موج‌سواری منتقدان دولت روی هوا

 در حالی دیروز خبری منتشر شد مبنی بر این‌که ایران‌ایر به‌دلیل عدم توانایی در تهیه قسط اول خرید بوئینگ ۷۷۷، از دریافت آن انصراف داده، اما شواهد حاکی از آن است که دولت حاضر نشده به‌خاطر تبلیغات انتخاباتی، هواپیمایی را تحویل بگیرد که متناسب با شرایط کشور نیست.

 قرار بود اولین فروند بوئینگ ۷۷۷ پیش از موعد وارد آسمان ایران شود. داستان از این قرار بود که ترکیش‌ایرلاین درخواست ساخت یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ را داده بود که با رسیدن زمان موعود، بنا به دلایلی از خرید آن انصراف داد. به دنبال این اتفاق، شرکت بوئینگ به ایران پیشنهاد خرید زودتر از موعد این هواپیما را به ایران داد. بر این اساس، گفته می‌شد که نخستین فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷، از هواپیماهای خریداری شده از سوی ایران‌ایر در اردیبهشت‌ماه وارد ناوگان هواپیمایی کشور خواهد شد.

قراراد خرید هواپیما از بوئینگ شامل ۱۸۰ فروند انواع هواپیماهای مسافری کوتاه‌برد، میان‌برد و بلندبرد است که بوئینگ۷۷۷ جزو هواپیماهای بلندبرد محسوب می‌شود. در همین خصوص، اصغر فخریه‌کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی اواسط فروردین امسال گفته بود: این هواپیما که دارای مجوز فروش از اوفک است، تا یک ماه آینده وارد ناوگان هواپیمایی کشور می‌شود؛ هواپیمایی که شرکت ترکیش ایرلاین از خرید آن انصراف داده بود.

اما در روزهایی که همه منتظر تحویل بوئینگ ۷۷۷ به ایران‌ایر بودند، خبری منتشر شد مبنی بر این‌که ایران‌ایر به‌دلیل ناتوانی در تهیه قسط اول خرید بوئینگ ۷۷۷ به مبلغ ۷۵ میلیون دلار، از دریافت اولین فروند بویینگ ترکیش‌ایرلاین انصراف داد. بر همین اساس گفته می‌شد ایران‌ایر از اعزام گروه و خدمه پروازی به روسیه برای دریافت آموزش خلبانی بویینگ ۷۷۷ نیز منصرف شده و اعزام کروی پروازی به این کشور لغو شده است.

واقعیت ماجرا

اما واقعیت ماجرا چه بود؟ دلیل منتفی شدن تحویل بوئینگ ترکیش‌ایرلاین به ایران بحث مالی بوده یا این‌که مساله دیگری مطرح بوده است؟ به نظر می‌رسد دلیل اصلی این موضوع، عدم تناسبب هواپیمای پیشنهادی با شرایط کشور بوده است. بر این اساس، دولت ترجیح داده با یک‌سال تاخیر هواپیمایی را تحویل بگیرد که متناسب با شرکت ایران باشد.

مقصود اسعدی‌سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین در این خصوص توضیح می‌دهد: ممکن است بوئینگ این هواپیما را به شرکت دیگری داده بود؛ به‌هرحال هواپیمای خود را نگه نمی‌دارد.

وی با اشاره به پیشنهاد بوئینگ برای این‌که سفارش ترکیش‌ایرلاین را به ایران بدهد، در پاسخ به این پرسش که آیا ایران برای دریافت این هواپیما دیر اقدام کرده است؟ می‌گوید: خیر، این هواپیما بنا به سفارش ترکیش‌ایرلاین از نظر دیزاین داخلی، چینش صندلی‌ها و مسایل مربوط به کابین‌ها طراحی و ساخته شده بود.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی تصریح می‌کند: این هواپیما در واقع نیازهای ما را برآورده نمی‌کرد، بنابراین پیشنهادهایی برای اصلاح و تغییر هواپیما به بوئینگ داده شده بود که اگر این هواپیما را می‌خواهد به ما تحویل دهد، باید در طراحی داخلی هواپیما اصلاحاتی داشته باشد.

اسعدی‌سامانی متذکر می‌شود: به طور مسلم این تغییراتی که اعمال می‌شود، باید با هزینه خود بوئینگ صورت می‌گرفت؛ چراکه ما نمی‌خواستیم هزینه اضافی را به ایران تحمیل کنیم.

وی عنوان می‌کند: در این میان، ممکن است پیشنهادهایی از سوی شرکت‌های دیگر به بوئینگ داده شده باشد و یا پیشنهاد ما را قبول نکرده باشد، چون هزینه‌ای برای بوئینگ ایجاد می‌شده است. بنابراین تحویل این هواپیما به ایران از دستور کار خارج شده است.

دبیر انجمن شرکت‌هایی هواپیمایی با بیان این‌که به طور معمول شرکت‌ها روی چینش صندلی‌ها پیشنهاداتی می‌دهند، می‌گوید: ممکن است کلاس کاری یک شرکت بیزینس‌کلاس یا فرست‌کلاس یا اکونومی باشد و یا روی سیستم‌ها و مسایل سرگرمی سفارش‌هایی داشته باشد. این آپشن‌ها را شرکت‌های هواپیمایی پیشنهاد می‌دهند.

اسعدی‌سامانی خاطرنشان می‌کند: در کل بوئینگ‌هایی با ایران قرارداد بسته شده، در سال ۹۷ به ایران تحویل داده خواهد شد.

تکذیب بحث ناتوانی مالی

در همین خصوص، فرهاد پرورش، مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز درباره مباحث مطرح شده در خصوص بوئینگ ۷۷۷ می‌گوید:‌ براساس قراردادی که با کمپانی بوئینگ داریم، اولین فروند فروردین سال ۹۷ به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تحویل خواهد شد.  با این حال هواپیماسازی بوئینگ به ایران‌ایر پیشنهاد داد، یک فروند هواپیمای بوئینگ از سری ۷۷۷ که جزو سفارش‌های هما است، موجود است و می‌تواند زودتر از موعد مقرر آن را تحویل دهد.

وی تصریح می‌کند: در این راستا نیز کارشناسان ایران‌ایر بررسی‌های فنی و اقتصادی را با هدف این‌که آیا هواپیما مطابق نیازها است، انجام دادند. این بررسی‌ها انجام شد، این در حالی است که دیگر هواپیمای مذکور موجود نیست.

پرورش با رد ادعاهای مطرح شده در خصوص ناتوانی مالی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و تاثیر آن در عدم ورود اولین بوئینگ نو به ناوگان هوایی کشور، تاکید می‌کند: هم بانک مرکزی و بانک‌های واسط به خوبی برای خرید هواپیما با ایران ایر همکاری کرده‌اند و بنده بارها از آنها بابت این مساله قدردانی کرده‌ام.

وی متذکر می‌شود: در بازار حمل‌ونقل هوایی این قبیل مسائل وجود دارد و در حال حاضر هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ موجود نیست که بخواهیم آن را تحویل بگیریم و بحث ناتوانی مالی را در این ماجرا تکذیب می‌کنم.