بلیت اهواز-تهران میلیونی شد، افزایش یک تا چهار میلیون تومانی قیمت خودرو، قیمت هرکیلوگرم گوسفند زنده افزایش یافت، ۱۱ گروه کالایی گران شد؛ اين‌ها تيترهايي است كه در روزهاي گذشته روي صفحه اول خبرگزاري‌ها و سايت‌هاي خبري خودنمايي كرده است. حالا با افزايش قيمت اقلام اساسي خانوار حتي غذاي فقيرانه كه شامل نان و ماست مي‌شود، نيز به حدي گران شده است كه فقرا به نان هم راضي مي‌شوند. قيمت لبنيات، ميوه و تخم‌مرغ نسبت به ماه‌هاي گذشته با افزايش قابل توجهي روبه رو شده است. شهروندانی که این روزها برای تهیه مایحتاج عمومی خود به بازار مراجعه می‌کنند، از افزایش محسوس قیمت برخی اقلام خوراکی و بخصوص کالاهای اساسی خبر می‌دهند که بر حجم و کیفیت سبد خرید آنها اثر گذاشته است و سفره‌شان را روز به روز كوچك‌تر مي‌كند. از طرفي همراه با افزايش قيمت، كم فروشي نيز به وفور گزارش مي‌شود.
كم فروشي توليدكنندگان
با افزايش قيمت تمام شده محصولات، برخي توليدكنندگان علاوه بر كاهش كيفيت محصولات خود، از كميت آن نيز صرف نظر مي‌كنند و سعي دارند به نوعي هزينه‌هاي خود را از اين طريق جبران كنند. از سوي ديگر، برخی تولیدکنندگان موادغذایی، قیمت روی بسته بندی را حذف کرده اند که این مساله نشان دهنده تلاش آنها برای دریافت مجوز افزایش قیمت است.
این تولیدکنندگان قیمت روی بسته بندی را ثبت نمی‌کنند تا به محض دریافت مجوز افزایش قیمت، بتوانند کل جنس تولید شده را به قیمت جدید عرضه کنند. بعد از بروز نوسان‌های ارزی در فروردین ماه امسال، برخی تولیدکنندگان از عرضه محصولات خود به بازار جلوگیری کردند. به اين ترتيب نيمه اول امسال نيز با عبور از شهريور به اتمام مي‌رسد. با مقايسه نيمه ابتداي سال گذشته با امسال افزايش قيمت‌ها را به شكل ملموسي مشاهده مي‌كنيم.
خود تحريمي
پس از نوسانات قيمت ارز، بسياري از كالاها توسط فعالان بازار احتكار شد و مدتي فعالان و سودجويان از ورود كالاها به بازار خودداري كردند، البته اين مساله همچنين در برخي گروه‌هاي كالايي ادامه دارد. اين اقدام باعث افزايش افسارگسيخته بسياري از كالاها و خدمات شد، جو رواني جامعه نيز بيش از هر زمان ديگري متشنج شد. از كالاهاي اساسي و مورد نياز خانوارها گرفته تا كالاهاي غيراساسي و لوكس با افزايش چشمگيري مواجه شدند.
براساس گزارش مركز آمار، تغییرات قیمت‌ها در مرداد نشان مي‌دهد كه بسياري از اقلام اساسي سبد خانوار افزايش قيمت داشته‌اند و تمامی بخش‌های زیر مجموعه شاخص کل با افزایش قیمت همراه بوده‌اند که در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «دخانیات»، گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها» (مرغ ماشینی، انواع ماهی و انواع گوشت قرمز)، گروه «شیر، پنیر و تخم مرغ» (تخم مرغ ماشینی، ماست پاستوریزه، پنیر پاستوریزه و شیر پاستوریزه)، گروه «میوه و خشکبار» (پسته، مغز گردو)، گروه «آشامیدنی ها» (آب معدنی)، گروه «خوراکی‌های طبقه بندی نشده در جای دیگر» (رب گوجه فرنگی)، گروه «قند و شکر و شیرینی» (بستنی پاستوریزه، شکر)، گروه «سبزیجات» (هویج فرنگی) و گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» (کره گیاهی) است.
در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» گروه مبلمان، لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها (ماشین لباسشویی، یخچال فریزر، انواع ظروف آشپزخانه) گروه «حمل و نقل» (انواع خودرو، دوچرخه، بلیت مسافرت داخلی با هواپیما) و گروه تفریح و فرهنگ (مانیتور، تجهیزات رایانه، تبلت) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. البته از آنجا كه مدت زمان زيادي از عيد قربان نمي‌گذرد، در اين ميان مي‌توان افزايش محسوس قيمت دام زنده را نيز مي‌توان نسبت به سال‌هاي گذشته بررسي كرد. قیمت هر کیلوگرم دام زنده در روز عید قربان سال گذشته ۱۶ تا ۱۸ هزار تومان و در سال ۹۵ در حدود ۱۴ هزار تومان بود که در سال جاری به مرز ۲۵ هزار تومان رسیده است.
تورم تك رقمي مرداد!
با وجود افزايش قيمت چشمگير در ميان اقلام مختلف سبد خانوار، مركز آمار تورم را در دوازده ماهه منتهی به مرداد ۹.۷درصد اعلام كرده است كه به عقيده كارشناسان اين آمار جاي سوال دارد. بنا به گزارش‌های مرکز آمار، نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به مرداد ٩٧ به ٩,٧ درصد رسیده که نسبت به همین آمار در ماه قبل (٨,٧ درصد) ١.٠ واحد درصد افزایش داشته است. مطابق با آمارهای مرکز آمار ایران، در مرداد ٩٧ عدد شاخص کل (١٠٠=١٣٩٥) به ١٢٧,٧ رسید که نسبت به ماه قبل ٥.٢ درصد افزایش نشان می دهد.
