رکود اقتصادی در هر سه بخش کشاورزی، صنعت و معدن در سال آینده نیز ادامه دارد. این چکیده‌ای از گزارش اتاق بازرگانی تهران است که با استناد بر داده‌های بانک جهانی، حال و روز تولید ناخالص داخلی در بخش‌های مختلف اقتصادی را به تصویر می‌کشد. آن‌طور که شاخص مقدار تولید فصلی در بخش کشاورزی نشان می‌دهد، این شاخص در تابستان سال جاری با کاهش ۱/۴ نسبت به تابستان سال گذشته همراه بوده و به۳/۱۵۳ رسیده است.
نکته قابل‌توجه این است که نرخ رشد تولید در بخش کشاورزی با روند رو به کاهش همراه بوده است. شاخص مقدار تولید فصلی بخش صنعت نیز حکایت از این دارد که در نیمه ابتدایی سال جاری رشد تولید در این بخش با روندی منفی مواجه بوده و حتی سرعت کاهش آن از تابستان امسال سرعت گرفته است.
شاخص مقدار تولید فصلی در بخش معدن هم از تابستان دو سال پیش کمتر از مقدار تولید نسبت به سال ۹۰ بوده است. در مجموع، نگاهی به جزئیات برآورد بانک جهانی از اقتصاد ایران نشان می‌دهد که در سال آینده، تولید ناخالص داخلی واقعی، نسبت به سال ۹۷، حدود ۶/۳درصد افت خواهد کرد. هر چه که هست، این گزارش کافی است تا بسیاری از تحلیلگران اقتصادی سال سختی را برای تولید پیش‌بینی و از ماجرای ادامه‌دار رکود حکایت کنند. رکودی که حالا هفت سالی می‌شود دامن اقتصاد را گرفته و آن‌طور که گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد در سال ۹۸ نیز همچنان مهمان ناخوانده اقتصاد خواهد بود. اتفاقی که به باور بسیاری از دست‌اندرکاران اقتصادی، به معنای فاصله گرفتن از شاخص‌های رشد در سال پیش رو است.
آن‌طور که از تحلیل‌های کارشناسی برمی‌آید، روند رو به منفی تولید ناخالص داخلی در هر یک از بخش‌های اقتصادی، موضوعی است که نباید با بی‌تفاوتی از کنار آن رد شد و با سیاست‌های بلند مدت و میان مدت، موانع تولید را از میان برداشت. دست‌اندرکاران اقتصادی با نگاهی به شاخص‌های منفی که در تمامی بخش‌های مولد ادامه‌دار خواهد بود، بر این موضوع تاکید می‌کنند که شرایط اقتصادی در روزهای آینده شبیه به فردی است که برای جلوگیری از مواجه شدن با بیماری باید برخی از مواد غذایی را از رژیم خود حذف کند تا سالم بماند.
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی، نحوه پیش‌بینی از وضعیت رکود در بخش‌های مولد را این‌طور تحلیل کرده و به «همدلی»، میگوید: «بر اساس ارتباطی که درآمدهای نفتی با بخش‌های مختلف اقتصادی دارد، می‌توان از وضعیت رکود در سال‌های پیش رو خبر داد.»
او برای مصداقی شدن تحلیل خود، در ادامه افزود: «مثلا بر اساس یک دلار رشد درآمدهای نفتی می‌توان فهمید که چند دلار تولید ملی ایجاد خواهد شد و با استفاده از فرمول خاص می‌توان میزان احتمال فروش نفتی که می‌تواند منتهی به تولید شود، محاسبه کرد.»
به گفته بغزیان: «به دلیل اینکه میزان فروش نفت امسال نسبت به سال گذشته کاهش یافته است و تولید ملی کمتر شده، بنابراین می‌توان گفت که رشد اقتصادی در سال‌های پیش رو چقدر خواهد بود.»
نگاهی به گزارش‌ها در این زمینه نشان می‌دهد که متوسط صادرات نفت و میعانات گازی ایران در سال گذشته میلادی، ۵/۲ میلیون بشکه بوده که بر اساس گزارش‌ها حالا کمتر از یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. نتیجه اینکه با کاهش میزان صادرات نفت، وضعیت تولید نیز حالا در شرایط رو به کاهش قرار گرفته و اگر با سیاست مناسبی برای مقابله با این وضعیت پیش نرویم، حتما اقتصاد ایران با روند منفی در سال‌های آینده مواجه خواهد شد.
به گفته بغزیان: «برای جلوگیری از افت شاخص‌های اقتصادی در بخش‌های مولد باید راه‌کارهای فروش نفت را تقویت کرد و با مشتری‌های جدیدی برای صادرات نفت قرارداد بست.»
او در ادامه افزود: «باید انسجام در اوپک افزایش یابد تا نفت با قیمت بالاتری به فروش برسد و درآمدهای نفتی بهتر از گذشته در بخش‌های مولد اقتصادی تخصیص داده شود.» هر چه که هست به باور بسیاری از تحلیلگران اقتصادی برای مقابله با تحریم‌ها و جلوگیری از افت درآمدهای نفتی باید از راهکارهایی مانند تقویت فروش نفت استفاده کرد تا بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن با مشکل مواجه نشوند و روند رو به رشدی داشته باشند.
آلبرت بغزیان
- 11
- 6
