زندگی ماشینی و تغییر سبک زندگی سبب شده که اگر ۵۰ سال قبل بازار و کسب وکارها هنگام ظهر کار خود را تعطیل می کردند و برای نهار به منزل میرفتند الان مجبور هستند که از رستوران ها و مراکز تهیه غذا ناهار خود را تهیه کنند ضمن آنکه با شاغل شدن بخش زیادی از خانم ها فرصت پخت و پز کمتر شده و در عوض رستوران ها این وظیفه را به عهده گرفته اند.
درحالی که هرروز جامعه بیشتر داخل این سبک زندگی غرق می شود و بالطبع نیاز به مراکز تهیه غذا بیشتر، ولی در کشور ما به علت تورم و کاهش قدرت اقتصادی، رستوران ها و فست فودها وضعیت خوبی ندارند.به گفته فعالان این حوزه نقش کرونا (corona) در این رکود حداکثر ۱۰ درصد است و علت اصلی، عدم افزایش حقوق کارمندان و کارگران همگام با تورم است. سمت راست در ورودی روی کاغذ نوشته اند زنگ بزنید. صدای زنگ که بلند می شود مردی میانسال با چهره ای تیره و موهایی ریخته آرام آرام از تاریکی انتهای پله هایی که از ورودی به پائین رفته اند بالا می آید. او فروشنده ای است که در یکی از رستوران های خیابان قائم مقام کار می کند. بهرامی درباره درآمدش می گوید:« نسبت به پارسال بیشتر از ۹۵ درصد کاهش فروش داشته ام.
اگر دخل بهمن گذشته را یک میلیون درنظر بگیرم( می خندد) بهمن امسال هزارتومان هم نیست.» اینها را وقتی که هنوز در میانه راه پله ایستاده می گوید؛ چند قدم برمی دارد و بالاتر می آید:« به همان اندازه هم هزینه ها افزایش پیدا کرده؛ به عنوان مثال یک کیسه قند ۱۰ کیلویی الان شده ۱۵۰ هزار تومان. قیمت برنج و گوشت و مرغ هم که همه می دانند.» وی در پاسخ به این سؤال که توانستید قیمت منو را هم به اندازه هزینه ها بالا بکشید قاطع می گوید:« اصلاً و ابدا. بازار کشش ندارد. من الان اینقدر مشتری ندارم که بتوانم چراغ رستوران را روشن نگه دارم چه برسد به اندازه قیمت گوشت و مرغ نرخ غذا را بالا ببرم.» دو پله دیگر بالا می آید و به ابتدای راه پله می رسد؛ دستش را دراز می کند و ساختمان یکی از اداره های اصلی تهران را نشان می دهد:« این اداره نزدیک به هزار نفر کارمند دارد و قبلا بیشترشون مشتری ما بودند.
از زمانی که کرونا آمد چند ماه اول که به کلی تعطیل بودیم و بعد هم که مردم کم کم عادت کردند و به کاروبار برگشتند چون ساعت کاری به ۱۲ تغییر پیدا کرده بود عملا کسی سفارش نمی داد. همه ناهار می رفتند منزل.» به گفته بهرامی وی مجبور شده است منوی رستوران را کوچک کند:« شما از میزان فروش می پرسی درحالی که شرایط به گونه ای است که ۵ غذا را از منو حذف کردم چراکه نه دیگر مشتری داشت و نه به صرفه بود.» وی در مورد شرایط تامین مواد اولیه می گوید:« تنها چیزی که میتوان بیان کرد گاهی اوقات پیدا نمی شود روغن است. البته از سوی اتحادیه به ما روغن سهمیه ای تعلق می گیرد اما کفاف نیاز را نمی دهد. مجبوریم از بازار آزاد تهیه کنیم که خب گران تر است.»
