به گزارش دنیای اقتصاد، عرضه‌های اولیه همواره به‌عنوان امری جذاب و فرصتی مناسب برای کسب بازدهی در بورس‌های دنیا به شمار می‌رود و از این رو از اهمیت بسزایی برای فعالان بازار سرمایه برخوردارند. در این میان، رصد شرایط حاکم بر بازار در جهت تعیین فرصت مناسب برای عرضه اولیه سهام، لازم است تمرکز بر پذیرش شرکت‌هایی که از جذابیت بالایی برخوردارند، مورد توجه سیاست‌گذار قرار گیرد. به این ترتیب یکی از اقدامات ارزشمند مقام سیاست‌گذار در تمامی دوره‌ها، تمرکز بر چنین بازویی برای پایداری رونق سهام است.
موضوعی که در هفته‌های اخیر مد نظر سیاست‌گذار قرار داشته است. علاوه بر این ایجاد مشوق‌های عمومی در بازار سرمایه و همچنین توسعه ابزارهای مالی از دیگر راهکارهای جذب نقدینگی به بازار سهام است.رئیس سازمان بورس دیروز در صحبت‌هایی عرضه اولیه شرکت‌ها با فرصت کسب بازدهی برای سهامداران را از اولویت این نهاد عنوان کرد. امری که میتواند در شرایط فعلی نقدینگی را به سوی بورس هدایت کند.
عرضه اولیه جذاب اولویت سازمان است
باید توجه داشت ورود شرکت‌های بزرگ که البته از جذابیت‌های بنیادی مناسبی برخوردارند، نقدینگی قابل‌توجهی را جذب بازار سرمایه می‌کند. نقدینگی که در شرایط کنونی در میان بازارهای سفته‌بازانه همچون بازار ارز و سکه سرگردان است. نتیجه جذب این نقدینگی به سهام، بازاری بزرگ و پویا است که زمین‌بازی معامله‌گران حرفه‌ای بازار را وسعت و گزینه‌های بیشتری پیش‌روی سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.
در این خصوص رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی با خبرگزاری دانشگاه آزاد (آنا)، با بیان اینکه تقویت عرضه‌های اولیه در بازار سهام با هدف ایجاد جذابیت در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: علاوه بر حضور پررنگ‌تر شرکت‌های سودده، سعی میشود بنگاه‌هایی در بازار حضور پیدا کنند که به لحاظ بازدهی برای سهامداران جذابیت داشته باشند. شاپور محمدی اضافه کرد: سازمان با هدف هدایت صحیح نقدینگی درصدد تقویت عرضه‌های اولیه است. به این ترتیب دقت در عرضه‌های اولیه برای حضور شرکت‌های پربازده افزایش می‌یابد. تسریع و تسهیل در عرضه‌های اولیه قطعا نباید منجر به کاهش دقت در پذیرش شرکت‌ها شود.
محمدی با بیان اینکه تامین سرمایه‌ها برای حضور جذاب‌تر شرکت‌ها و معرفی صحیح آنان، اقدام می‌کنند، گفت: شرکت‌هایی که برای اولین‌بار درخواست ورود به بازارسهام دارند، باید دارای جذابیت و سوددهی بالایی باشند. لزوم حمایت از بازار سرمایه در روزهای گذشته به مراتب مورد تاکید سیاست‌گذاران و در صدر آن رئیس‌جمهوری قرار گرفته است. به این ترتیب در شرایطی که دولت در حال ترغیب سرمایه‌گذاران برای ورود به بازار سرمایه هستند، بجاست که سازمان بورس اوراق بهادار نیز خود را برای این هدف آماده کند. افزایش جذابیت بازار با ورود شرکت‌های بزرگ و جذاب یکی از راهکارهای حرکت دادن نقدینگی به سمت بورس است.
چرا که رفتارهای انفعالی نمی‌تواند رونق بازار را در پی داشته باشد. در حال حاضر طبق اعلام بورس اوراق بهادار تهران، چندین شرکت آماده عرضه اولیه در بورس هستند. شرکت‌هایی که عمدتا با در اختیار داشتن شرایط بنیادی مناسب، پتانسیل خوبی برای رشد قیمتی دارند و همگی می‌توانند ضمن عرضه موفق، زمینه توسعه عرضی بازار سهام کشور را فراهم آورند. نتیجه جذب نقدینگی جدید به این بازار نیز در نهایت بازاری بزرگتر و پویاتر است که گزینه‌های بیشتر و جذاب‌تری را در اختیار معامله‌گران حرفه‌ای قرار می‌دهد. در عین حال چنین بازاری میتواند سبب جذب سرمایه‌گذاران خارجی شود.
مشوق‌های جدید برای ورود پول‌تازه
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در بخشی دیگر از سخنان خود بر لزوم ایجاد مشوق‌های عمومی در بازار سرمایه تاکید کرد. وی در این خصوص با تاکید بر مدیریت نقدینگی کشور با ایجاد مشوق‌های جدید در بازار سرمایه گفت: این مشوق‌های جدید موجب ورود نقدینگی‌های جدید در بورس خواهد شد. چندی پیش نیز شورای هماهنگی اقتصادی، با اخذ تصمیماتی در این خصوص، گامی رو‌به‌جلو برداشت. کاهش مالیات بر فروش سهام به مدت یک سال و همچنین معافیت مالیاتی بر سود تقسیم نشده شرکت‌ها به‌منظور استفاده در طرح‌های توسعه‌ای دو تصمیم این شورا بودند که می‌توانند با هدایت نقدینگی به سمت بازار سهام، رونق آن را به‌دنبال داشته باشند.
