احتمال اجرای بنزین شهروندی از بهمن/ یارانه بنزین خانوار ۴نفره چقدر است؟

بهمن امسال شاید زمان اجرای احتمالی بنزین شهروندی به جای سهمیه خودروها در ۲جزیره قشم و کیش باشد. معاون وزیر نفت می‌گوید هنوز تصمیم‌گیری نهایی انجام نشده اما در حال آماده‌سازی زیرساخت‌ها هستیم. دیروز هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه‌‌ریزی وزارت نفت گفت: اینکه آغاز اجرای طرح آزمایشی بنزینی دولت، اوایل بهمن باشد یا چند روز دیگر، در حال بررسی است. او افزود: در حال تهیه زیرساخت‌های لازم نرم‌افزاری و سخت‌افزاری هستیم و هر زمان که این زیرساخت‌ها آماده شود، اجرای طرح «بنزین برای همه» را انجام خواهیم داد. به‌گزارش همشهری، درحالی‌که وزارت اقتصاد، سازمان هدفمندی یارانه‌ها، بانک مرکزی، وزارت ارتباطات و سازمان پدافند غیرعامل هرکدام ماموریت ویژه‌ای را برای اجرای الگوی اختصاص بنزین برای همه برعهده گرفته‌اند، همچنان این ابهام باقی است که سهمیه بنزین هر شهروند ۱۵لیتر خواهد بود یا ۲۰لیتر در ماه. پرسش مهم‌تر اما این است که آیا دولت تصمیم دارد بنزین به هر شهروند بدهد یا معادل ریالی آن را به ازای هر لیتر ۱۵۰۰تومان؟

یک ماه از زمان انتشار نامه محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور مبنی بر اجرای آزمایشی طرح تغییر الگوی سهمیه بنزین از خودرو به فرد می‌گذرد. ۶دی‌ماه جواد اوجی، وزیر نفت گفت: طرح دولت برای اختصاص بنزین به افراد بر حسب کد ملی به جای اختصاص این حامل انرژی برحسب پلاک خودروها، در ۲جزیره کیش و قشم، به‌صورت آزمایشی و با اختصاص ۱۵لیتر بنزین ۱۵۰۰تومانی به هر فرد، آغاز خواهد شد و درصورت کسب نتیجه مطلوب، با تأیید تیم اقتصادی دولت در سراسر کشور قابل اجرا خواهد بود. محتمل‌ترین گزینه ممکن این است که دولت معادل بنزین هر شهروند را به‌صورت ریالی به ازای هر لیتر ۱۵۰۰تومان محاسبه و به‌حساب سرپرستان خانوار واریز  کند. در این صورت دیگر گزینه فروش بنزین مازاد بر مصرف موضوعیت نخواهد داشت و در عمل نرخ هر لیتر بنزین ۳۰۰۰تومان خواهد شد و دارندگان وسایل نقلیه هم سهمیه بنزین نخواهند داشت زیرا دولت در ابتدای هر ماه، مابه‌ازای ریالی یارانه بنزین را به‌حساب سرپرست خانوار واریز می‌کند.

سناریوی دولت به‌احتمال زیاد این است که با این تغییر الگو‌، عملا یارانه‌ای را که به ازای هر لیتر می‌پردازد، مستقیم به‌حساب سرپرست خانوارها واریز کند که در این صورت نرخ دوم بنزین یعنی لیتری ۳۰۰۰تومان جایگزین بنزین ۱۵۰۰تومانی خواهد شد. در این صورت چالش فروش بنزین مازاد به افراد دیگر از نظر دولت حل شده است، چرا‌که وقتی جایگاه‌ها هر لیتر بنزین را با نرخ ۳۰۰۰تومان می‌فروشند، عملا متقاضی برای بنزین مازاد و استفاده‌نشده شهروندان باقی نمی‌ماند مگر اینکه بخواهند آن را با قیمت پایین‌تر از نرخ مصوب دولت بفروشند. به‌گزارش همشهری، اجرای چنین الگویی عملا باعث ابهام در کشف قیمت واقعی بنزین و هدفمندی یارانه بنزینی خواهد شد و پس از مدتی دوباره چالش تصمیم‌گیری درباره اصلاح قیمت بنزین را ایجاد خواهد کرد.

یارانه بنزین خانوار ۴نفره

برآوردهای همشهری نشان می‌دهد درصورتی که دولت بخواهد یارانه نقدی را جایگزین سهمیه بنزین کند و مابه‌التفاوت ریالی آن را به‌حساب سرپرستان خانوار واریز کند، هر خانوار ۴نفره هر ماه با فرض سهمیه ۱۵لیتر، ماهانه ۹۰هزار تومان و در یک سال یک‌میلیون‌و۸۰هزار تومان یارانه نقدی بنزینی دریافت می‌کند. اگر هم دولت سهمیه بنزین هر شهروند را ۲۰لیتر در ماه منظور کند، کمک نقدی بنزینی دولت ماهانه ۱۲۰هزار تومان و در سال یک‌میلیون‌و۴۴۰هزار تومان یارانه نقدی دریافتی خواهد داشت. هنوز دولت برآورد خود از احتمال شوک قیمتی یا تورم ناشی از تغییر الگوی سهمیه بنزین از خودرو به فرد را اعلام نکرده است و پیش‌بینی می‌شود در کوتاه‌مدت نرخ تورم به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل مسافری و شهری افزایش پیدا کند.