رضایی یکی دیگر از رستوران داران با اشاره به پروتکل های اعلامی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا می گوید:الان که نزدیک به یک سال از ورود کرونا (corona) گذشته هنوز اجازه نمی دهند مشتری در سالن بنشیند و فقط غذای بیرون بر داریم، مگر واحدهایی که سالن بزرگ دارند و آن هم با یک سوم ظرفیت می توانند پذیرایی کنند. مردم که نمی توانند غذا بگیرند بروند تو خیابان یا پارک بنشینند پس قید غذای رستورانی را می زنند و با یک ساندویچ آن روز را تمام می کنند. میتوان گفت تمام رستوران ها کارگرهای سالن کار خود را مرخص کردند.
او درخصوص میزان افزایش قیمت ها خاطرنشان کرد:برنج الان کیلویی ۳۶ تا ۳۷ هزار تومان شده، قیمت گوشت و مرغ هم نسبت به پارسال بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته، ولی هیچ رستوران داری قیمت های خود را این قدر بالا نبرده، چون می دانیم مردم نمی توانند خرید کنند، هیچ یک از حقوق ها به این اندازه افزایش پیدا نکرده، همین امر سبب شده برخی از غذاها مثل باقالی پلو با ماهیچه، گوشت، ماهی، سلطانی و برگ از منوی بسیاری از رستوران ها حذف شوند. الان دیگر ما مشتری کارگر نداریم و انگشت شمار کارمند هستند. ناصر حسینی عضو هیأت مدیره تعاونی اتحادیه چلوکباب و چلو خورشت در گفت وگو با« دنیای اقتصاد» با تائید صحبت های همکاران خود خاطرنشان کرد:ما بعنوان تامین کننده مواد اولیه اعضا از نزدیک شاهد کاهش فروش آنها هستیم، به طوریکه سفارش های ما نسبت به سال گذشته به یک سوم کاهش پیدا کرده است. وی ادامه داد :شرایط به گونه ای شده که بسیاری از همکاران ما مجبور به تعطیلی کسب وکار خود شدند و آنهایی که الان فعال هستند مغازه متعلق به خود آنها است چون با این وضعیت عملا نمی توان اجاره مغازه را پرداخت کرد.
رئیس سابق اتحادیه چلوکباب و چلو خورشت گفت:در صورتیکه کرونا (corona) هم ریشه کن شود نهایتا ۱۰ درصد وضعیت ما بهتر شود. امروز مردم به علت عدم توانایی مالی نمی توانند چلوکباب بگیرند، قیمت های امروز به گونه ای است که پارسال اگر به کسی می گفتی برنج می شود ۳۶ هزار تومان یا یک حلب روغن می شود ۵۰۰ هزار تومان باور نمی کرد. تنها راه بازگشت رونق به اقتصاد این است که قدرت خرید مردم افزایش پیدا کند و به اندازه تورم و افزایش قیمت ها، حقوق و دستمزد کارگر و کارمند هم افزایش پیدا کند در غیر این صورت وضعیت به همین منوال خواهد ماند و چه بسا بدتر شود. مشاهدات میدانی خبرنگاران« دنیای اقتصاد» از سطح شهر تهران این را نشان میدهد که رستوران های جنوب شهر چلوکباب برگ را از منوی خود حذف کرده اند و حتی برخی جاها خورشت را با گوشت مرغ سرو می کنند، در عوض غذاهای جدید مانند زرشک پلو با اسکلت مرغ یا چلو با استخوان قلم و برنج و دمبه به منوی خود اضافه کردند. سفارش اصلی این رستوران ها سه پرس برنج با یک خورشت قیمه یا قرمه سبزی است. فروش اصلی کبابی های سیار که معمولاً پاتوق آنها نیمه شب در میدان امام حسین و میدان شوش است بال، ته مرغ و دمبه است. به گفته فعالان این حوزه با وجود این تغییرات باز هم هر روز از تعداد مشتریان آنها کم می شود.
- 12
- 2
