ایرانی‌ها چیزی حدود ٦هزار و ٣٠٠میلیارد تومان سود سهام عدالت گرفته‌اند و بنا شده است که سود سال مالی ٩٧ هم تا نیمه دوم امسال پرداخت شود. حالا ٤٢ میلیون نفر ایرانی از ٦ دهک پایین جامعه ایرانی برگه سهام عدالت در دست دارند و ٢میلیون از دارندگان سهام عدالت فوت کرده‌اند؛ از این میان ٥میلیون نفر از دارندگان سهام عدالت حتی برای گرفتن سودشان مراجعه نکرده‌اند. جعفر سبحانی، مشاور رئیس سازمان خصوصی‌سازی به «شهروند» می‌گوید که هنوز این امکان وجود ندارد که افراد جدید برای سهام عدالت ثبت نام کنند و البته مردم هم به هیچ عنوان برگه سهام عدالت کسی را نخرند؛ چون هنوز ممنوعیت خرید و فروش برگه سهام عدالت برداشته نشده است.
در ادامه به مهمترین پرسش‌ها در این زمینه پاسخ داده‌ایم:
سهام عدالت چیست؟
سال ٨٥ بود که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری وقت اعلام کرد که برای توزیع عادلانه ثروت بین اقشار مختلف مردم تصمیم دارد برگه‌های سهامی با عنوان سهام عدالت بین مردم توزیع کند و همان زمان بود که ٤٩میلیون نفر برای دریافت سهام عدالت ثبت‌نام کردند.
بر اساس این طرح، برگه‌های سهام به ارزش یک‌میلیون تومان برای هر نفر توزیع شد که البته پول آن به صورت نقدی قابل دریافت نبود. مشمولان سهام عدالت درواقع ٦ دهک پایین جامعه بودند. پشتوانه این سهام‌ها شرکت‌های سرمایه‌پذیری بودند که شامل ٤٩ شرکت می‌شدند. عمده این شرکت‌ها دولتی بودند و در آن زمان گفته می‌شد که برخی از آنها زیان‌ده هستند و نمی‌توانند سود سهام عدالت را تأمین کنند.
چند نفر از سود سهام عدالت‌شان چشم پوشی کرده‌اند؟
جعفر سبحانی، مشاور رئیس سازمان خصوصی‌سازی درباره آخرین آمار دارندگان سهام عدالت به «شهروند» می‌گوید: «هیچ ثبت‌نام جدیدی برای سهام عدالت انجام نشده و درحال حاضر هم این امکان وجود ندارد که افراد دیگری برای گرفتن سهام عدالت ثبت‌نام کنند. بنابراین درحال حاضر ٤٩میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند که از این تعداد دو‌میلیون نفر فوت کرده‌اند و تنها ٤٢میلیون نفر شماره شبای خود را به سامانه سهام عدالت برای دریافت سود وارد کرده‌اند. بنابراین ٥میلیون نفر مشمول سهام عدالت برای گرفتن سودهای خود هیچ اقدامی انجام نداده‌اند.»
آیا شرکت‌های پشتوانه سهام عدالت بورسی هستند؟
بله، تعدادی از این شرکت‌ها در بورس هم فعال هستند و از این تعداد شرکتی که سهام‌شان واگذار شده است، ٣٥ شرکت بورسی و ١٤ شرکت غیربورسی هستند. سازمان خصوصی‌سازی برخلاف بسیاری از شایعاتی که مطرح می‌شود معتقد است که بیشتر شرکت‌هایی که سهام عدالت‌شان واگذار شده، سودآور هستند و تنها برخی از آنها زیان‌ده هستند.
پروسه دریافت سود سهام عدالت چگونه بود؟
براساس اعلام دولت هر‌سال سود این شرکت‌ها به حساب خزانه واریز می‌شد. سود سالانه هر فرد رقم تقریبا ناچیزی بود که تا‌سال ٩٦ به دست مردم نرسید و درواقع چیزی حدود ١٠سال سود سهام عدالت به دست مردم نرسید و پس از آن دولت اعلام کرد که تاکنون سود هر نفر از سهام عدالت ٥٣٢هزار تومان است. در این میان دولت پیشنهاد کرد که افراد حدود ٥٠٠هزار تومان به حساب تعاونی سهام عدالت واریز کنند تا با سود ١٠سال گذشته بشود یک سهم کامل سهام عدالت خریداری کرد. قیمت هر برگه سهام عدالت یک‌میلیون تومان بود و به این ترتیب سهام افراد بیشتر می‌شد، اما این موضوع چندان مورد استقبال مردم واقع نشد و تعداد اندکی از دارندگان سهام عدالت این مبلغ را افزایش دادند و سهم خود را کامل کردند.
