دتکتور گاز چیست و کجاها باید از آن استفاده کرد؟

در مناطقی که احتمال انتشار گاز وجود دارد، مخاطرات جدی برای سلامت و دارایی افراد پدید می‌آید. در این محیط ها، گازهای قابل اشتعال مانند گاز طبیعی به راحتی مشتعل می‌شوند و استفاده از گس دتکتور ضرورت دارد. بعلاوه در محیط خانگی، احتمال نشت گاز از پکیج و دستگاه‌های گازسوز خانه وجود دارد. دتکتور گاز برای شناسایی گازهای خطرناک در جوهای بالقوه انفجاری و سمی طراحی شده است. هنگامی که میزان گاز در هوا از حد مجاز تعیین شده در سیستم فراتر می‌رود، دتکتور گاز یا همان هشداردهنده انتشار گاز، سیگنال اعلام خطر را به کنترل پنل مرکزی ارسال می‌کند.

نشت گاز هم در کارخانه ها و هم در ساختمان‌های مسکونی امکان زیادی دارد ختم به یک فاجعه شود. متاسفانه بسیاری از افراد اشتباها فکر می‌کنند که با اعتماد به حس بویایی خود، به سرعت متوجه نشت گاز می‌شوند؛ اما در واقعیت اینطور نیست. اغلب غلظت گازها در یک محیط به حدی است که منجر به انفجار و آتش‌سوزی می‌شود. اندازه‌گیری سطح گاز بوسیله مشامتان با خطاهای زیادی همراه است چون اتفاقات بصورت لحظه‌ای می‌افتند؛ اما با استفاده از دتکتور گاز، این فرآیند شناسایی گاز به صورت خودکار و دائمی انجام می‌شود. در این مقاله از آداک فرایند سپهر به بررسی انواع و کاربردهای این دستگاه مهم می‌پردازیم.

دتکتور گاز Gas detector چیست؟

گس دتکتور یا دتکتور گاز دستگاهی است که قادر به شناسایی حضور گازهای قابل اشتعال، انفجاری و سمی در محیط است. با استفاده از این تجهیزات، می‌توان به سرعت نشت گاز را شناسایی کرد. دتکتور گاز، غلظت غیرعادی گاز را به سرعت تشخیص داده و بلافاصله اطلاعات لازم را به سیستم‌های کنترلی ارسال می‌کند. این دتکتورها دارای استانداردها و گواهینامه‌های مختلف از قبیلATEX  و IEC و... بوده و قادرند در جوهای انفجاری زون بندی شده براحتی نصب و راه‌اندازی شوند.

دتکتورهای گازی بر اساس نوع استفاده، به دو دسته قابل حمل (پرتابل) و ثابت تقسیم می‌شوند.

• دتکتورهای گازی قابل حمل (پرتابل)

دتکتورهای گاز قابل حمل یا پرتابل، دستگاه‌های کوچک و قابل حمل هستند که افراد می‌توانند آنها را با خود حمل کنند. این دسته از دتکتورها به ‌ویژه برای استفاده در محیط‌هایی مانند تونل ها و معادن بیشترین کارایی را دارند.

• دتکتورهای گازی ثابت

دتکتورهای گاز ثابت بر روی مکان‌های خاصی نصب می‌شوند و به‌صورت دائمی گازهای محیطی را نظارت می‌کنند. این دسته از دتکتورها معمولاً در محیط‌های صنعتی، کارخانه‌ها، و ساختمان‌ها برای ایجاد ایمنی و جلوگیری از حوادث ناشی از نشت گاز به‌ کار می‌روند.

انواع سنسور های بکار رفته در دتکتورهای گازی

دتکتورهای گاز از سنسورهای مختلفی برای شناسایی حضور گازها استفاده می‌کنند. در ادامه انواع سنسورهای پرکاربرد را نام می‌بریم.

• سنسور الکتروشیمیایی

• سنسور نیزه‌ای (PID)

• سنسور مادون قرمز (IR)

• سنسور کاتالیتیک (Catalytic)

• سنسور پلیستر (جفت کاتالیزوری)

• سنسور نیمه‌هادی (Semiconductor)

هر کدام از این سنسورها به دلیل ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود در دتکتورهای گاز قرار می‌گیرند.

نحوه کار دتکتور گاز چگونه است؟

دتکتور گاز با استفاده از حسگر مخصوص خود، حضور گازهای خطرناک را در محیط شناسایی می‌کند. سپس غلظت گاز حاضر را اندازه‌گیری نموده و در صورت رسیدن به حداقل یا حداکثر مجاز تعیین شده، با تولید هشدارهای صوتی، نوری و یا ارسال اطلاعات به سیستم کنترلی، به افراد حاضر در محیط اعلام می‌کند. این اقدامات به منظور ایجاد هشدار فوری و اتخاذ اقدامات ایمنی مناسب جهت پیشگیری از حوادث ناشی از نشت گاز صورت می‌گیرد.

کاربرد دتکتور گاز در کجاست؟

دتکتورهای گاز در کارخانه‌ها به منظور شناسایی نشت گازهای خطرناک کاربرد دارند. در صنایع مختلف از جمله صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، فولاد، شیمیایی، پارکینگ ها، سردخانه ها دتکتور گاز آمونیاک، آزمایشگاهها و بیمارستان‌ها، کلرسازی، استخرها، کاغذ سازی، تونل ها و معادن، آشپزخانه ها و تولید مواد غذایی و خودروسازی از این دتکتورها جهت ایجاد ایمنی و جلوگیری از حوادث جدی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ثانیا از لحاظ HSE (ایمنی محیط کار) نصب دتکتور مخصوص هر محیطی اجباری است.

عوامل تاثیر گذار بر قیمت دتکتور گاز

قیمت دتکتور گاز تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. این عوامل شامل نوع دتکتور ثابت یا قابل حمل، گاز و بازه تشخیص دتکتور، نوع خروجی، برند یا تولید کننده و در نهایت نوع فناوری سنسور. همچنین، ویژگی‌های ضدانفجار نیز می‌توانند به طور مستقیم بر روی ارزش دتکتور تأثیر بگذارند.

قیمت دتکتور گازی با ویژگی‌های ضدانفجار ATEX قابلیت نصب در محیط‌های انفجاری زون ۱ و ۲، درجه حفاظت از گردوغبار، مقاومت در برابر آب و رطوبت، داشتن نمایشگر و داشتن استاندارد SIL تفاوت داشته باشد.

آداک فرایند سپهر

شرکت آداک فرایند سپهر با سرمایه گذاری بخش خصوصی تاسیس شده است و موضوع فعالیت این شرکت دستگاه‌های اندازه‌گیری ابزار دقیق بالخصوص دتکتور گاز و انواع سطح سنج راداری مخازن است. این مرکز با تجربه مدیران و پرسنل فنی خود چند دهه است در بزرگترین پروژه های نفت، گاز و پتروشیمی، سیمان، شیمیایی و صنایع دیگر بعنوان تامین کننده و مشاور حضور فعال دارد.

آداک فرایند سپهر نماینده فروش و خدمات پس از فروش انواع سطح سنج تولیدی UWT و VEGA وگا در ایران است. همچنین نمانیده رسمی فروش، گارانتی، تامین قطعات و خدمات پس از فروش شرکت پروسنس Prosense ترکیه در زمینه دتکتور گاز می‌باشد.