هر‌سال نزدیک پایان سال که می‌شود، موضوع عدم تحقق درآمدهای بودجه بر سر زبان‌ها می‌افتد. دیروز هم رئیس دیوان محاسبات کشور ضمن تشریح گزارش عملکرد بودجه ۸ماهه سال ۹۶ گفت: در ۸ماهه امسال حدود ۲۹درصد جمع کل درآمدهای بودجه تحقق نیافته است. اگرچه تا پایان سال ٩٦ هنوز حدود دوماه باقی مانده اما به نظر می‌رسد این‌بار هم درآمدهای مورد نیاز باز هم به‌طور صد‌درصد تحقق پیدا نکنند .
علاوه بر مطرح‌کردن این اعداد و ارقام، عادل آذر در نشست علنی روز گذشته مجلس در میان مردان بهارستان گفت: تاکنون ٧٣١میلیارد تومان برای طرح جامع مالیاتی کشور هزینه شده اما این طرح همچنان اجرا نمی‌شود.
این درحالی است که غلامحسین دوانی، عضو شورای‌عالی انجمن حسابداران خبره ایران به «شهروند» می‌گوید: طرح جامع مالیاتی طرحی است که به مذاق برخی آقازاده‌ها خوش نمی‌آید. آنها با در دست‌گرفتن تریبون‌ها و رسانه‌ها می‌خواهند مردم را از این طرح بترساند تا بلکه از زیر بار مالیات‌دادن در بروند اما تاکنون بیش از ٨٠درصد این طرح عملیاتی شده و موجب شده که برای نخستین‌بار درآمد ناشی از مالیات دولت از درآمدهای نفتی پیشی گرفته و به ١١٢هزار میلیارد تومان برسد.
رویه مثبت در بهارستان
یکی از نکاتی که امروز آذر بیان کرد، تغییر رویه در بهارستان است. او افزود: مجلس رویه ارزشمندی را بنا نهاده که باید درطول سال دیوان محاسبات گزارش‌هایی را درخصوص ارزیابی عملکرد بودجه ارایه کند تا به دولت بگوییم چگونه حرکت کند و پس از این گزارش‌های چندماهه تفریغ سالانه انجام می‌شود.
به گفته او، تاکنون ۴ گزارش تفریغ بودجه ضمنی برای سال ۹۶ به مجلس تقدیم شده است.
او ادامه داد: تا امروز ۲ گزارش ۴ماهه با برش ملی و استانی و ۲ گزارش ۸ماهه با برش ملی و استانی را به نمایندگان ارایه کرده‌ایم.
او همچنین با بیان اینکه مبنای تفریغ بودجه ۸ماهه دیوان محاسبات، پرداخت‌های خزانه است و نه تخصیص‌ها، افزود: مبلغی را که خزانه به صورت نقد یا اوراق پرداخت کرده، به نمایندگان گزارش می‌دهیم.
اعداد نوبخت با اعداد آذر متفاوت است!
نکته جالب اینجاست که میان گزارش دیوان محاسبات با گزارش رئیس سازمان برنامه و بودجه، تفاوت وجود دارد.
عادل آذر هم دیروز با بیان اینکه اعداد گزارش دیوان محاسبات با اعداد گزارش آقای نوبخت قدری متفاوت است، زیرا گزارش ما ۸ماهه است، ولی گزارش رئیس سازمان برنامه و بودجه ۱۰ماهه است، ادامه داد: دیوان محاسبات به این موضوع توجه داشته که چرا برخی پرداخت‌ها انجام نشده است.
رشد ۳۵درصدی تحقق منابع عمومی دولت
تحقق درآمدهای دولت رشد کرده است. رئیس دیوان محاسبات کشور گفت: در بخش منابع عمومی دولت، درصد تحقق نشان می‌دهد که منابع عمومی ۸ماهه در حدود ۸۴درصد تحقق یافته و نسبت به سال گذشته ۳۵درصد رشد داشته که نشان از حرکت خوب دولت دارد و در بخش مصارف نیز ۸۴درصد تخصیص داشته است.
آذر همچنین از تخصیص ۵۸درصد تملک دارایی‌های سرمایه‌ای خبر داد و گفت: گزارش نوبخت بیشتر بر بودجه سال قبل تمرکز داشت، ولی گزارش ما به لایحه بودجه ۹۶ توجه داشته است.
در گزارش ما تحقق یا عدم تحقق مدنظر بوده است که ۴۲درصد در این ۸ماهه عدم تحقق داشتیم که جای تأمل دارد و در تملک دارایی مالی ۲۹درصد رشد داشته که عمدتا مربوط به سررسید اوراقی است که دولت باید در سال ۹۶ به آن عمل می‌کرد.
عادل آذر با بیان اینکه درحوزه درآمدها، بخش عمده‌ای از تمرکز که اصطلاحا به آن بودجه خوب گفته می‌شود، به درآمدها برمی‌گردد، نه فروش نفت یا دارایی‌ها، اظهار داشت: در حوزه درآمدهای مالیاتی که سهم آن ۶۷درصد بوده، تاکنون ۷۶درصد آن تحقق یافته؛ یعنی حدود ۲۴درصد عدم تحقق داشته‌ایم.