از چه زمانی سود به حساب مشمولان واریز شد؟
بعد از این ماجراها در‌سال ٩٥ دولت اعلام کرد که سود سهام عدالت دیگر نباید به خزانه برود و از فروردین ٩٦ از مردم شماره حساب دریافت شد تا به حساب مشمولان سود سهام‌شان واریز شود. بر این اساس برای ٤٢میلیون نفر سود سهام عدالت به صورت کامل واریز شد. در‌سال ٩٧ درواقع سود سهام عدالت‌سال مالی ٩٦ ریخته شد. البته آخرین گروهی که هنوز از‌سال ٩٧ سود سهام عدالت‌شان را نگرفته بودند، کارمندان دولت و بازنشسته‌ها هستند که آنها هم هفته گذشته سود سهام عدالت‌شان را گرفتند. مبلغ این سود برای کسانی که برگه سهام یک‌میلیون تومانی داشتند ١٥٠هزار تومان برآورد شد. گرچه بسیاری از مردم سهام عدالت‌شان ارزشش به یک‌میلیون تومان نرسیده بود، اما در این‌سال سود سهام عدالت برای همه به صورت کامل واریز شد. با این حساب ٤٢میلیون ایرانی ٦هزار و ٣٠٠ میلیارد تومان سود سهام عدالت دریافت کردند.
سود سهام عدالت‌سال ٩٧ چه زمانی پرداخت می‌شود؟
وزارت اقتصاد اعلام کرده است که سود سهام عدالت سال ٩٧ احتمالا در نیمه دوم سال ٩٨ پرداخت می‌شود. مبلغ سود سالانه سهام عدالت برای سال ٩٧ هنوز مشخص نشده است.
سقف سهام هر خانواده چقدر است؟
هر خانواده با هر تعداد جمعیت نمی‌تواند به صورت نامحدود سهام عدالت بگیرد. درواقع ماجرای سهام عدالت با یارانه نقدی تفاوت دارد که به هر خانواده با هر تعداد جمعیت پرداخت می‌شود. برای سهام عدالت سقف این سهام برای هر خانواده ٥میلیون تومان است و با فرض این‌که خانواده‌ای تعداد افرادش ١٠ نفر باشد، سهم هر فرد ٥٠٠هزار تومان می‌شود.
ازدواج، طلاق یا تولد افراد در میزان سهام عدالت خانوار تاثیر دارد؟
خیر. برخلاف یارانه نقدی؛ ازدواج، طلاق و فوت تاثیری در شرایط و مبلغ سهامداری مشمولان ندارد، به طوری که متولدین بعد از تاریخ ثبت‌نام خانوارها نیز مشمول سهام عدالت نیستند.
آیا ثبت‌نام‌شدگان فوت‌شده مشمول سهام عدالت می‌شوند؟
بله، ثبت‌نام‌شدگان نهایی در صورت فوت نیز جزو مشمولان سهام عدالت هستند و وراث قانونی آنها می‌توانند از طریق آدرس اینترنتی samanese.ir اطلاعات لازم را جهت اقدامات بعدی کسب و ضمن مراجعه به دفاتر منتخب پیشخوان دولت موجود در آدرس اینترنتی مذکور نسبت به تقسیم و تسهیم سهام شخص متوفی بین وراث اقدام کنند.
بر این اساس تمامی وراث قانونی مشمولان متوفی می‌توانند با مراجعه به یکی از دفاتر منتخب پیشخوان خدمات الکترونیک دولت و با ارایه مدارک لازم و امضای تقسیم‌نامه سهام عدالت نسبت به تقسیم سهام عدالت و منافع آن اقدام کنند، در صورتی که تنها یکی از وراث مراجعه نکند، چنین اقدامی امکان پذیر نیست.
چه مدارکی را باید به دفاتر پیشخوان خدمات الکترونیک دولت جهت تقسیم سهام عدالت متوفیان ارایه داد؟
کدملی و تاریخ تولد متوفی، اصل کارت‌ملی وراث قانونی، اصل گواهی حصر وراثت شخص متوفی، شماره شبای بانکی وراث و نشانی و کدپستی محل اقامت یکی از وراث از مدارک مورد نیاز به شمار می‌آیند.
آیا می‌توان سهام عدالت را مانند سایر اوراق بهادار خرید و فروش کرد؟
خیر. درحال حاضر چنین امکانی وجود ندارد، اما این موضوع در دستور کار سازمان بورس و وزارت اقتصاد قرار دارد و بنا به گفته جعفر سبحانی، مشاور سازمان خصوصی‌سازی نهایی‌شدن طرح خرید و فروش برگه سهام عدالت در مراحل پایانی قرار دارد. این طرح سال گذشته در مجلس مطرح‌شده و منتظر تصویب است.
آیا می‌توان سهام عدالت را به نام دیگران ثبت کرد؟
خیر. نقل و انتقال سهام به نام دیگران هم ممکن نیست و معامله برگه سهام عدالت ممنوع است و اعتبار ندارد. در بانک اطلاعاتی مشمولان سهام عدالت فقط ثبت‌نام‌شدگان قطعی، سهامدار نهایی سهام عدالت محسوب می‌شوند.
- 16
- 5
