احتمالا این روزها، بهترین زمان ورود به بورس است، چرا که بهترین زمان برای ورود و سرمایه گذاری در یک حوزه یا بازار، اتفاقا، روزهای رخوت و رکود آن است! بدترین سرمایه گذاری هم آن است که بعد از رونق گرفتن یک بازار و نزدیک شدن به نقطه اشباع، در اثر تبلیغات و جوسازی ها وارد بازار شوید؛ مثلا کسانی که در روزهای رکوردشکنی مداوم ارزهای مجازی، در قیمت های بالای ۱۵ هزار دلار بیت کوین خریدند، اکنون بیش از نیمی از سرمایه خود را از دست داده اند.
احتمالا خاطرتان هست که در روزهای اوج رونق و رکوردشکنی بازار سرمایه، گفتیم که برای ورود نباید با هیجان و عجله رفتار کرد. بلکه باید با حوصله دنبال گزینه هایی گشت که هنوز چندان رونق نگرفته اند و ظرفیت رشد دارند. این روزها که بازار دچار رخوت شده، اتفاقا، کار برای یافتن گزینه های مناسب سرمایه گذاری راحت تر است. چرا که هیجانات خالی شده و برخی نمادها هم با کاهش قیمت، در محدوده مناسب خرید قرار گرفته اند.
با توجه به توضیحات بالا و رکود و رخوت چند هفته ای بورس از سویی و رشد غیرمنطقی در بازارهای ارز و طلا و نااطمینانی های مسکن از سوی دیگر، شاید به این نتیجه برسید که بهترین گزینه برای سرمایه گذاری، اکنون، بورس است. قبل از این نتیجه گیری باید از یک موضوع مطمئن شد؛ رخوت و رکود این روزها، پایان یک روند نزولی است یا ابتدای آن؟ !
در ادامه مطلب تلاش می کنیم با استفاده از مراجع تحلیل و اطلاعاتی موجود، برای پاسخ به این سوال، شواهدی فراهم کنیم.
فعالان بازار چه می گویند؟
کسانی که مدت ها در بازار سرمایه فعالیت کرده اند و می کنند، نبض بازار و جزئیات رفتاری بازار را بسیار خوب می شناسند. به همین علت، نظرسنجی از فعالان هر بازاری، یکی از ابزارهای مهم پیش بینی آینده بازار است. یکی از این نظرسنجی ها که به صورت هفتگی از بین ۱۵ تحلیل گر و فعال بازار سرمایه، انجام می شود، نشان از اصلاح جزئی بازار دارد. طبق آخرین نظرسنجی تجارت فردا، ۵۳ درصد از کارشناسان پیش بینی کردند که بازار منفی خواهد بود. حدود ۴۰ درصد هم آینده بازار را خنثی و ۷درصد مثبت پیش بینی کردند. جمع بندی نظر کارشناسان، این است که در کوتاه مدت بورس دچار اصلاح اندک خواهد شد اما هیچ پیش بینی مبنی بر افت شدید بورس، به خصوص مشابه آن چه در سال ۹۲ رخ داد وجود ندارد.
بزرگان بازار، پابرجا
شاخص دیگری که می تواند نشان دهنده وضعیت آینده بازار و به ویژه شاخص کل باشد، شرکت های بزرگ بورس یا همان شاخص سازها هستند. نمودار مقابل به خوبی نشان می دهد که شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، بعد از شروع دوره رکود بازار سرمایه از هفته دوم بهمن، صرفا ثابت مانده و دچار کاهش یا سقوط نشده است. علاوه بر آن نگاهی به وضعیت قیمت و سودآوری این شرکت های بزرگ به خوبی نشان می دهد که به هیچ وجه دچار حباب قیمتی نیستند.
هلدینگ هایی چون خلیج فارس، غدیر و تاپیکو به دلیل بهبود شرایط زیرمجموعه هایشان در مجموع شرایط خوبی دارند. شرکت های کالایی بزرگ نظیر پتروشیمی جم، فولاد مبارکه و ملی مس هم در ۹ماهه اول امسال سودهای مناسبی گزارش کردند که نسبت قیمت به سود ۹ماهه (و نه سالانه) آن ها را به کمتر از ۱۰ واحد و به حدود ۶واحد درباره فولاد مبارکه، تقلیل داده است.
سهم های کوچکی که بی سر و صدا رشد می کنند
البته شاخص کل به دلیل تاثیرپذیری زیاد از شرکت های بزرگ، نمی تواند به خوبی وضعیت کل بازار را منعکس کند.برای رصد وضعیت کل شرکت ها شاخص کل هم وزن (که وزن برابری برای همه شرکت های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص قائل می شود) گویاتر است. چنان چه نمودار زیر نشان می دهد، در همین بهمن که شاخص کل تحت تاثیر رخوت بزرگان بازار، اندکی کاهش را تجربه کرده، شاخص کل هم وزن حدود ۳۰۰ واحد رشد کرده است. این رشد تحت تاثیر رشد تک سهم های مختلفی از گروه های مختلف مثل مسکن، قطعه سازان و خودرویی ها و... بوده است. تک سهم هایی که همه می توانند با گزینه های مناسبی برای سرمایه گذاری باشند.
