تکمیل کلکسیون وعده‌های توخالی رئیسی | دولت حتی توان فراهم کردن بستر برای ساخت مسکن را هم ندارد

جهان صنعت نوشت: نام دولت سیزدهم با ساخت مسکن گره خورده است؛ آن هم نه ده‌ها یا صدها هزار، بلکه چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال.

دو سال پیش در چنین روزهایی نام ابراهیم رییسی به عنوان رییس‌جمهوری جدید از صندوق‌های رای خارج شد. رییسی پیش از برگزاری انتخابات یک وعده مهم مسکنی را مطرح کرده بود؛ وعده‌ای مبنی بر ساخت چهار میلیون مسکن طی چهار سال و با هدف ساماندهی بازار مسکن؛ آشفته بازاری که در آن روز‌به‌روز بر وخامت اوضاع افزوده می‌شود.

از همان روزهای ابتدایی استقرار دولت رییسی این وعده مهم مورد توجه تمامی کارشناسان و متخصصان حوزه مسکن قرار گرفت. کارشناسانی که خوش‌بین بودند، اعتقاد داشتند دولت سیزدهم با همت و تلاش قادر به تحقق این وعده بزرگ خواهد بود. اما کارشناسانی که با تحلیل اوضاع و چشم‌انداز بازار مسکن به موضوع می‌نگریستند نظر دیگری داشتند. آنها معتقد بودند طرح ساخت سالانه یک میلیون مسکن با حفظ روند وقت غیرممکن و شعارگونه است؛ روندی که هرگز بهبود نیافت.

در دوران پس از روی کار آمدن رییسی روز‌به‌روز بر مشکلات اقتصاد کلان کشور افزوده شد. بازار مسکن نیز که تابعی از اقتصاد کشور محسوب می‌شود، از آن مشکلات بی‌نصیب نماند. مشکلات اقتصادی فشارهای بی‌امانی بر پیکره مسکن وارد آورد تا جایی که چهاردیواری‌ها تنگ‌تر، مستاجران آشفته‌تر و تعداد صفرهای جلوی قیمت‌ها بیشتر شدند.

اکنون پس از گذشت نیمی از عمر دولت سیزدهم با وجود وعده‌های فراوانی که مسوولان در خصوص ساماندهی بازار مسکن در این مدت دادند، طرح ساخت سالانه یک میلیون مسکن آنقدر از برنامه عقب افتاده است که دیگر امیدی به اجرای کاملش نیست. مسوولان در این مدت دو‌ساله بارها به روش‌های مختلف از این وعده عقب‌نشینی کرده بودند.

این‌بار و به تازگی علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت با بیان اینکه آغاز طراحی قانون ساخت چهار میلیون مسکن به این دولت ارتباطی نداشته است، گفت: ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال قانون مصوب مجلس است و باید به‌طور میانگین سالانه یک میلیون مسکن ساخته شود. اگر شدنی نیست باید دید تمامی کارهای کارشناسی که زمینه تصویب این قانون بوده -که آغاز طراحی این قانون به این دولت هم ارتباطی نداشت و از گذشته بود- چه مبنایی داشته است. این نیاز روز کشور است و با توجه به عقب‌ماندگی‌هایی که با سیاست‌های اشتباه در قبل از این دولت بوده، نیازِ روی زمین است.

سنگ بزرگ علامت نزدن است

علیرضا محمدی کارشناس حوزه مسکن در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» گفت: تمامی متخصصان و کارشناسان کشور هنگامی که ابراهیم رییسی در زمان انتخابات شعار ساخت چهار میلیون مسکن را مطرح کرد، گفتند چنین چیزی شدنی نیست. با توجه به ظرفیت‌های موجود، شرایط سیاست بین‌الملل و وضعیت اقتصادی کشور ساخت این حجم واحد مسکونی غیرممکن است.

