سال ۹۷ به پایان رسید و اکنون تنها چند روز به پایان سال و آغاز سال ۱۳۹۸ باقی مانده است. رویدادهای اقتصادی تلخ در سال ۹۷ اکنون دغدغه‌هایی را برای مردم ایجاد کرده است. در کنار آن، انتظارات مردم از آنچه در سال ۹۸ باید محقق شود جزو مطالباتی است که گرچه به صورت رسمی از تریبونی خاص مطرح نمی‌شود اما کنکاشی در لایه‌های زندگی مردم به خوبی دغدغه‌ها و انتظارات آنها در سال آینده را نشان می‌دهد.
سال ۹۷ سال سخت اقتصاد ایران بود. رشد سرسام‌آور قیمتها، افزایش تورم، کمبود کالاها و نقدینگی‌های سرگردانی که با سوء مدیریت دولتی به سمت اهداف پراکنده و غیر واقعی همچون ارز و سکه گسیل شدند و دامنه مشکلات در کشور را افزون کرد.
اکنون و در آستانه آغاز سال ۹۸ نگرانی‌های مردم از بابت اتفاقات اقتصادی همچنان ادامه دارد. گرچه هیجان شب عید و اشتیاق تحویل سال در کنار خانواده باعث شده تا از شدت نگرانی‌ها نسبت به سال آینده قدری کاسته شود اما واقعیت این است که با پایان تعطیلات بخشی از انتظارات مردم ممکن است خود به خود تبعاتی به همراه داشته باشد که اشاره گذرا به آنها خالی از لطف نیست.
معیشت کارگران و مدیریت بازار
مهدی لطفی از فعالان بازار به آفتاب یزد می‌گوید: توجه به اقشار کارگر باید در اولویت باشد، باید جلو تورم گرفته شود تا معیشت کارگران بیشتر از این دستخوش آسیب نشود.
وی در ادامه گفت: دولت باید به شدت مراقبت کند تا قیمت ارز در سال ۹۸ دچار نوسان نشود و تنها راهی که می‌توان از سفره مردم مراقبت کرد این است که دولت قیمت ارز را همچنان پایین نگه دارد، اگر این اتفاق بیفتد علاوه بر اینکه تورم و گرانی افسار گسیخته مهار می‌شود ارزش پول ملی نیز در همین سطح فعلی حفظ می‌شود.
به گفته این فعال بازار، مدیریت صحیح در واردات کالاهای اساسی یک ضرورت بسیار مهم است، چون در محافل بازرگانان که ما هم حضور داشتیم گلایه‌شان این بود که ارز دولتی برای واردات مواد اولیه نمی‌دهند که این امر خود در گران شدن محصول نهایی که به دست مصرف کننده می‌رسد تاثیر بسزا دارد. رصد تمایلات و نظرات مردم در شبکه‌های اجتماعی نیز گویای طیف وسیعی از خواسته‌هاست که مرور آنها نشان می‌دهد دغدغه‌های اقتصادی مردم ابعاد گوناگونی دارد.
ثبات ارزی و حفظ ارزش پول
از جمله این دغدغه‌ها بازگشت ارزش پول ملی به جایگاه سابق خود است، این امر از این بابت حائزاهمیت است که قدرت خرید مردم را افزایش می‌دهد و در واقع سطح رفاه آنان را بالا می‌برد.
برخی از فعالان عرصه بازار مطالبات پیچیده تری دارند که به نظر می‌رسد یک ضرورت است. این افراد می‌گویند باید با تشکیل بورس ارز و بازار متشکل معاملات در مسیر شفاف قرار بگیرد ضمن آنکه فعالیت صرافی‌ها هم هدفمند شود.
بر اساس این ارزیابی، عدم شفافیت فعالیت صرافی‌ها معضلی است که تاکنون حل نشده باقی مانده به طوری که این صنف در برابر انجام فعالیت‌های واقعی اقتصادی برای فعالان عرصه بازار هم کوتاهی کرده و معمولا حواله‌های ارزی را ارسال نمی‌کنند.
