بورس در کمای توافق

در روزی که فشار فروش در بازار زیاد بود، حجم معاملات پایین بود و عدد شاخص کل قرمز رنگ شد.

در معاملات روز چهارشنبه، ۱۷ خرداد ۱۴۰۲، شاخص بورس تهران هزار و ۱۰۱ واحد نسبت به روز کاری گذشته افت کرد و تا سطح ۲ میلیون و ۲۸۸ هزار و ۴۴۸ واحد پایین آمد.

این در حالی است که شاخص دیروز دو بار خیز صعودی برداشت اما در نهایت در دقایق پایانی در سطحی پایین‌تر از روز قبل ایستاد.

حالا به نظر می‎رسد همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد سیگنال‌های موجود ترس و احتیاط را برای بازار به ارمغان آورده است. هرچند عوامل دیگر نیز در این زمینه دخیل هستند. این روزها اهالی بازار سرمایه بیشتر ترجیح می‌دهند از نمایشگاه بورس، بیمه و بانک بازدید کنند تا اینکه نظاره‌گر تابلوهای معاملاتی بی‌رمق باشند. از سویی هم با نزدیک‌شدن به فصل مجامع، تعداد نمادهایی که متوقف می‌شوند افزایش پیدا می‌کند و این موضوع نیز به کاهش ارزش معاملاتی کمک کرده است.

از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند اگر آزادسازی ۱۷ میلیارد دلار منابع بلوکه‌شده ایران در عراق و کره‌جنوبی به واقعیت بپیوندد به طور قطع قیمت ارز در بازار آزاد اصلاح خواهد داشت و پیرو آن نمادهای ریالی هم حرکت خواهند کرد و روند اصلاحی اخیر هم فرصتی برای تغییر مالکیت حقوقی‌ها به وجود آورده و سهامداران خرد بیشتر به بازارهای مطمئن جدید ورود می‌کنند.

در چند روز معاملاتی گذشته گروه‌های ریالی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند اما این مساله منجر به افزایش تقاضای سنگین در بورس نشده است، به طوری که سرانه‌های خرید حدود ۳۱ میلیون تومان شده و نزدیک به سرانه‌های فروش است و تا زمانی که قدرت خریداران افزایش نیابد اتفاق خاصی در بازار نمی‌افتد.

حالا اما برای بازار در صورت به وقوع پیوستن توافق، سناریوهای مختلفی مطرح می‌شود. از یک سو کارشناسانی هستند که معتقدند هرگونه گشایش سیاسی در بلندمدت برای بورس مثبت است و در سودآوری شرکت‌ها اثر خوبی خواهد داشت و برخی نیز معتقدند در صورت هر‌گونه گشایش و بالا بودن نرخ بهره بورس می‌تواند دوران رکود را تجربه کند.

برجام و چند نکته دیگر

در همین زمینه علی فراقی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: در وهله‌ای از زمان قرار داریم که بازار سرمایه و تمامی بازارهای کشور با اخبار‌های سیاسی مثل توافق روبه‌رو است که حتی فقط به صورت روانی می‌تواند بازارها را دستخوش تغییر جبهه فعالان آن بازار کند.

این کارشناس بازار سرمایه با طرح این سوال که بهترین بازار در صورت موفقیت یا شکست دوباره در توافق کدامین بازار است، اظهار می‌کند: در جواب بهتر است از پاسخ‌ها و نتایج گفته‌شده تکراری دوری کنیم و یکسری از موارد بررسی‌نشده را در نظر بگیریم.

وی می‌افزاید: در قسمت اول باید به این مورد اشاره کنیم که وضعیت بازارهای کشور با توجه به وابستگی‌هایی که دارند می‌توانند بسته به نتیجه مثبت و منفی، تغییر جهت‌هایی را داشته باشند، زیرا خواه‌ناخواه -چه از لحاظ پارامترهای اقتصادی چه حتی روانی تاثیرپذیری بالایی نسبت به این موضوع دارند هرچند در برخی مواقع با توجه به طولانی شدن زمان تایید و تکذیب خیلی از بازار‌ها تصمیم می‌گرفتند که بدون توجه به نتیجه مسیر خود ادامه دهند. فراقی ادامه می‌دهد: ولی دوباره پس از مدتی با نبود اینگونه خبرها دوباره شاهد شکل‌گیری و مخابره شدن خبرهای مختلف به صورت قوی‌تر هستیم که بسیاری را با گرفتن نتیجه حاصل در یک گوشه آماده به ورود (ولی بدون هیچ‌گونه تصمیمی برای ورود به بازارها) قرار داده است.

وی تاکید می‌کند: حال اگر منطقی‌ترین و بهترین بازار را با ذکر یک دلیل نسبتا خوب معرفی کنیم آن بازار، بازار بورس است.

فراقی تشریح می‌کند: حال شاید به نظر برسد این یک جواب جانبدارانه یا تک‌بعدی باشد ولی اگر بخواهیم بگوییم که اینطور نیست باید گفت که بازار سرمایه در صورت در نظر گرفتن نامساعدترین نتیجه و با توجه به اینکه به خوبی دوباره شاهد تقاضا در بازارهایی مانند ارز هستیم، بورس یکی از بازارهای هدفی است که پس از این اوج‌گیری دوباره با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌های آن با رشد نرخ‌ها یا رشد قیمتی بسیاری از دارایی‌های خود که عملا تاثیر‌پذیر این بازارها هستند، مواجه می‌شود که ناگزیر تاثیر آن در این بازار لمس خواهد شد.

فراقی می‌افزاید: به دلیل این رشد‌ها صنایع موجود در بازار از جهات مختلف و بیشتری شاهد دیدگاه رشد قیمتی هستند. حتی می‌توانند با اندازه بزرگ‌تری نسبت به دیگری رشد قیمتی داشته باشند تا بتوانند با بقیه بازار‌ها هماهنگ شوند (موردی که به دفعات پس از رشد دیگر بازارها در بازار سرمایه شاهد رخ دادن آن بوده‌ایم).این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: ولی اگر در طرف مقابل مثبت‌ترین‌ها را در نظر بگیریم باز هم بازار با صنایعی سروکار دارد که به خوبی منتظر این فرصت‌ها هستند و می‌توانند پس از صرف یک مدت کوتاه دوباره به شرایط تولید و کیفیتی برسند که به خوبی هم صنعت و سرمایه‌گذاران را منتفع سازد، زیرا با شرکت‌های بسیاری روبه‌رو هستیم که با وجود پتانسیل‌ها و شرایط عالی به دلیل کمبود امکاناتی که تحریم‌ها بر این صنایع اعمال کرده با سرکوبی چندساله مواجه شده‌اند.فراقی یادآور می‌شود: در کل باید گفت بازار سرمایه از هر دوطرف شرایط با فاکتور گرفتن نوسانات کوتاه‌مدت آن، عملا می‌تواند مستعد‌ترین و پربازده‌ترین بازار‌ها باشد، موردی که همیشه پس از فروکش کردن هیجانات مقطعی همیشه در چرخه اقتصادی تکرار شده و به نظر می‌رسد باز هم قرعه قرار است به بازار سرمایه برسد.