کارشناس مسایل آب واستاد مدعو دانشگاه کالیفرنیا در گفت و گو با خبرآنلاین با بیان اینکه زمانی با حفر چاه ۲۵ متری به آب می رسیدیم،حال آنکه امروز حتی با حفر ۱۰۰ متر هم به آب نمی رسیم،اظهارداشت:« گزارش ها نشان می دهد که در سالهای اخیر به دلیل بحران آب، نیمی از روستاهای خراسان جنوبی و ۶۰ درصد روستاهای یزد خالی از سکنه شده اند. ۱۵۰۰ روستای کرمان با تانکر آبرسانی می شوند.این آمار من نیست و آقای چیت چیان وزیر نیرو اعلام کرده؛ این آمار نشان می دهد که روستاهایی هستند که آب برای آشامیدن ندارند چه برسد به کشاورزی.یعنی آب فقط برای ذخیره خوردن و شستشو دارند.»
وی افزود:« در سالهای اخیر جمعیت حاشیه نشین مشهد ۳۰ درصد اضافه شده است. یعنی این افراد تازه وارد هستند.علت افزایش جمعیت هم مشخص است، مهاجرت روستاییان به شهرها.این شرایط شبیه دوران دهه پنجاه است.قطعا این مهاجرت که به دنبال خشکسالی اتفاق افتاده می تواند در بلند مدت مشکلات اجتماعی هم ایجاد کند.حال آنکه دولت می تواند برای بحران بی آبی برنامه ریزی کند و این روند مهاجرت را معکوس کند یعنی اگر این افراد مهاجر علاقه به کشاورزی دارند، می توان آنها را در بخش های پرآب اسکان داد.»
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه باید بپذیریم که ایران کشور کشاورزی نیست،یادآورشد:« ایران با جمعیت ۸۰ میلیونی نمی تواند تمام نیاز غذایی خود را تامین کند.در مناطقی هم که خاک حاصلخیز است لازم است، پیشرفته ترین سیستم ها به کار گرفته شود تا تولید دوبرابر شود.»
او با ذکر این مثال که اطراف دریاچه ارومیه منطقه کشاورزی نیست و این موضوع در سالهای گذشته موجب خشک شدن دریاچه شده،یادآورشد:« جازموریان منطقه دیگری است که قبلا باتلاق بود؛ اما اکنون به کویر تبدیل شده است.خاکش به سرعت در حال فرسوده شدن است و بخش اعظم از گرد وخاک کرمان ناشی از خشک شدن جازموریان است.»
ریشه مشکلات آب در ایران
فراستی با اشاره به اینکه مشکل آب در ایران ناشی از مدیریت آب است،خاطرنشان کرد:« قبلا مدیریت آب در ایران توسط مدیریت منطقه ای و میرآب ها بود و به زور زمین ها را آباد نمی کردند.یعنی چرخه حکمرانی آب از دولت مرکزی در اختیار شوراهای محلی قرار داشت.الان هم برای مدیریت آب لازم است این شیوه احیا شود.یعنی مدیریت آب را از وزارت نیرو بگیریم و به شوراهای محلی بسپاریم.»
او با بیان اینکه منظور از شوراهای محلی شورای شهر یا شهرداری ها نیست،گفت:« به نظر من شهرداری ها با وضعیت فعلی توانایی مدیریت آب را ندارند، مدیریت آب کار تخصصی است.»
این استاد دانشگاه با تشریح وظایف سه کمیسیون مرتبط با آب در مجلس خاطرنشان کرد:« در مجلس سه کمیسیون مختلف داریم که درباره آب تصمیم گیری می کنند؛ کمیسیون کشاورزی،آب و منابع طبیعی که دغدغه آن این است که آب را چگونه به کشاورز برساند . کمیسیون دوم، کمیسون عمران است که دغدغه اش آبرسانی به شهرها را دارند و کمیسیون سوم کمیسیون انرژی است که به دنبال این است که چگونه از آب برق تولید کند.
این سه تا با هم هماهنگ نیستند. نتیجه ناهماهنگی این شده که صنایع آب بر مثل فولاد به استانی خشک مثل اصفهان رفته که آب ندارد.حال آنکه جای صنایع فولاد در مرکز ایران نیست، باید در سواخل خلیج فارس منتقل شود.اخیرا طرح تولید فولاد در سواحل مکران مطرح شده که به نظرمن طرح خیلی خوبی است.»
فراستی با اشاره به اینکه در ایران قانون آب نداریم،با طرح سه پیشنهاد، متذکر شد:«به نظرمن باید برای جلوگیری از بحران آب "قانون آب" تدوین شود.درمجلس هم کمیسیونی به نام آب تشکیل شود که موضوع آب از سه کمیسیون گرفته شود و در اختیار کمیسیون آب قرار بگیرد.زیرا توزیع آب و تامین آب با هم فرق دارند.»
وی راهکار دوم را تشکیل شوراهای محلی آب جدای از وزارت نیرو،عنوان کرد و گفت:«میرآب ها ، متخصیص محلی ، معتمدین یا کسانی که ذی نفع هستند باید برای توزیع آب تصمیم بگیرند. شکل مدرن مدیریت آب تشکیل شوراهای محلی است که ذی نفعان محل درباره تامین توزیع و قیمت گذاری آب تصمیم بگیرند.»
او سومین پیشنهاد را قیمت گذاری ناحیه ای ذکر کرد و گفت:« مسلما قیمت آب سیرجان با آب لنگرود نباید یکسان باشد.دشتها درحال ریزش هستند.اگر منطقه ای خشک شده، باید بپذیریم که قابلیت کشت هنداونه و خربزه ندارد.باید چرخه حکمرانی آب را باید به مردم برگرداند. مدیریت آب هم نباید توسط شوراهای شهر انجام شود.»
فراستی گفت:«هم اکنون شورای عالی آب در کشور داریم که معاون رییس جمهوری رییس آن است،حال آنکه شورای آب نباید عالی باشد باید در اختیار مردم باشد.شواری عالی آب کارایی ندارد وبیشتر دیوانسالاری است.»
- 12
- 1