بر اساس این مصوبات قرار است به مدت یک سال، نرخ مالیات فروش سهام و حق تقدم سهام با کاهش ۸۰ درصدی (از ۵/ ۰ درصد ارزش فروش به ۱/ ۰ درصد) همراه شود. همچنین در ادامه مصوب شد، در‌صورتی‌که شرکت‌ها تصمیم بگیرند بخشی از سود تقسیم‌نشده خود را به حساب سرمایه منتقل کنند و با افزایش سرمایه شرکت، به اجرای طرح‌های توسعه بپردازند، از مالیات بر درآمد آن بخش که به افزایش سرمایه تخصیص یافته است، معاف شوند.
در ادامه اثرات این دو تصمیم در معاملات سهام بررسی میشود. مصوباتی که سه‌شنبه گذشته، در گزارش «دنیای اقتصاد» تحت عنوان «پالس سیاست‌گذار به رونق بورس» مورد بررسی قرار گرفت. به اعتقاد کارشناسان، این دو تصمیم مهم اخذ شده توسط مقام سیاست‌گذار، نقشی اثرگذار در رونق پایدار معاملات سهام دارد. در عین حال، در کنار اثرات واقعی چنین تصمیماتی، حمایت سیاست‌گذار از بورس میتواند اثرات روانی بالقوه‌ای بر روند بازار داشته باشد.
توسعه ابزارهای مالی در بازار سهام
در بخشی دیگر از این گفت‌وگو، محمدی با بیان اینکه تامین مالی از طریق بازار سرمایه برای بخش خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی ارزان‌تر و جذاب‌تر است، افزود: سعی میشود منابعی که در بخش‌های غیرمولد اقتصادی فعال هستند را از طریق ابزارهایی نظیر اوراق مرابحه، اجاره مالی و سایر ابزارهای مالی اسلامی به سمت تولید و بخش‌های مولد اقتصاد هدایت کنیم.
طبیعتا یکی از ویژگی‌های بارز بازار سرمایه، تنوع یا پتانسیل لازم برای تنوع‌بخشی و فراهم آوردن رضایت سرمایه‌گذارانی است که انتظارات متفاوتی دارند. در یک تقسیم‌بندی کلی، ابزارهای مالی قابل معامله در بورس‌ها در دو دسته ابزار سرمایه‌ای مثل سهام، ابزار بدهی مانند اوراق قرضه و ابزار مشتقه جا می‌گیرند. در حال حاضر به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، بازار سهام ایران به دلیل کمرنگ بودن تنوع ابزارهای مالی همچون اختیار (option)، آتی (future) و... بازاری پرریسک است. توسعه بازار بدهی میتواند نقدینگی قابل توجهی را از بازارهای موازی جذب بازار سرمایه کند. موضوعی که در زمان رکود بورس کاملا محسوس است.
وجود یک بازار بدهی بزرگ و توسعه‌یافته در زمانی که بازار سهام شاهد افت قیمت‌ها است، میتواند مانع از خروج نقدینگی از این بازار شود؛ چرا که، اوراق بدهی با توجه به جذابیتی که برای سرمایه‌گذاران دارند، سبب جذب نقدینگی به این بازار می‌شوند. انتشار اوراق بدهی یکی از متداول‌ترین روش‌های تامین مالی بلندمدت و میان‌مدت بنگاه‌های اقتصادی است به‌طوری که در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه سهم بالایی از سبد تامین مالی شرکت‌ها را تشکیل داده و میزان آن از سهم تسهیلات بانکی بیشتر است. با وجود این در حال حاضر سهم اوراق بدهی شامل اوراق مرابحه، مشارکت، مضاربه، اسناد خزانه اسلامی و.... از تامین مالی بخش‌های مختلف پروژه‌های دولتی و خصوصی بسیار ناچیز است.
ابزارهای مشتقه شاید یکی از مهمترین و متداول‌ترین ابزارها برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی معتبر دنیا است. این ابزار که در کشور ما کمتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند، در بورس‌های مهم و پیشرفته دنیا در راستای جلوگیری از نوسانات شدید و نامعقول بسیار مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند. هر چند در سال‌های اخیر برخی از این ابزارها در بورس تهران راه‌اندازی شده اما می‌توان گفت بازار مشتقه هنوز در بورس تهران پا نگرفته است.
در اقتصاد ایران، عمده بار تامین مالی بر منابع و تسهیلات بانکی متکی است. این امر ضمن فشار آوردن بر منایع بانک‌ها و محدودکردن توان آنها در انجام بهینه فعالیت‌هایشان، موجب میشود استفاده از ظرفیت‌های عظیم بازار سرمایه مغفول بماند. هر چند طی دهه اخیر، بازار سرمایه جایگاه مناسبی در تامین مالی کشور پیدا کرده است، اما همچنان تا رسیدن به جایگاه مطلوب فاصله دارد.
- 15
- 3
