رشته بیوشیمی در زمینه های مختلف بیوشیمی ساختمانی، متابولیکی و کلینیکی به بحث میپردازدرشته بیوشیمی
به مطالعهٔ فرایندهای شیمیایی در جانداران زیستی، زیست شیمی یا بیوشیمی گفته میشود. بیوشیمی علاوه بر این که به عنوان شاخه ای از زیست شناسی محسوب میشود ، به عنوان یک شاخه از شیمی آلی نیز می باشد. بیوشیمی از نظر بسیاری از دانشگاهیان به دانشی گفته میشود که در سلول ها و جانداران با مولکول های گوناگون موجود رابطه داشته و با واکنش های شیمیایی آنها سروکار دارد.
رشته بیوشیمی در زمینه هایی همچون بیوشیمی ساختمانی، متابولیکی و کلینیکی بحث میکند. رشته بیوشیمی ساختمانی، ساختار یک مولکول مانند پروتئین، لیپید و… را بررسی میکند. یکی از رشته های علوم پزشکی، به نام بیوشیمی بالینی یا بیوشیمی کلینیکی می باشد. علم بیوشیمی متکی بر ازمایش هاییست که میزان اختلالات در مقدار مواد تشکیل دهنده بدن و بیماری های مربوط با آنها را تشخیص می دهد.
همه گیاهان و جانوران را با استفاده از ترکیب های شیمیایی می سازند و بیوشیمی دانان وظیفه دارند که به بررسی و شناسایی ساختمان این مواد و نقششان در حیات موجودات زنده بپردازند. تنها قسمتی از مولکول های شیمیایی مثل DNA که بیوشیمی دانان آن ها را مطالعه می کنند کربوهیدرات ها، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک می باشد. از این مطالعات در یکی از شاخه های علم بیوشیمی استفاده می شود که از آن می توان به تولید واکسن های مقابله کننده با بیماری های ویروسی همچون اوریون اشاره کرد.
رشته بیوشیمی مطالعهٔ فرایندهای شیمیایی در جانداران زیستی استبیوشیمی تنها از این نظر با بیوشیمی بالینی تفاوت دارد که ماهیت بیوشیمی بالینی، پزشکیست ولی رشته بیوشیمی، مفاهیم پایه ای این علم را بررسی می کند و به جنبه های پزشکی توجهی نمیکند. وضعیت رشته بیوشیمی بالینی در مقایسه با بیوشیمی از نظر بازار کار، تا حد زیادی بهتر است.
تاریخچه رشته بیوشیمی
عقیده ی اکثریت در زمانگذشته این بود که حیات و عناصر مرتبط با آن، از مواد یا عناصر ضروری برخوردارند که نسبت به عناصر مواد، بی جان محسوب میشدند و تصورشان بر این بود که موجودات زنده فقط میتوانستند بیومولکول ها را بسازند؛ ولی فردریک وولر در سال ۱۸۳۳ مقاله ی سنتز اوره را چاپ کرد و در آن اثبات کرد که مواد آلی، توانایی ساخت به صورت مصنوعی را دارند. Anselme Payen توانست اولین آنزیم که آمیلاز نام داشت را در سال ۱۸۳۳ کشف کند، بدین ترتیب احتمال شروع علم بیوشیمی مصادف با همین زمان بود. با این که بنظر میرسد از واژهٔ بیوشیمی برای نخستین بار در همین سال استفاده شد ولی باور عموم اینست که کشف این دانش در سال ۱۹۰۳ بطور رسمی توسط یک شیمی دان آلمانی به نام Carl Neuberg انجام شد. پیشرفت های زیادی از آن زمان تابحال در بیوشیمی با کمک تکنیک های مختلف، اتفاق افتاده است که سبب شده تا مولکول های حیاتی مختلف، آنالیز و کشف شوند. کشف ژن و نقش آن در سلول یکی از اتفاقات مهم دیگر تاریخ بیوشیمی به شمار می رود. این بخش از بیوشیمی به نام زیست شناسی مولکولی شناخته می شود.