او ادامه داد: رییسی نیز تا مدتی پای این شعار ماند. اما بعدها خود او، معاون اول رییس‌جمهوری و وزرای راه و شهرسازی دولت موضوعات را عوض کردند. مسوولان یک بار گفتند ساخت چهار میلیون مسکن به معنای ساخت سالانه یک میلیون خانه نیست. اما در انتهای دوره ریاست‌جمهوری رییسی چهار میلیون مسکن ساخته خواهد شد.

محمدی اضافه کرد: از همان ابتدا مشخص بود که این سنگ بزرگ علامت نزدن است. اما در مورد شعارهای ابراهیم رییسی باید گفت که متاسفانه او نیز مثل بیشتر سیاستمداران، تخصصی در این زمینه ندارد. رییسی در حوزه قضایی کشور فعال بوده و از امور اجرایی کشور اطلاعی نداشته است. او نسبت به ظرفیت‌های مملکت آگاه نبوده و شعارهای پوپولیستی داده است؛ شعارهایی که از همان ابتدا مشخص بود که محقق نخواهند شد.

او افزود: رییسی حتی شعارهای محقق‌نشده بسیار ساده‌تر از این هم داده است. بهتر است به چند مورد از آنها اشاره کنیم. یکی ساخت چهار میلیون مسکن طی چهار سال بود. دیگری طرح مولد‌سازی و واگذاری املاک مازاد دولت بود که نه دولت سیزدهم و نه دولت‌های پیشین جرات و توان این کار را نداشتند. ابراهیم رییسی قول دلار ۵ هزار تومانی، رونق بورس، رایگان کردن و عدم فیلترینگ اینترنت، گشت ارشاد برای مدیران، ریشه‌کن کردن فقر، کاهش حاشیه‌نشینی، کنترل تورم، توسعه فضای کسب‌و‌کار و بسیاری موارد دیگر را داده بود؛ مواردی که مجال کافی برای طرح و بررسی تحقق پیدا نکردن همه آنها وجود ندارد.

ضعیف‌ترین دولت در حوزه اقتصاد

محمدی همچنین گفت: من ۸۷ مورد از شعارهای ابراهیم رییسی را یادداشت کرده‌ام؛ شعارهایی که او نتوانسته به سرانجام برساند. این شعارها حوزه‌های مختلفی از قبیل فرهنگ و اقتصاد را شامل می‌شود. دولت سیزدهم یکی از ضعیف‌ترین دولت‌ها در حوزه اقتصادی است. او همچنین قول داده بود که بازار خودرو را از انحصار خارج خواهد کرد.

او ادامه داد: در حال حاضر ما پس از گذشت دو سال شاهد شرایط موجود هستیم. با وجود گذشت نیمی از عمر دولت سیزدهم هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده و شرایط روز‌به‌روز بدتر شده است. قیمت دلار به ۵۰ هزار تومان رسیده است؛ همان دلاری که رییسی قول ۵ هزار تومانی برای نرخ آن را داده بود. به تبع این موضوع تمام مسائل اقتصادی کشور روز‌به‌روز بحرانی‌تر شدند. با این دولت ناکارآمد هیچ آینده روشنی وجود ندارد.

این کارشناس حوزه مسکن در ادامه خاطر نشان کرد: وعده ساخت چهار میلیون مسکن نیز از ابتدا مشخص بود یک شعار پوپولیستی است. اصلا کشور ما چنین ظرفیتی را در شرایط کنونی ندارد.

بارها به این موضوع اشاره کرده‌ام که اگر ابراهیم رییسی به دنبال عوام‌فریبی و شعار دادن نبود، باید اولویت را بر تحویل «مسکن مهر» می‌گذاشت؛ طرحی که شاید بتوان گفت محمود احمدی‌نژاد در دهه‌های گذشته شروع کرده، به مردم فروخته و پولش را هم گرفته است. اما متاسفانه رییسی هم مثل بیشتر سیاستمداران به دنبال شعار و صحبت‌های پوپولیستی است.

