شنبه هفته گذشته بود که پس از دوازده روز و بیست و هفت جلسه، بررسی جزئیات بودجه ۹۸ به پایان رسید و پس از آن مصوبات مجلس برای تطبیق با قانون‌اساسی و شرع به شورای نگهبان ارسال شد. بعد از گذشت یک هفته از ارسال بودجه به شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی، سخنگوی این شورا اعلام کرد که در جلسات فوق‌العاده شورای نگهبان بودجه ۹۸ بررسی شد و تنها بخش کوچک از آن باقی مانده که نظرات شورای نگهبان در مورد بخش عمده این لایحه برای مجلس به صورت غیررسمی ارسال شده است تا در کمیسیون تلفیق بررسی شود. او همچنین تاکید کرد که تا یکی دو روز آینده نظر شورا درباره بودجه برای رفع ایرادات در مجلس به صورت رسمی اعلام خواهد شد. ضمن اینکه بودجه ۹۸ را تا این لحظه در ۸ بند دارای ایراد شرعی و قانون اساسی دانست.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان آخر هفته گذشته با تبیین نتایج بررسی بخشی از لایحه بودجه ۹۸ در جلسات فوق‌العاده شورای نگهبان اعلام کرد: «این لایحه در هفته‌های گذشته در مجلس بررسی شد و ما هم چهارشنبه گذشته نخستین بررسی‌ها را انجام دادیم که بیشتر مربوط به کلیات بود و از این هفته نیز رسیدگی‌ها را در جلسات فوق‌العاده آغاز کردیم و در روزهای گذشته نیز در نوبت‌های بعدازظهر و شبانگاهی به این بررسی‌ها ادامه دادیم.»
تلاش‌ها برای رسیدن بودجه ۹۸ به دولت برای سال جدید
گفتنی است طبق قانون شورای نگهبان پس از ارسال مصوبات مجلس درباره بودجه ۲۰ روز زمان دارد تا نظر خود را درباره این مصوبات اعلام کند، ولی به دلیل نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، شورای نگهبان در تلاش است با چشم‌پوشی از این فرصت قانونی، در جلسات عصر و شبانه به صورت فوق‌العاده و فشرده بودجه ۹۸ را بررسی کند، تا پیش از پایان سال و در روزهای باقی‌مانده، مجلس فرصت داشته باشد ایرادات شورا درباره بودجه سال آینده کشور را رفع کند تا برای دولت قابلیت اجرایی داشته باشد.
سخنگوی شورای نگهبان البته درباره برخی ایرادات مصوبات مجلس درباره بودجه ۹۸ اظهار کرد: «لایحه بودجه هر سال اشکالات متعارف دارد که اینگونه اشکالات در نظر گرفته شده است و در بررسی‌هایی که تا کنون داشتیم با شماری از اشکالات مغایر با قانون اساسی و شرع مقدس مواجه شدیم و در برخی موارد نیز دارای ابهام است که به مجلس ارسال خواهیم کرد.»
این عضو حقوقدان شورای نگهبان افزود: «در مواردی نیز لازم است اصلاحات جزئی انجام شود که آن را نیز در قالب تذکر به مجلس ارسال می‌کنیم.» کدخدایی درباره محتوای ایرادهای این لایحه نیز، بیان کرد: «البته شاید هنوز برخی از این ایرادها قطعی نشده باشد، اما به عنوان نمونه مغایرت‌هایی با برنامه ششم و سیاست‌های کلی دارد و اشکالاتی مانند اصل ۱۵ که مربوط به استفاده از واژه‌های غیرفارسی است، وجود دارد. همچنین مغایرتی‌هایی نیز مربوط به اصل ۵۷ قانون اساسی است و برخی سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی مانند شرکت ملی گاز یا سازمان امور شهرداری‌ها و یا دهیاری‌های کشور که از آنان نام برده شده است از نظر اساسنامه دارای ابهام هستند که این‌ها نیز مطرح است.»
ایرادات جدی به عدم شفافیت در نظام بودجه‌ریزی کشور
کدخدایی نسبت به عملیاتی نبودن بودجه به عنوان یکی از آسیب‌های جدی در نظام بودجه‌ریزی کشور انتقاد کرد و گفت: «این اشکال جدی است و ما هم در موضوع شفافیت به‌ویژه در خصوص شرکت‌های دولتی چند سال است که از دولت و مجلس می‌خواهیم که بودجه این شرکت‌ها را به طور شفاف اعلام و ارسال کنند که هر سال بهتر شده و امسال نیز بهتر از سال گذشته بوده است.»
او افزود: «با این حال همچنان ایرادهای ما در این خصوص باقی است و شفاف نبودن در برخی از بند‌های بودجه به چشم می‌خورد که آن را در قالب ایراد برای مجلس ارسال می‌کنیم.»
