هرچه تحلیل‌ها و نظرات شخصی، اقتصاد را با غرض ورزی‌های سیاست آلوده کنند، عددها عاری از هر سیاستی وضعیت واقعی را در آینه خود منعکس می‌کنند. داستان واقعی رکود و رونق را هم همین اعداد بهتر از هر راوی دیگری می‌توانند روایت کنند. تعریف رکود ساده است؛ شرایطی که اوضاع کسادِ کساد باشد، فعالیت‌های اقتصادی خوابیده باشند، شغلی ایجاد نشده باشد، نه حالی برای تولید و عرضه باشد و نه شوقی برای خرید و تقاضا.
رونق نیز داستانی دقیقاً برعکس دارد و خروج از رکود، به حرکت گام به گام برای رسیدن به جنب و جوش بازار مربوط می‌شود. گام به گام بودن خروج از رکود هم دقیقاً همان چیزی است که این روزها در حال اتفاق است. در نخستین نگاه، به نظر می‌رسد که وقتی از رونق حرف می‌زنیم، باید اوضاع زندگی‌ها دگرگون شده و قدرت خرید بالا رفته باشد و بیکاری وجود نداشته باشد، اما منطق اعداد و منطق اقتصاد چیز دیگری است. حالا دیگر خبری از رکود سختی که تمام صنعت را زمین گیر کرده بود، نیست. اما برای رسیدن به شرایط رونق کامل نیز راه زیادی باقی مانده است.
«ایران» به کنکاش در دنیای اعداد برای صحبت اقتصادی و دور از سیاست زدگی پرداخته است. آمار رسمی نشان می‌دهد در ســال گذشته برای واحدهای کوچک و متوسط حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بیش از ۱۲ هزار بنگاه صنعتی و همین تعداد بنگاه کشــاورزی پرداخت شد. برای سال ۹۶ نیز پرداخت تسهیلات ۳۰ هزار میلیارد تومانی به بنگاه های صنعتی برنامه ریزی شده است. طبق گفته نعمت زاده، در ۴ سال گذشته حدود یک میلیون اشــتغال جدید در بخش صنعت، معدن، تجارت و اصناف ایجاد شده و برای امسال ۴۵۰ هزار شغل جدید دیگر قرار است ایجاد شود.
ماهنامه آینده‌نگر، نشریه اتاق بازرگانی تهران درباره بخش‌های مختلف صنعت می‌نویسد: «فولاد، خودرو، سیمان و صنایع غذایی، نشانه‌های امیدوارکننده‌ای برای رونق از خود نشان داده‌اند. صنایع غذایی رکورددار صدور پروانه بهره‌برداری و تقاضای مجوز از سوی سرمایه‌گذاران بوده‌اند و سه صنعت سیمان، فولاد و خودرو نیز در سند راهبردی وزارت صنعت به عنوان صنایع پیشران شناخته شده اند.»
۳۷ درصد؛ رشد تولید خودرودر سال ۹۵
اوایل سال ۹۴ بود که اعلام شد ۱۰۰هزار دستگاه خودرو در انبار خودروسازان روی دست‌شان مانده است. وام ۲۵ میلیونی خرید خودرو راه افتاد و به موازات آن هم کمپین تحریم خودرو صفر قوت گرفت،اما حالا که دوسال از آن روزها می‌گذرد، اوضاع عوض شده است. تغییر نیز از سال گذشته و با روی خوش نشان دادن مصرف‌کنندگان به بازار آغاز شد. طبق آمار انجمن خودروسازان، در ســال گذشته، یک میلیون و ۳۵۰ هزار و ۱۲۳ دستگاه انواع خودرو سواری، وانت و تجاری تولید شد که میزان آن نسبت به مدت سال قبل بیش از ۳۷ درصد رشد دارد.
آخرین آمارها نشان می‌دهد این روندِ رو به رشد، در سال جاری نیز پابرجا بوده است. خودروسازان در چهارماهه نخست امسال ۴۳۴ هزار و ۲۹۵ دستگاه انواع خودرو سواری، وانت و تجاری تولید کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶.۱۷ درصد رشد نشــان می‌دهد.
افزایش تقاضا برای سیمان
از سال ۹۲ به بعد، هر اتفاقی که در کشور افتاد و هر تحولی که ایجاد شد؛ مسکن ساز ناکوک رکود خودش را زد. مسکن صنایع مختلفی را با خود درگیر می‌کند و برای همین هم رکود و رونق آن، پیچیدگی‌هایی دارد، اما نشانه‌های مختلف حالا نشان می‌دهد که رونق روی خوش خودش را به مسکن هم نشان داده است. یکی از این نشانه‌ها، رشد تقاضا و مصرف سیمان است.