فرابورس و ثبت رکورد جدید در روزهای رخوت بورس
اما هر آن چه گفتیم مربوط به نمادهای بورسی بود. این در حالی است که فرابورس، در همین روزهایی که بورس دچار رخوت و رکود است، رکوردهای جدیدی ثبت کرده است. چنان چه نمودار زیر به خوبی نشان می دهد، شاخص کل برای اولین بار در تاریخ خود به ۱۱۰۸ واحد رسیده است. این رشد تحت تاثیر رشد جهش وار و مداوم نمادهایی چون توسعه روی زنگان (زنگان) و خدمات بندری سینا (حسینا) و رشد آرام نمادهایی چون ذوب آهن اصفهان، پتروشیمی های زاگرس و مارون و فولد ارفع است.
بازار متلاطم ارز و طلا و همبستگی سودها و ریسک های بزرگ
اگر اواسط تابستان قرار بود درباره سرمایه گذاری در بازار ارز صحبت کنیم، تحلیل بسیار ساده تر بود. چرا که در آن روزها، امکان و احتمال کاهش بیشتر نرخ عملا صفر بود. بنابراین ریسک کاهش ارزش دارایی بسیار کم بود و افراد می توانستند با سرمایه گذاری در ارز منتظر باشند و ببینند که نرخ ثابت خواهد ماند یا این که رشد خواهد کرد.
اما این روزها، اگرچه احتمال رشد بیشتر قیمت هم وجود دارد اما احتمال کنترل نرخ ها و بازگشت به بازه ۴۲۰۰ تا ۴۵۰۰ هم کم نیست؛ حداقل احتمال کاهش قیمت، اکنون، نسبت به تابستان امسال بسیار بیشتر است. طلا نیز با توجه به وضعیت اونس جهانی، عمدتا تابع نرخ دلار است و تحت تاثیر آن ممکن است افزایش یا کاهش یابد. خلاصه آن که ریسک سرمایه گذاری در بازار ارز و طلا، این روزها عملا افزایش یافته است و البته همیشه، ریسک با "احتمال" بازدهی هم همراه است.
مسکن و عبور بازدهی از نرخ سود بانکی
اگرچه این روزها هیجان مضاعفی در بازار ارز مشاهده می شود اما بازار مسکن هم چندان بی تب و تاب نیست. بر اساس شاخص های مختلف، بازدهی یک سال متوسط قیمت مسکن (قیمت در پاییز و دی ماه امسال نسبت به دوره مشابه در سال گذشته) از نرخ سود بانکی یعنی ۱۵ درصد عبور کرده است. بر اساس گزارشی که مرکز آمار به تازگی از بازار مسکن در تهران منتشر کرده است، در پاییز امسال نسبت به پاییز گذشته، متوسط قیمت فروش مسکن نیز ۱۶.۶، نرخ زمین ۱۷.۸ و نرخ اجاره بها ۱۴.۸ درصد رشد کرده است. شاخص های دیگری که توسط بانک مرکزی و وزارت راه منتشر می شود نیز افزایش بیش از ۱۵ درصدی قیمت مسکن را تایید می کند.
پیش بینی ها برای رشد قیمت در سال آینده نیز ۱۵ درصد و بیشتر است. البته همه این ها درباره متوسط قیمت و بازدهی است. برخی املاک با رشد بیشتر و برخی با رشد کمتر مواجه شده اند. خلاصه آن که اگر در حوزه مسکن تبحر نسبی دارید و نقدشوندگی پایین املاک هم برایتان مهم نیست، مسکن می تواند گزینه مناسبتری برای سرمایه گذاری در این روزها باشد؛ حداقل از ارز و طلا کم ریسک تر است. البته انتظار بازدهی بسیار زیاد در این بخش هم عملا وجود ندارد.
خلاصه آن که اگر اهل بازار سرمایه هستید، هنوز گزینه های جذابی برای سرمایه گذاری در بورس و فرابورس برای سرمایه گذاری وجود دارد. صندوق های سرمایه گذاری هم که سبدی از سهام شرکت ها دارند گزینه های مطمئن تر و کم ریسک تری هستند. بازار ارز و طلا اگرچه احتمال بازدهی زیاد دارد اما ریسک کاهش قیمت بالایی هم دارد. مسکن هم برای کسانی که از نقدشوندگی پایین آن نمی ترسند، گزینه بدی نیست.
جواد غیاثی
- 15
- 5