قیمت گوشت
محمد عظیمی کارمند یک شرکت خصوصی می‌گوید: گرانفروشی معضل آزاردهنده ای است که رفاه مردم را هدف گرفته و به نظرم نقش نهادهای تنبیهی همچون دادستانی و تعزیرات برای مقابله با آنها باید جدی تر شود.
وی می‌گوید: من دانش اقتصادی آکادمیک ندارم ولی این معما برای من لاینحل است که وقتی گوشت یا مرغ در کشتارگاه دولتی ذبح می‌شود چطور می‌شود که در بازار با قیمت غیر آنچه دولت اعلام کرده به فروش می‌رسد؟ در این فاصله چه اتفاقی می‌افتد که دولت از کنترل آن ناتوان است ضمن آنکه گوشت با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شود ولی به قیمت ارز ۱۴ هزار تومانی به فروش می‌رسد.
یارانه‌ها و اقتصاد مرزی
مرزنشینان هم توقعات متعددی برای سال ۹۸ دارند. برخی از آنان می‌گویند باید در مناطق مرزی به خصوص در جنوب شرق بازارچه‌های مرزی فعال شود تا اقتصاد محلی وابسته به قاچاق و اقدامات ناشفاف و سازمان یافته نشود.
موافقان و مخالفان یارانه هم دیدگاه‌های خاص خود را دارند. برخی می‌گویند دولت یارانه‌ها را حذف کند و قیمت دلار را به قیمت ۳۷۰۰ تومان برساند در عین حال برخی دیگر می‌گویند خوب است دولت یارانه‌ها را چند برابر کند تا در وضعیت گرانی که ظاهرا دولت کنترلی روی مهار آن ندارد مردم دچار آسیب نشوند.
مالیات و رفاه مردمی
مدیریت مالی نقدینگی از دیگر خواسته‌های مردم و فعالان بازار برای سال ۹۸ است. در این راستا عده ای می‌گویند دولت باید درآمدهای مالیاتی را همچون آنچه در اروپا شاهد آن هستیم در مسیر تحقق رفاه مردم قرار دهد نه اینکه این درآمد صرف ریخت و پاش‌های دولت و تقویت نهاد دیوانسالاری باشد.
بر همین اساس کارشناسان اقتصاد بازرگانی هم معتقدند تخصیص پول مردم ( مالیات) به بخش رفاهی خواسته غیرمنطقی نیست و به نظر می‌رسد دولت با یک مدیریت ساده می‌تواند پول حاصل از مالیات‌ها را در مسیر رفاه و آرامش مردم قرار دهد و بازار را حتی در شرایط تحریم کنترل کند.
حذف رانت، فساد و اختلاس
بستن منافذ ایجاد رانت و گلوگاه‌های فساد از دیگر مطالبات اقتصادی مردم در سال ۹۸ است. علی یوسفی کارشناس اقتصاد در این باره به خبرنگار آفتاب یزد می‌گوید: تخلفات مالی و اختلاس‌ها در حال تبدیل شدن به بنیادی ترین نگرانی در صحنه اقتصاد ایران است به طوری که این امر، بخشی از مردم را به الگو برداری از این وضعیت نامطلوب سوق داده و هر کس گمان می‌کند در هر وضعیتی باید در صورت دسترسی، منابع مالی کشور را به یغما برده و از کشور خارج شود.
وی می‌افزاید: اگر به موقع جلو سوءاستفاده‌ها به صورت موثر گرفته نشود بخش اعظم منابع مالی کشور به جای رفاه و آبادانی از کشور خارج می‌شود و کشور روز به روز فقیرتر می‌شود بنا بر این لازم است در سال ۹۸ برای جلوگیری از وقوع این تخلفات فکر اساسی شود.
به نظر می‌رسد مدیریت اقتصادی در سال ۹۸ نیازمند تدابیر گسترده از سوی نهادهای مسئول است چرا که تزلزل بازار و وقوع نوسان‌های قیمتی می‌تواند مشکلات غیرقابل جبرانی را به همراه داشته باشد.
- 14
- 4
