بازارهای داخلی و جهانی مس در اوج قیمتی قرار دارند

نگاهی به عرضه‌های مس در بورس کالای ایران در چهار ماه گذشته نشان می‌دهد که به‌رغم عرضه‌های مناسبی که برای مس مفتول در این بازار صورت می‌گیرد اما هنوز کسری تقاضا به قوت خود باقی است این در حالی است که در این بازار برای کاتد مس وضعیت به مراتب بهتری حاکم است. به‌طوری‌که طبق نمودار عرضه و تقاضا در این بازار کاملا با هم همپوشانی داشته و شکاف چندانی بین این دو متغیر دیده نمی‌شود. در این بین نگاهی به روند قیمت‌ها نیز نشان می‌دهد در مورد مس مفتول که قیمت در ابتدای مهر ماه ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان بوده در معاملات یکشنبه هفته جاری به نزدیکی ۳۰ هزار تومان رسیده است. قیمت مس کاتد نیز در همین مدت از قیمت ۲۴ هزار و ۹۲۵ تومان تا ۲۸ هزار و ۷۸۷ تومان افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند به این ترتیب از منظر میزان رشد قیمتی این دو کالا تقریبا روند یکسانی را تجربه کرده‌اند با این تفاوت که نسبت به مس کاتد استقبال بیشتری را شاهد بوده‌ایم.

فعالان این حوزه می‌گویند مس کاتد در سال‌های اخیر به دلیل آنکه مصرف فراگیرتری دارد با تقاضای بیشتری روبه‌رو‌ بوده است و در مقابل مصرف‌کنندگان مس مفتول تنها تولیدکنندگان سیم و کابل هستند که در سال‌های اخیر از آلومینیوم نیز در تولید این محصولات استفاده می‌کنند. به گفته آنها تولید در بخش پایین‌دستی مس چندان پررونق نیست و به‌خصوص در دهه۹۰ این مشکل بیشتر شده و با افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی کار برای فعالان این بخش نیز سخت تر شده است. از طرف دیگر با توجه بهرشد شدید قیمت دلار در بازار و افزایش ممتد قیمت‌مس در بازارهای جهانی بعید نیست قیمت آن به زودی از مرز ۳۰ هزار تومان نیز  عبور کندکه در این صورت ممکن است شرایط برای فعالان این گروه مشکل‌تر نیز بشود. در حال حاضر فعالان صنعت برق کشور معتقدند دولت باید برای تولیدکنندگان بخش پایین دستی تخفیف‌هایی را نسبت به قیمت‌های بورس لندن در نظر بگیرد تا بتوانند در تامین مواد اولیه خود بهتر عمل کنند.

البته دولت سال گذشته یک درصد تخفیف برای فعالان صنعت برق در نظر گرفت درحالی‌که درخواست فعالان این حوزه رقمی لااقل ۳ درصدی بودند. فعالان صنایع پایین دستی معتقدند فعالیت‌های این گروه در مقایسه با منطقه و جهان از قیمت‌های بالاتری برخوردار است و این در شرایطی است که رشد شدید قیمت‌ها در یک سال گذشته توان رقابتی این گروه را با کاهش بیشتری روبه‌رو‌ کرده و دولت باید به این نکته توجه کند که در حال حاضر قیمت مس نه به دلیل افزایش هزینه‌های استخراج و تولید، بلکه به دلیل رشد قیمت‌های جهانی و بهای دلار در حال افزایش است

و دود این مسائل تنها به چشم تولیدکنندگان پایین‌دستی می‌رود. به عقیده آنها کشور ما در تولید مس و تامین نیاز صنایع پایین دستی کمبود زیادی ندارد و بی‌معنی است که فعالان این حوزه برای تامین مواد اولیه خود با چنین قیمت‌هایی روبه‌رو‌ باشند و این در حالی است که ضرایب و اعداد و ارقامی که در فرمول قیمت مس در نظر گرفته می‌شوند ارقام بالایی هستند.