مرتضی لطفی، نایب رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان کشور به «سایت خبری اتاق تهران» گفته است: «تقاضا برای مصرف سیمان در ۵ ماهه ابتدای امثال نسبت به دوره مشابه سال قبل با رشد رو به رو شده است که به نظرم مربوط به رشد حوزه مسکن و تحرکات جدید در این حوزه است البته باید توجه داشت رکود هنوز به صورت کامل در حوزه صنعت ساختمان از بین نرفته و رشد در کل صنعت سیمان منفی است.»
۴۹ درصد؛ رشد صدورپروانه‌های ساختمانی
آخرین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در مرداد ماه امسال نیز تحرکات این صنعت را تأیید می‌کند. بر اساس این گزارش تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی، به ۱۸ هزار واحد رسیده است. این رقم نسبت به تیرماه ۲۳.۷ درصد رشد داشته و نسبت به مرداد سال گذشته نیز ۶.۱ درصد بیشتر شده است. همچنین قیمت خرید و فروش یک متر واحد مسکونی نیز ۶.۲ درصد افزایش قیمت داشته است؛ که همین افزایش قیمت، خبر از رونق می‌دهد.
فتح اللهی مدیر عامل سازمان نوسازی نیز به تازگی از افزایش ۴۹درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی در ۵ ماه نخست امسال خبر داده است. وقتی میزان صدور پروانه‌ها بالا برود، به معنای بالا رفتن انگیزه فعالان بازار و به راه افتادن چرخه رونق است.
۸۱ درصد؛ کاهش واردات فولاد به کشور
صنعت فولاد، یکی از صنایع مادر با سهمی بالا در ارزش افزوده بخش صنعت به حساب می‌آید. آمارهای اقتصادی تأیید می‌کنند که این صنعت در سال ۹۵ نیز پیشرانی برای رشد صنعتی بود. بار اصلی رشد ۲.۲ درصدی بخش صنایع و معادن در سال گذشته بر دوش صنایع بزرگ نظیر پتروشیمی، فولاد و خودرو بوده است. آمارهای مربوط به تولید در کارگاه‌های بزرگ صنعتی نیز نشان می‌دهد که در سال ۹۵ رشد این بخش به رکورد جدیدی در ۶ سال اخیر رسیده است. میزان تولید فولاد خام در سال گذشته به ۴.۱۸ میلیون تن رسید که ۱۱ درصد نسبت به سال ۹۴ رشــد داشت.
صادرات فولاد خام در سال گذشته ۱۰۸ درصد بیشتر از سال ۹۴ بود. بر اساس گزارش انجمن فولاد ایران، تولید فولاد خام در فصل اول سال جاری به ۳.۵ میلیون تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳ درصد رشد داشته و صادرات نیز ۶۷ درصد افزایش یافته است. از آن طرف، واردات فولاد به کشور کاهش ۸۱ درصدی داشته است.
بهادر احرامیان، مدیر عامل فولاد یزد می‌گوید: «در آینده بسیار نزدیک کشور ایران از دومین واردکننده فولاد دنیا(در سال ۹۰) به بازاری با یکی از بزرگترین مازاد ظرفیت ها نسبت به نیاز داخل تبدیل خواهد شــد.»
۱.۷ درصد؛ نرخ تورم تولیدکنندهدر مرداد امسال
عدد دیگری نیز که حرف از رونق می‌زند، شاخص بهای تولیدکننده است. این شاخص به نوعی بیانگر قیمت کالاها در مبدأ تولید است؛ یعنی کالاهایی که بین تولیدکنندگان رد و بدل می‌شوند. بر اساس تفسیر دنیای اقتصاد از گزارش بانک مرکزی، افزایش نرخ تورم تولیدکننده می‌تواند دو اثر متفاوت در نرخ تورم اقتصاد داشته باشد، پیش‌بینی اثرگذاری افزایشی بر نرخ تورم در ماه آینده و افزایش تقاضا و رونق در بخش صنعت دو علامت متفاوت از نرخ تورم تولیدکننده است که آن را نوعی نرخ پیش نگر نیز به حساب می‌آورند.
اگر افزایش نرخ تورم تولیدکننده به دلیل افزایش سطح قیمت‌های بخش صنعت باشد، می‌تواند یک علامت مثبت برای بهبود رونق در این بخش به حساب آید. تورم مثبت در این بخش نشان می‌دهد که ظرفیت افزایش قیمت و تقاضا برای تهیه کالاها حتی در صورت افزایش قیمت وجود دارد.
حالا این نرخ، خبر از رونق صنعتی دارد. نرخ تورم تولیدکننده سه رکورد افزایشی را ثبت کرده است. در مرداد امسال نرخ تورم ماهانه با ثبت رقم ۷/ ۱ به بیشترین مقدار طی ۸ ماه اخیر رسید، نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده با ۱۰ درصد به بیشترین مقدار طی دو سال و نیم اخیر و نرخ تورم متوسط با ۶/ ۷ درصد نیز به بیشترین سطح طی یک سال و ۹ ماه اخیر رسیده است.
ریحانه یاسینی
- 13
- 2
