موضوع حذف صفرهای اسکناس مدتهاست که در کشور مطرح و دوباره متوقف میشود، بحثی تاریخی و قدیمی در اقتصاد ایران است. این کار را در خیلی از جاهای دنیا انجام دادهاند که موفق بودهاند و خیلی جاها هم چندان موفق نبوده و اثر آنچنانی نداشته است. کشورهای متعددی نظیر ترکیه، برزیل و برخی کشورهای آفریقایی را میتوان نام برد که این کار را انجام دادهاند اما درباره ما بحث واقعیتهای امروز کشور در رابطه با اسکناس، قیمت پول و جایگاهش نیز مطرح است.
امروز دیگر ریال در ذهن هیچکس جایگاه ارزشی مقداری ندارد. درحالی که یک زمان نهتنها ریال ارزش بود بلکه شاهی و دینار هم ملاک بود. به یاد دارم که در ایام جوانی و کودکی سکههای دینار رایج بود. الان واقعیت این است که تومان را ملاک قرار دادهایم و منظور از یک تومان در معاملات و محاورهها، یک میلیون تومان است. پس یک بحث واقعیتهای موجود است که با آنچه در مکاتبات انجام میدهیم، چه اثراتی دارد.
نکته دوم مسائل مربوط به حسابداری است. وقتی پول رسمی ریال شد، در همه محاسبات و برآوردها و مکاتبات و اسناد ومدارک باید ریال باشد و خود این هم یک معضل ایجاد کرده است. نکته سوم، بحث حجم و چاپ اسکناس و مطرحبودن مسائلی در این رابطه است. نهایتا اینکه این بحث در حوزه روانی چه اثری در جامعه دارد و واقعیتهای اقتصادی ما را چقدر نشان میدهد و آیا آثار مثبت یا منفی دارد؟ و هدف از این تغییر چیست؟ آیا بهبود وضع اقتصاد، رسیدگی به مسائل روانی مردم و موضوع و مسائل حسابداری است یا در مقایسههای پولهای بینالمللی مطرح است؟ اکنون یکی از مسائلی که برای مردم محسوس است در هنگام سفر به برخی کشورها نمود پیدا میکند. برخوردی که افراد عمومی و کوچه و بازار با تومان ما میکنند، نوعی از دلخوری برای ایرانیان در خارج از کشور است.
درحالی که با همه این اوصاف، این کار اگر انجام شود مزایای بیشتری نسبت به معایبش دارد. در حوزههای حسابداری، روانی، مقایسه و ارزش جایگاه پولها با همدیگر اثر بهتری دارد ولیکن نباید به این همه قیلوقال و گفتوگو بهای اقتصادی داد که مثلا در تولید ناخالص داخلی یا رشد اقتصادی ما جای دارد یا اینکه آثار اقتصادی بالایی داشته باشد که اینطور نیست. این نگرانی وجود دارد که هر روز به شکلی ذهنیت مردم را مشغول کنیم و در کنار این مشغولیات، اصل رسیدگی به مسائل اقتصادی مشکلات خود را داشته باشد.
درواقع طوری القا شود که اگر حذف صفرها انجام شود، تورم پایین میآید و ارزش پول ملی بالا میرود! درحقیقت نباید موضوع را به نارساییهایی که در حوزه اقتصاد داریم، وصل کنیم. واقعیت این است که آنچه براساس آمار و ارقام و آنچه سازمانهای بینالمللی از آن صحبت میکنند، رشد منفیمان در حوزه اقتصاد بیشتر شده که مولفه خوبی نیست.
- 9
- 5