک و متوسط، کنترل قیمت را در کف اختیار آنها قرار داده است. این سه بنگاه که براساس اطلاعات کمتر‌منتشر‌شده از بدهکاران بزرگ بانکی و ارزی هستند در این وضعیت توانسته‌اند فشار تورمی را با شتاب و کامیابی بر دوش مصرف‌کننده نهایی بگذارند. افزایش قیمت هر لیتر شیرخام مزید بر علت شده و قیمت فرآورده‌های شیر در همین چند هفته تازه‌سپری‌شده اوج گرفته است. حالا قیمت یک کیلو ماست یونانی ۱۰۰ هزار تومان شده که البته بقیه ماست‌ها نیز به زودی با این ماست تراز خواهند شد. یک محاسبه ساده نشان می‌دهد قیمت هرگرم ماست بیشتر از ۱۰۰ تومان است. با توجه به قیمت دلار در بازار آزاد حالا قیمت هر کیلو ماست دو دلار است. به این ترتیب در هفته‌ها و ماه‌های آتی این کالا نیز از سفره کم‌درآمدها پر می‌کشد و می‌رود.

چه باید کرد؟ یک راه همین سیاستی است که دولت فعلی با شدت بیشتری نسبت به دولت‌های پیشین اعمال می‌کند و آن فشار سازمان‌های نظارتی بر تولید است که می‌گویند باید قیمت تثبیتی را رعایت کنید در غیر این صورت جریمه می‌شوید یا کارخانه را می‌بندیم و… این راه نیست، بیراهه‌ای است که انتهای آن بن‌بست است. راه دیگر این است که امکان رقابت غول‌های صنایع شیر دنیا برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود داشته باشد و آنها با اطمینان از اینکه می‌توانند سود و اصل سرمایه خود را هرگاه خواستند از ایران خارج کنند و تبعیض علیه آنها نباشد و بتوانند همانند غول‌های تولیدی داخل از منابع بانکی که قیمت پول در آنها دست‌کم ۱۵ درصد ارزان‌تر از نرخ تورم است و همچنین از وام‌های ارزی پس‌ندادنی استفاده کنند. در این صورت بدون تردید قیمت فرآورده‌های شیر در کشور به سود مصرف‌کنندگان داخل ایران تعدیل می‌شود.

مدیران و سهامداران کارخانه‌های بزرگ لبنیات نیز توجه داشته باشند راز ماندگاری درازمدت آنها وجود تقاضای واقعی و بلندمدت است و نمی‌توانند بدون وجود تقاضای پایدار به کارشان ادامه دهند و باید در تولید، بهره‌وری نشان دهند و مصرف‌کنندگان را زیر فشار قرار ندهند. این راهی که تولید ایران می‌رود به بن‌بست خواهد رسید و مصرف‌کنندگان از سر اجبار ناگزیرند کالاها را از سفره خود کوچ دهند.