کسری ۴۰ هزار میلیارد تومانی بودجه صندوق ملی مسکن و انباشت وعده‌های دولت

سال گذشته درخواست وزارت راه‌وشهرسازی، اختصاص حداقل ۴۰ همت (۴۰ هزار میلیارد تومان) به‌صورت نقدی از سوی دولت برای صندوق ملی مسکن بود که اقدامات اولیه انجام بگیرد؛ خواسته‌ای که تاکنون محقق نشده است.

اکنون در حالی مدیرعامل صندوق ملی مسکن از تامین ۲۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی از محل تهاتر نفت برای طرح نهضت ملی مسکن خبر می‌دهد که دولت بودجه این صندوق را هنوز نداده است. صندوق ملی مسکن که با هدف تامین مالی ساخت سالانه ۸۰۰ هزار تا یک میلیون واحد مسکونی تشکیل شد، قرار بود تا به طرح جهش تولید مسکن کمک کند. اما با گذشت ماه‌ها از تشکیل آن، صندوق ملی مسکن نه‌تنها هنوز تامین مالی خوبی نشده و بودجه قابل‌توجهی ندارد، بلکه برخی دست‌اندازی‌ها به منابع مالی این صندوق نشان می‌دهد که تامین‌کننده مالی طرح بزرگ نهضت ملی مسکن مشکلات زیادی در پیش دارد.

تامین مالی با پول نفت

صندوق ملی مسکن با اتکا به ماده ۳ قانون جهش تولید مسکن و به منظور ایجاد هم‌افزایی، تقویت توان حمایتی و تخصیص بهینه منابع مالی بخش مسکن، با کارکرد تجمیع و تخصیص منابع مالی موضوع این قانون، اساسنامه آن سرانجام در ۱۸ آبان پس از کش‌و‌قوس فراوان توسط شورای نگهبان تایید و این نهاد رسمیت یافت. حالا این صندوق که ماه‌هاست دارای مدیرعامل هم شده، تلاش دارد تا برای تامین مالی از شیوه‌های جدید تامین مالی کند.

در زمان تاسیس صندوق ملی مسکن قرار بود تا منابع اجاره زمین‌های ۹۹ ساله، منابع حاصل از بازگشت یا امهال خطوط اعتباری مسکن مهر، اقساط برگشتی صندوق پس‌انداز مسکن یکم در هر سال به این صندوق واریز شود، اما نه تنها این منابع به طور کامل وارد صندوق نشده است بلکه طرح‌های جدیدی برای تامین احتمالی منابع مالی آن در نظر گرفته شده است.

اگرچه منابع این صندوق باید صرف ساخت و تولید مسکن شود و تخفیف در هزینه صدور و تمدید پروانه ساختمانی، گواهی پایان کار ساختمان، هزینه‌های تامین و انتقال زیرساخت و مشارکت در ایجاد امکانات، خدمات روبنایی و کاربری‌های غیرانتفاعی هم از محل این صندوق تامین می‌شود، اما در تازه‌ترین اقدام مقامات ارشد صندوق ملی مسکن قصد دارند تا با تهاتر نفت، تامین مالی پروژه‌های نهضت ملی مسکن را برعهده بگیرند.

نسیه‌ای که نقد نشد

طبق گفته مسعود رهنما مدیرعامل صندوق ملی مسکن در اولین قرارداد تهاتر نفت ۲۰ هزار میلیارد تومان به پروژه نهضت ملی مسکن تزریق می‌شود. این تصمیم توسط اعضای هیات عامل صندوق ملی مسکن و جمعی از مدیران وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت نفت صورت گرفته و مقرر شده تا روش‌های تامین مالی از محل اعتبار تهاتر نفت، بررسی و تصمیم‌گیری شود. مدیرعامل صندوق ملی مسکن در این خصوص می‌گوید: در راستای وظیفه ذاتی صندوق ملی مسکن که تقویت توان حمایتی و تخصیص بهینه منابع مالی بخش مسکن است، ضمن رایزنی با سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت، مقدمات تخصیص مستقیم بخشی از درآمد فروش نفت به صندوق ملی مسکن، فراهم شده است. این اظهارات در حالی گفته شده است که چندی پیش امیر محمود غفاری معاون برنامه‌ریزی وزارت راه‌وشهرسازی با بیان اینکه بودجه تخصیصی دولت برای صندوق ملی مسکن «نسیه» است، گفته بود سال گذشته درخواست وزارت راه‌وشهرسازی، اختصاص حداقل ۴۰ همت (۴۰ هزار میلیارد تومان) به‌ صورت نقدی از سوی دولت برای صندوق ملی مسکن بود که اقدامات اولیه انجام شود، اما متاسفانه این خواسته محقق نشد و این عدد دیده نشد بلکه بودجه‌ای دیگر آن هم به صورت نسیه اختصاص یافت. آن طور که از اظهارات رهنما مدیرعامل صندوق ملی مسکن مشخص است، در اولین قرارداد تهاتر نفت، مقرر شده معادل ۲۰۰ هزار میلیارد ریال از این محل توسط صندوق ملی مسکن مستقیما به پروژه‌های کلان نهضت ملی مسکن تزریق شود تا بلکه کمبود بودجه و بی‌توجهی دولت به ندادن بودجه به صندوق ملی مسکن را پوشش دهد.

سرپوشی برای جبران کم‌کاری دولت

طی چهار ماه از شروع به کار صندوق ملی مسکن تاکنون بیش از ۳۱۰ هزار میلیارد ریال در قالب جذب، ۴۰ هزار میلیارد ریال از منابع قانون بودجه عمومی ۱۴۰۱، بالغ بر۲۰ هزار میلیارد ریال از محل خط اعتباری مسکن مهر، بالغ بر۵۷ هزار میلیارد ریال از محل مالیات بر خانه‌های لوکس و خالی از سکنه و ۲۰۰ هزار میلیارد ریال از محل ابلاغ اعتبار تهاتر نفت، تامین مالی شده است.

به نظر می‌رسد صندوق ملی مسکن و وزارت راه‌وشهرسازی برای سرپوش گذاشتن بر اقدام دولت در ندادن بودجه به صندوق ملی مسکن تلاش دارند تا با اقداماتی همچون تهاتر نفت و تخصیص مستقیم بخشی از درآمد فروش نفت به صندوق ملی مسکن تا حدودی نقص تامین مالی پروژه نهضت ملی مسکن و کسری ۲۰ هزار میلیارد تومانی آن را برطرف و جبران کنند.

اخبار حاکی از آن هستند که یک شرکت چینی در فرآیند دریافت نفت در برابر احداث مسکن ورود کرده است. حال باید دید با توجه به بحث تحریم‌های اقتصادی، تهاتر نفت در قبال ساخت مسکن می‌تواند گشایش خوبی در جهت اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن باشد یا خیر؟