در این ماه درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل ١٩.٣ درصد است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ١٩.٣ درصد بیشتر از مرداد ١٣٩٦ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کردند که نسبت به همین آمار در ماه قبل (١٣,٨ درصد) ٥.٥ واحد درصد افزایش داشته است.همچنین شاخص قیمت در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ٩,١ درصد و در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» ٣.٦ درصد افزایش نشان می دهد. نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به مرداد ٩٧ برای این دو گروه به ترتیب ١٢,١ و ٨.٨ درصد بوده است.
افزایش نرخ تورم خانوارهای شهری و روستایی
همچنین شاخص قیمت کل برای خانوارهای شهری کشور در مرداد ٩٧ به عدد ١٢٧,٦ رسید که نسبت به ماه قبل ٥.١ درصد افزایش را نشان می دهد. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل ١٩.٤ درصد و نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به ماه جاری برای این دسته از خانوارها ٩,٨ درصد برآورد شده است.
شاخص قیمت کل برای خانوارهای روستایی کشور در مرداد ٩٧ به عدد ١٢٨,٠ رسیده که نسبت به ماه قبل ٥.٩ درصد افزایش را نشان می‌دهد. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل ١٨.٨ درصد و نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به ماه جاری برای این دسته از خانوارها ٩,١ درصد است. درصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور در مرداد نيز بررسي شده است. بنابرگزارش مرکز آمار، دامنه تغییرات نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به مرداد ٩٧ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٩,٢ درصد برای دهک اول تا ١٠.٠ درصد برای دهک نهم است.
آمار غيرحقيقي
هادي غنيمي‌فر يكي از كارشناسان اقتصادي در خصوص افزايش قيمت كالاهاي اساسي و نرخ تورم به «قانون» گفت: زماني كه تورم يك ماه را ۹.۷ درصد اعلام مي‌كنند، يعني تورم سالانه از ۱۰۰ درصد بيشتر خواهد شد. تورم يك ماه را با ماه قبل مي‌سنجند. به اين‌ترتيب كه پيش مي‌رويم در اسفند تورم حتما به ۱۰۰ يا ۱۵۰ درصد هم مي‌رسد.
آمار و ارقامي كه اعلام مي‌شود درست نيست. بايد از مسئولان پرسيد كه اين آمار و ارقام را چگونه به دست مي‌آورند. تحقيقات درستي صورت نمي‌گيرد، اگر انجام مي‌شد كار اقتصاد كشور به اينجا نمي‌كشيد. مسائل را به شكل علمي و آنچه در دنيا متداول است انجام نمي‌دهند. از طرفي مسئولان كشور پاسخگو نيستند. توجه به عمق مسائل اقتصادي كشور و حل آن توسط افراد خبره الزام اساسي است. اشتباهي كه در ۳۰ سال اخير صورت گرفته عدم توجه به نظرات كارشناسي بوده است. بارها شاهد بوديم كه در مقالات، سخنراني‌ها و مصاحبه‌ها فرياد زده‌اند كه بهره بانكي توليد و صنعت را فلج مي‌كند. كارشناسان هميشه هشدار داده‌اند اما گوش شنوايي نيست.
چندي پيش نيز ديديم كه دولتمردان در حال نسخه پيچيدن براي اقتصاد هستند و به اين نتيجه رسيدند براي اينكه كسي به سمت خريد ارز نرود بهره بانكي را افزايش دهند. بهره هاي بالا موجب شده تا تمام صنعتگران ايران بدهكار باشند، مشغول معوقات شوند و ورشكسته شوند. اكنون بانك‌ها هم ورشكسته شده‌اند، به اين خاطر كه بيش از دارايي خود، بدهي دارند. يعني بدهكاران بانكي نسبت به سال‌هاي گذشته به شدت افزايش يافته و موجب ورشكستگي بانك‌ها شده‌اند.
بايد با يك عده كارشناس به بحث و مذاكره بنشينند و سپس وضعيت كشور را سامان ببخشند. برخي از افراد در رسانه‌هاي خارجي هم صحبت از بهره بانكي بالا مي‌كنند، اين افراد براي براندازي و نابودي اقتصاد دست به اين كار مي‌زنند اما سوال من اين است كه در داخل كشور چرا عده‌اي چنين نسخه‌هايي براي اقتصاد كشور مي‌پيچند؟ نمي‌دانند بانك براي چه هدفي ايجاد شده است. مقداري سرمايه در دست مردم است كه اين سرمايه به شكل سپرده در بانك‌ها وجود دارد. بانك ها ماموريت دارند كه اين سرمايه‌ها را به ترتيبي به جريان بيندازند كه بتوان از آن ارزش افزوده ايجاد كرد.
ارزش افزوده در توليد به وجود مي‌آيد. اگر خاك دو توماني را به كوزه گر بدهيم تا آن را تبديل به كوزه كند به ۵۰ هزار تومان تبديل مي‌شود؛ اين يعني ارزش افزوده كه به ثروت ملي تبديل مي‌شود. بانك‌ها بايد اين اقدام را انجام دهند نه اينكه به شكل مداوم وام دهند و بنگاه‌داري كنند. براي اعطاي وام به صنعتگران يا توليدكنندگان بايد تحقيق و بررسي و راستي آزمايي صورت گيرد. به هر شخصي نبايد تسهيلات ارائه داد. از سوي ديگر به توليدكنندگاني كه ارزش افزوده بالايي ايجاد مي‌كنند بايد بهره بسيار پاييني تعلق گيرد. براي مثال، يك درصد يا نيم درصد در سال. براي سودآوري در توليد شريك شوند و توليدكنندگان را تشويق كنند و مشاوره‌دهند.
- 9
- 6