به گفته آنها این تنها مشکل موجود نیست چراکه در سایر حوزه‌های کسب و کار نیز مشکلات متعددی وجود دارد و اگر قرار باشد تولیدکننده به تولید محصول بپردازد با این قیمت‌ها مقرون به صرفه نیست و هزینه‌های تامین سرمایه، مالیات‌ها، هزینه‌های کارگری، عوارض و... همگی تولیدکننده پایین‌دستی را فلج خواهد کرد. در این زمینه به گفته فعالان صنایع پایین دستی مس، رقبای ایران مواد اولیه را با قیمت‌های ارزان‌تر از ایران می‌خرند و سپس آن را به محصولات دیگر تبدیل می‌کنند و مجددا به خود ما می‌فروشند و آیا این نوع رفتار توجیه پذیر است؟ به گفته آنها مس در ایران عرضه‌کننده معدودی دارد و تقاضا‌کننده آن نیز اندک است اما آیا این بهانه‌ها برای بی‌توجهی به این بازار کافی است؟‌ در سال‌های گذشته پیمانکاران ایرانی که به خصوص در حوزه برق فعالیت می‌کردند از تولیدات ایرانی برای پیشبرد پروژه‌های خود استفاده می‌کردند اما به تدریج به این نتیجه رسیدند که از محصولات سایر کشورها استفاده کنند و این بیشتر به زیان ما است.

حمایت‌های موثر از مس جهانی

قیمت مس در بازارهای جهانی که ابتدای سال‌جاری میلادی از رقم ۷ هزار و ۲۵۰ دلار در هر تن عبور کرده بود، روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش به ۷ هزار و ۱۱۹ دلار در هر تن کاهش یافت، با این حال این کالا همچنان مرز ۷ هزار دلاری را برای خود حفظ کرده است؛ مرزی که بیش از یک ماه گذشته را در آن بدون افت قرار گرفته و به‌نظر می‌رسد انگیزه لازم را برای افت در میان مدت ندارد. این در شرایطی است که امیدواری‌ها به بازار جهانی فلز سرخ همچنان بالا است و آنطور که کارشناسان و فعالان این بازار می‌گویند متغیرهای متعددی وجود دارند که از قیمت‌های فعلی حمایت می‌کنند. در این رابطه یک فعال بازار فلزات پایه به سیکینگ‌آلفا گفته است که قیمت مس تابع عوامل مختلفی است که در حال‌حاضر تقریبا تمام این عوامل در نقش حمایت‌کننده ظاهر شده‌اند. به گفته وی در حال‌حاضر باید انتظار داشت قیمت مس که در سال ۲۰۱۷ توانسته با رشد ۲۰ درصدی روبه‌رو‌ شود در سال‌جاری نیز با رشد به مسیر خود ادامه دهد اما نمی‌توان با قطعیت از شتاب بالای این بازار حرفی زد چراکه بازار با تیک‌آفی که در سال گذشته از خود نشان داد، تقریبا بخش زیادی از پتانسیل‌های افزایش قیمت را تجربه کرده است.

در سال گذشته مس که به قیمت ۴ هزار و ۳۰۰ دلار در هر تن نیز در سال ۲۰۱۶ رسیده بود، توانست افت شدید قیمتی خود را جبران کند ولی این جبران با هیجاناتی که در بازار ایجاد شده بود همراه شد و این مساله شتاب بالایی را به بازار بخشید. این مساله البته با متغیرهایی همچون رشد قیمت نفت، افت شاخص دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر جهانی، رشد تقاضا در قطب‌های خودروسازی دنیا و افزایش حضور خودروهای الکتریکی، تغییرات ماهوی در شکل عرضه مس در بازارهای دنیا، سیاست‌های مختلف زیست‌محیطی در بین کشورهای مختلف جهان، رشد اقتصادی در اقتصادهای بزرگ و عوامل متعدد دیگر همراه شد.