رئیس دیوان محاسبات کشور با بیان اینکه در جمع کل درآمدها ۲۹درصد عدم تحقق داریم و ۳۳هزار میلیارد تومانی که در ۸ماهه وصول نشده است، دولت باید برنامه‌ریزی و کنترل کند تا این پول‌ها را دریافت کند، اظهار داشت: بخشی از این مبالغ به علی‌الحساب شرکت‌های ملی نفت ایران، پالایش نفت اراک، ارزش افزوده و ۵ و ۵۰۰میلیارد تومان آن مربوط به پرداخت سود سهام شرکت ملی نفت است که معمولا به صورت علی‌الحساب پرداخت می‌شود و این مبالغ چون در دست دولت بوده، باید حاصل می‌شد.
او افزود: در حوزه مالیاتی نیز، مالیات‌های مستقیم به مالیات شرکت‌های دولتی برمی‌گردد و حدود ۱۴هزار میلیارد ریال مربوط به مالیات شرکت‌های دولتی است و حدود ۴هزار میلیارد تومان هم به بخش شرکت‌های غیردولتی بازمی‌گردد.
آذر گفت: در بخش مالیات‌های غیرمستقیم، ۴هزار میلیارد تومان آن به مالیات بر ارزش افزوده برمی‌گردد و ۴هزار میلیارد تومان به حقوق گمرکی مربوط است.
رئیس دیوان محاسبات کشور ادامه داد: ارزیابی عملکرد دیوان محاسبات ۸ماهه بوده و دولت می‌تواند بگوید در ۴ماه آینده می‌تواند این درآمدها را حاصل کند، ولی در بحث برنامه‌ریزی اقتصادی، تخصیص، عمران و اشتغال وصول به موقع حرف اول را در مدیریت می‌زند.
۷۳۱میلیارد تومان برای طرحی جامع مالیاتی
عادل آذر در ادامه به دلایل عدم تحقق درآمدهای مالیاتی اشاره کرد و گفت: طرحی به نام طرح جامع مالیاتی داریم که تاکنون ۷۳۱میلیارد تومان برای آن هزینه شده، اما اجرا نمی‌شود؛ چراکه صندوق‌های مکانیزه فروش هنوز در مراکز فروش مستقر نشده درحالی که ابتدا باید این صندوق‌ها مستقر می‌شد.
این درحالی است که غلامحسین دوانی به «شهروند» می‌گوید: طرح جامع مالیاتی به صندوق‌های مکانیزه خلاصه نمی‌شود و فراز‌های مختلفی دارد.
این حسابدار خبره می‌افزاید: طرح جامع مالیاتی دو‌سال است که عملی شده و چون دنبال شفاف‌سازی است، به طرق مختلف برای آن سنگ‌اندازی می‌کنند و صاحبان قدرت سعی در دستکاری‌کردن آن دارند.
٧٣١میلیارد تومان چه شد؟
اما این ٧٣١میلیارد صرف چه شده است؟ دوانی در پاسخ به این سوال می‌گوید که این رقم شامل هزینه طراحی نظام و شامل پرداخت‌ها به شرکت غول فرانسوی (حدود ٥٠میلیون دلار) و فراهم‌کردن زیرساخت‌های دیتا و همچنین خرید ساختمان‌های مورد نیاز در تهران و شهرستان‌هاست اما این‌طور نیست که این طرح اجرا نشود.
دوانی همچنین می‌گوید: طرح جامع مالیاتی تنها ٦٠درصد مردم عادی را شامل می‌شود و باعث شده که تاکنون ٧٠٠هزار مودی جدید شناسایی شود.
به گفته او، همچنین ٣٠٠هزار شرکت کاغذی شناسایی شده‌اند. او معتقد است؛ با ادامه این روند بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور حل خواهد شد.
۳۰هزار میلیارد تومان به خاطر فرار مالیاتی خسارت دیده‌ایم
رئیس دیوان محاسبات کل کشور در ادامه با انتقاد از عدم اقدام موثر در جلوگیری از فرار مالیاتی بیان داشت: تاکنون ۳۰هزار میلیارد تومان به خاطر فرار مالیاتی خسارت دیده‌ایم که یکی از روش‌های این فرار اعمال معافیت‌های متعدد مالیاتی و گمرکی است که سوءاستفاده از این موقعیت باعث ایجاد فساد اقتصادی شده است.او توضیح داد که فقط۱۰درصد گمرک‌ها به سیستم‌هایی نظیر X-Ray مجهز هستند.
واگذاری تنها ۸درصد پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی
عادل آذر در ادامه با بیان اینکه تنها ۸درصد پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی واگذار شده است، اظهار داشت: فروش نفت و صادرات خوب بوده، اما میزان درصد تحقق آن پایین است.
غلامحسین دوانی توضیح می‌دهد: معمولا درآمد بودجه به‌طور کامل محقق نمی‌شود اما مشکلات عدیده دسترسی به بودجه را مشکل کرده است. برای مثال موانعی باعث شده که بودجه عمرانی کشور اصلا تحقق پیدا نکرده یا تحقق ناچیزی پیدا کند. علت هم این است که کار دست نهادهای پاسخگو نیست. مسئولیت دست کسانی است که قدرت دارند اما دلسوز مردم نیستند. تحقق بودجه‌های عمرانی به کسانی سپرده شده که پاسخگو نیستند.
غلامحسین دوانی معتقد است؛ اعداد مختلف در جاهایی که نباید هزینه می‌شود و برای تحقق درآمدهای بودجه باید شفافیت در کشور بالا رود اما فی‌الحال دیوان محاسبات کشور نظارتی روی عملکرد ندارد.
- 12
- 5