تشکیل کمیسیون تلفیق به منظور رفع ایرادهای شورای نگهبان
در راستای اظهارات کدخدایی و ایرادهای شورای نگهبان نسبت به بودجه ۹۸ فاطمه ذوالقدر، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۸ در گفت‌وگو با «ابتکار» توضیحاتی بیان کرد. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «هر ساله شورای نگهبان یکسری ایرادات و موارد که مغایر با قانون‌اساسی یا شرع تشخیص می‌دهد را در بودجه مشخص کرده و برای رفع ایراد و اصلاح به مجلس می‌فرستد»، گفت: «به این منظور صبح روز شنبه کمیسیون تلفیق برای بررسی ایراداتی که فعلا شورای نگهبان به صورت غیررسمی به مجلس اعلام کرده است تشکیل جلسه می‌دهد و قرار است این ایرادات که در هشت بند آمده‌اند را بررسی کنیم.»
ارسال مصوبات بودجه‌ای مجلس به مجمع تشخیص در صورت پافشاری نمایندگان
این عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۸ اضافه کرد: «در تبصره خاصی این ایرادها مشخص نشده‌اند و در ۲۰ تبصره با کلی الحاقی هشت مورد آن را شورای نگهبان مطابق شرع و قانون‌اساسی تشخیص نداده است که در کمیسیون تلفیق این موارد را بررسی و این ایرادات را برطرف خواهیم کرد.» ذوالقدر ادامه داد: « پس از ارسال رسمی ایرادات شورای نگهبان به مجلس، در صورتی که ایرادات از نظر کمیسیون تلفیق قابل حل باشند آنها را اصلاح می‌کند و بعد از آن برای رای‌گیری دوباره به صحن علنی مجلس می‌رود. در غیر این صورت و با پافشاری مجلس روی مصوبات خود، برای تعیین تکلیف به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌روند.»
او افزود: «البته چون هنوز به صورت رسمی ایرادات شورای نگهبان درباره بودجه را ندیده‌ام، نمی‌توانم دقیق درباره آن ایرادات توضیح بدهم. ولی گفته شده است که برخی از این ایرادات به دلیل مغایرت‌هایی با برنامه ششم و سیاست‌های کلی است و اشکالاتی مانند اصل ۱۵ مربوط به استفاده از واژه‌های غیر فارسی و لاتین است که باید اصلاح شوند.» این عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۸ همچنین در این باره به «ابتکار» توضیح داد: «ممکن است برخی مواد بودجه به دلیل کم‌دقتی یا حجم بالای کار و فشار زیاد مخالف و یا مغایر برنامه ششم توسعه بوده باشد که طبیعی است. ولی ایرادات گرفته شده درباره حقوق و دستمزد و مالیات نیست که دردسرساز شوند و نگران کننده نیستند.»
حل مشکلات بودجه‌ریزی برای اولین‌بار در مجلس
ذوالقدر همچنین ادامه داد: «خوشبختانه ایرادت شورای نگهبان به بودجه امسال ایرادات جدی نیست که نگران‌کننده باشد و ایرادات جزئی هستند که قابل حل و رفع هستند.» این عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۸ با اشاره به توجه در شفافیت در امر بودجه‌ریزی سال ۹۸ افزود: «امسال برای اولین‌بار در کمیسیون تلفیق به درآمدِ شرکت‌های دولتی ورود کردیم و چون از قبل هیچ ورودی نبوده است، در اعداد و ارقام ابهامات زیادی وجود داشت که امسال این ابهامات را برطرف کردیم.»
البته کدخدایی درباره شفاف بودن اعداد و ارقام در لایحه بودجه ۹۸ قبول دارد که شفاف‌سازی نسبت به سال های قبل در بودجه ۹۸ تا حدی رخ داده است ولی در عین حال آن را کافی ندانسته و گفته است: «بودجه امسال با توجه به دقت‌هایی که شد بهتر از بودجه سال‌های گذشته است، اما همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند و رئیس مجلس نیز در جایی به آن اشاره کرد، ساختار بودجه دچار نواقصی است که باید اصلاح شود.»
سخنگوی شورای نگهبان همچنین درپاسخ به اینکه «آیا با اصلاح ساختار بودجه، مصوبات مجلس به لایحه بودجه ۹۸ ملحق می‌شود یا مصوبه‌ای مستقل خواهد بود»، گفت: «اگر لازم باشد که در لایحه بودجه ۹۸ دست برده شود، طبعا باید در قالب متمم و به صورت لایحه از جانب دولت به مجلس تقدیم شود. اما اگر در چهارچوب بودجه و نیازمند قانون‌نویسی باشد که به چگونگی تصویب بودجه سالانه مرتبط می‌شود، ممکن است از طریق مجلس مستقیماً اقدام شود.»
البته با همه این توضیحات ذوالقدر، عضو هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس و عضو کمیسیون تلفیق معتقد است: «اگر ایرادات شورای نگهبان به بودجه ۹۸ در همین سطح باشد، قابل بررسی و رفع شدن و اصلاح است. به همین دلیل صبح روز شنبه (امروز) در جلسه کمیسیون تلفیق موارد ذکر شده را بررسی و پس از رفع ایراد به منظور تامین نظر شورای نگهبان، در صورت وارد دانستن ایرادات، روز یکشنبه هفته جاری در صحن علنی این موارد، به رای دوباره نمایندگان گذاشته می‌شوند».
معصومه معظمی
- 10
- 6