در یک سال گذشته یعنی فاصله ۲۲ ژانویه سال ۲۰۱۷ تا روز گذشته قیمت نفت ۲۵ درصد افزایش یافت که این میزان افزایش در قیمت نهایی بسیاری از انواع محصولات معدنی و فلزات خودنمایی کرد. قیمت نفت که در سال ۲۰۱۵ و حتی بخشی از سال ۲۰۱۶ تا ۲۸ دلار در هر بشکه نیز رسیده بود، روز گذشته به ۶۸ دلار برای برنت و ۶۳ دلار برای نفت آمریکا رسید. این در شرایطی است که نفت ارتباط مهمی از خود به‌صورت تاریخی در ارتباط با بازارهای کالایی نشان داده است.

 به عقیده کارشناسان نفت هم به دلیل نقشی که به‌عنوان سوخت یا ماده اولیه بر عهده دارد و هم به دلیل اثر پیشرانی بر بازارهای کالایی تاکنون توانسته مس را همیشه با خود هم‌مسیر کند و انتظاراتی که از قیمت در آینده مطرح می‌شود نیز تقویت‌کننده پیش‌بینی‌های صعودی برای بهای فلز سرخ محسوب می‌شود.

این در حالی است که سیگنال‌های مثبتی از سایر بازارها نیز دیده می‌شود؛ به‌عنوان مثال بازار فلزاتی همچون آلومینیوم یا نیکل و روی نیز نشانه‌های مهمی از رشد را در آینده از خود نشان می‌دهند. در این بین کاهش ممتد شاخص دلار نشان می‌دهد که با روی کار آمدن ترامپ و سیاست‌های وی از یک طرف و احتمال رشد نرخ بهره در آمریکا نوسانات بیشتر ارزش دلار دور از ذهن نیست. شاخص دلار پارسال ۱۰ درصد افت را تجربه کرده که یکی از بیشترین کاهش‌ها را نشان می‌دهد. اثر صعودی ناشی از این موضوع بر کامودیتی‌ها قطعی است و بازار مس نیز به خصوص در سال ۲۰۱۶ بیشترین اثر را از این موضوع پذیرفته است.

استراحت موقت و مقطعی برای فلز سرخ

در این رابطه یک تحلیلگر در بازارهای کالایی می‌گوید در حال‌حاضر قیمت مس در رقم بسیار قدرتمندی است. بهای این کالا با قدرت در کانال ۷ هزار دلاری مانده و با توجه به اینکه معاملات آتی این فلز نیز مثبت است، بنابراین خوش‌بینانه باید به این موضوع نگاه کرد. به گفته رابرت رایان، رئیس بخش کالایی CBA، از طرفی چین به‌عنوان یکی از تقاضا‌کنندگان قوی فلز مس برای سال‌جاری برنامه‌های توسعه‌ای گسترده‌ای در بخش‌های زیرساختی و رشد تولید اتومبیل‌های برقی و... در نظر گرفته که در سال جاری همگی می‌توانند از قیمت‌های فعلی حمایت کنند.

البته لازم به ذکر است که اکنون و برای چهارمین هفته متوالی موجودی انبارهای مس در بورس شانگهای افزایش یافته اما این موضوع به معنای آن نیست که بازار رو به ضعف می‌رود بلکه دلیل این امر افت تقاضا به دلیل مسائل فصلی است که به‌صورت سنتی نیز شاهد آن بوده‌ایم به‌خصوص اینکه تعطیلات عید شکوفه‌ها نیز به‌زودی آغاز می‌شود که گفته می‌شود این تعطیلات بازار را با اخلال جدی روبه‌رو‌ خواهد کرد. به گفته رایان در حال‌حاضر ارزش سهام شرکت‌های مسی نیز در دنیا در حال رشد است که البته این مساله می‌تواند اثرات معکوسی به همراه داشته باشد چراکه می‌تواند بازار را با مازاد روبه‌رو‌ سازد اما با این حال هنوز نشانه‌های این موضوع در بازار دیده نمی‌شود و مازادهای دوره‌ای نیز چندان بر روند بلند‌مدت بازار اثر‌گذار نیستند.