کاربرد رشته بیوشیمی
رشته بیوشیمی دارای کاربردهای فراوانی در زمینه های مختلف زیستی و پزشکی میباشد که به بعضی از آنها در این بخش اشاره می شود:
- علم بیوشیمی در سلول های ارگانیسم های مختلف به منظور شناخت فرایندهای بیولوژیکی استفاده میشود.
رشته بيوشيمي شاخه اي از زيست شناسي است، اما شاخه اي از شيمي آلي بشمار مي رود- یکی از دیگر کاربردهای رشته بیوشیمی برای اهداف مختلف زیستی و پزشکی، مطالعات ویژگی های مولکول های بیولوژیکی می باشد. به طورمثال ، گاهی وقت ها یک بیوشیمیت، به مطالعه درخصوص مولکول های کراتین مو و ویژگی هایش می پردازد و برای تولید شامپوهایی با کراتین بالا از این مطالعه استفاده می کند تا سلامت موها را بهبود دهد.
- بیوشیمیست ها برای مولکول های زیستی مختلف از این توانایی برخوردار هستند که جایگزینی را شناسایی کنند. مثلا، بیوشیمیست ها می توانند شیرین کننده های مصنوعی تولید کنند.
برای بسیاری از بیماری ها نظیر کم خونی و اختلالات ارثی متابولیسم، مکانیسم های مولکولی تعیین شده است. فعالیت آنزیم ها باید حتماً در تشخیص کلینیکی اندازه گیری شوند. به عنوان مثال ، سطح بعضی از آنزیم ها در سرم به این معنیست که آیا بیمار اخیرا دچار سکته قلبی شده است؟ در زمان تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی، سرطانها و بیماریهای عفونی، بررسی DNA بسیار مهم است. پروتئین هایی همچون انسولین و هورمون رشد در اثر سوش های باکتریایی حاوی DNA نوترکیب که توسط مهندسی ژنتیک بوجود آمد، تولید شد. همچنین پایه ی علائم داروهای جدید، بیوشیمی می باشد. تکنولوژی DNA نوترکیب در کشاورزی به منظور تغییرات ژنتیکی روی ارگانیزم ها کاربرد دارد.
بخش های رشته بیوشیمی
بیوشیمی دارای علم پیچیده و گسترده ای می باشد. به همین خاطر، این علم به شاخه های مختلفی تقسیم شده است. در ادامه بعضی از شاخه های بیوشیمی عبارتست از:
>> بیوشیمی متابولیسمی:
رشته بیوشیمی متابولیسمی درواقع روند واکنش های متابولیسمی بدن انسان نظیر متابولیسم قندها را مطالعه میکند.
>> بیوشیمی بالینی:
رشته بیوشیمی بالینی در زمینه هایی همچون پزشکی و تشخیص، مطالعه و درمان بیماری کاربرد دارد.
یک اتفاق مهم در رشته بیوشیمی، کشف ژن و نقش آن در سلول است>> بیوشیمی ساختاری:
رشته بیوشیمی ساختاری، ساختمان ماکرومولکول ها و مولکول های دیگر درون سلول را بررسی می کند که از این سلولها می توان به آنزیم ها، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک اشاره کرد.
موقعیت شغلی رشته بیوشیمی در ایران
دانشجویان رشته بیوشیمی نظیر دانشجویان گرایش علوم سلولی و مولكولی بعد از این که فارغ التحصیل شدند میتوانند مشغول به فعالیت در مراكز تحقیقاتی همچون انستیتوپاستور، مراكز تحقیقاتی دانشگاهی، مركز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیك، مراکز تحقیقاتی جهاد کشاورزی و … شوند، یا یک شركت خصوصی سازنده مواد اولیه آزمایشگاه های بیوشیمی- بیوفیزیک تأسیس کنند و از این طریق به جامعه علمی خدمت کنند.
رشته بیوشیمی در زمینه‌های مختلف زیستی و پزشکی کاربردهای فراوانی داردگردآوری: بخش دانشگاه سرپوش
- 14
- 5