دولت حتی توان فراهم کردن بستر برای ساخت مسکن را هم ندارد

محمدی در ادامه گفت: اظهارات تازه علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت موضوع جدیدی نیست. این بار اولی نیست که دولت سیزدهم منکر این وعده مسکنی می‌شود. پیش‌تر محمد مخبر معاون اول رییس‌جمهوری نیز از بیخ و بنیان منکر این وعده شده بود.

او اعتقاد داشت که اصلا دولت وظیفه‌ای در قبال ساخت مسکن ندارد.

دولت باید بستر را فراهم کند و خود مردم مسکن بسازند.

او افزود: متاسفانه این دولت حتی توان فراهم کردن بستر مناسب برای ساخت مسکن را هم ندارد.

متاسفانه این‌گونه مسائل هم در دولت کنونی و هم در دولت‌های گذشته مطرح است.

دولت‌ها پیش از انتخابات شعارهایی را به منظور عوام‌فریبی و گرفتن رای می‌دهند؛ شعارهایی که بسیاری از آنها از عدم شناخت ظرفیت‌های مملکت است.

دولت‌ها پس از چندی به عناوین مختلف نحوه شعار را عوض کرده یا اینکه منکر کل ماجرا می‌شوند.

تمامی روسای جمهوری ایران شعارهای تحقق‌نیافته‌ای داشتند. ولی ابراهیم رییسی گوی سبقت را از بقیه روسای جمهوری پیشین در این خصوص ربوده است. دولت سیزدهم ناکارآمدی خود را اثباترده است.

ضرورت مبارزه با مافیاهای اقتصادی

این کارشناس حوزه مسکن در ادامه گفت: به اعتقاد من ابراهیم رییسی که سابقه قضاوت را در کارنامه خود دارد و سال‌ها در دستگاه قضایی مشغول فعالیت بوده است، اگر دولت هم ظرفیت، توان و بودجه ساخت مسکن را ندارد، می‌تواند با ارسال لایحه‌ها و به دنبال آن تصویب قوانینی در مجلس، حداقل دست مافیا را از یکسری موضوعات کوتاه کند.

محمدی اضافه کرد: موضوع مالیات بر خانه‌های خالی چندین سال است که مطرح شده ولی به نتیجه نرسیده است، همین طور موضوعات مالیات بر عایدی سرمایه و بسیاری مسائل دیگر. اینها به خاطر وجود رانت‌ها و مافیایی است که در بخش مسکن حضور دارند؛ مافیایی که مثل عنکبوت به همه جای این مملکت دست‌درازی کرده‌اند. در حوزه خودرو این موضوع خیلی آشکارتر است. در حوزه مسکن، کنکور ورودی دانشگاه‌ها و هر موضوع دیگری مافیایی وجود دارد که مشغول چپاول هستند.

او در ادامه عنوان کرد: اکنون مجلس و دولت همگی یکدست، از یک طیف فکری، یک نوع اعتقاد و حتی شاید یک حزب هستند. ابراهیم رییسی که سابقه قضاوت را در کارنامه خود دارد، در چنین شرایطی اگر بخواهد با مافیا مبارزه کند، می‌تواند بسیاری از مسائل را حل کند.

با این وجود او مافیایی به نام مافیای وی‌پی‌ان و فیلترشکن اینترنت را نیز به سایر مافیاها اضافه کرده است؛ بازاری که به گفته متخصصان گردش مالی سالانه ۳۶۰ همتی دارد.

این کارشناس حوزه مسکن در پایان گفت: امید است که ابراهیم رییسی یا هر دولتمرد دیگری که در دولت حضور دارد، جرات و توان این را داشته باشد که با وجود تحریم‌ها -که آن هم ناشی از سیاست‌های داخلی و خارجی خودمان است- حداقل اقدام به قطع دست مافیا و به حداقل رساندن اختلاف طبقاتی کند.

احسان نیازمند