رشته خلبانی
یکی از رشته های پرطرفدار رشته خلبانی است که جذابیت های زیادی دارد، بسیاری از افراد شیفته ی آن می شوند. یکی از گرایش های مهم رشته ی هوانوردی، خلبانی است. خلبان که با نام های دیگری چون آویاتور یا پیلوت یا سکاندار معروف است به کسی گفته می شود که هدایت یک وسیله ی هوایی نظیر هلکوپتر، هواپیمای مسافربری، هواپیمای جنگنده یا نظامی یا پاراگلاید (چتربال سواری) را بر عهده دارد.
رشته هوانوردی سه شاخه خلبانی، مراقبت پرواز و ناوبری هوایی را دارد که در این میان دو شاخه خلبانی و مراقبت پرواز از بین داوطلبان گروه های آزمایشی ریاضی و فنی و علوم تجربی دانشجو می پذیرند. دانش آموزانی که قصد ادامه تحصیل در رشته خلبانی دارند می توانند در یکی از رشته های علوم تجربی یا ریاضی و فیزیک ادامه تحصیل دهند و مدرک دیپلم بگیرند.
پرستیژ بالای اجتماعی همراه با خطر و استرس در خلبانی آمیخته شده و میتوان آن را فردی دانست که مسئولیت فراوانی را بر عهده دارد و مسئول جان انسانها در هر پرواز است و به همین منظور است که رشته خلبانی نیازمند توانمندی های خاصی است و خلبانان سالم ترین و دقیق ترین افراد یک جامعه هستند. در تعریف شغل خلبانی به نوع وسیله ی هوایی که شخص سکاندار هدایتش را بر عهده دارد اشاره ای نشده است و این یعنی که فارغ از نوع وسیله که میتواند هلکوپتر، هواپیمای باربری یا مسافربری یا جنگنده باشد، شخص سکاندار، همان خلبان است.
هدف رشته خلبانی
مقصود از پذیرش دانشجو در رشته خلبانی، تربیت خلبان های مورد نیاز نیروی هوایی جمهوری اسلامی است. نیروی هوایی مشخص می کند که دانشجویان خلبانی در کدام رشته تخصصی (خلبان جنگی، آموزشی یا مسافربری) باید آموزش ببینند.
رشته خلبانی برای چه کسانی مناسب است؟
کسانی که رشته خلبانی را برای تحصیل خود انتخاب می کنند باید به پرواز و رشته خلبانی علاقه فراوانی داشته باشند. دانشجویان این رشته باید توانایی مدیریتی داشته باشند، به دلیل آن که وظیفه مدیریت را در بسیاری از موارد دارند. به طور مثال یک خلبان باید بتواند هدایت و مدیریت هواپیما را بر عهده بگیرد. همچنین توانایی جسمی در گرایش خلبانی رشته هوانوردی بسیار ضروری است. همینطور از شروط دیگر برای موفقیت در گرایش خلبانی رشته هوانوردی، انضباط و شهامت است. خلبانان باید به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند.
وظایف خلبان هواپیما
معمولاً هدایت هواپیما به وسیله خلبان و کمک خلبان انجام می گیرد. در پروازهای طولانی معمولاً یک فارغ التحصیل رشته خلبانی (مهندس پرواز) برای بررسی قسمت های گوناگون هواپیما و افزایش ایمنی پروازها در هواپیما مستقر است.
- بررسی اطلاعات پرواز و انجام تنظیمات لازم برای مطابقت دادن خود با تغییرات آب و هوایی
- بررسی اجزای هواپیما و سوختش پیش از پرواز
- حصول اطمینان از صحیح کار کردن سیستم های ایمنی در قبل و حین پرواز
- مدیریت و کمک به بارگذاری و خالی کردن محموله ها و بارها در هواپیماهای کوچک
- انتخاب برترین مسیر با توجه به گزارشات هواشناسی و اطلاعات ترافیک هوایی
- نوشتن گزارش های پرواز بعد از فرود مثل هرگونه مشکلات موجود در هواپیما یا مسیر پرواز
- دادن اطلاعات لازم به مسافران و خدمه هواپیما در طول پرواز
- اجرای دستورالعمل های فرودگاه و بخش کنترل ترافیک هوایی از زمان حرکت در باند فرودگاه تا بعد از انجام پرواز و فرود در باند فرودگاه مقصد و توقف کامل
قوانین ورود به رشته خلبانی
قوانین کلی در مورد ورود به دوره های آموزشی و شروع خلبانی به اینصورت هستند:
> داشتن پایان نامه دیپلم
> داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم غیر پزشکی و یا معافیت تحصیلی
> حداقل سن ۱۸ سال
> حداقل قد ۱۶۵ سانتی متر
> احراز صلاحیت پزشکی بر اساس استاندارد اداره طب هوایی سازمان هواپیمائی کشوری
> تدیّن به یکی از ادیان رسمی کشور
> عدم اعتیاد و عدم سوء پیشینه
> احراز صلاحیت اخلاقی توسط اداره کل حراست سازمان هواپیمایی کشوری
شرایط ورود به دانشکده رشته خلبانی
برای این که به دانشکده پرواز شرکت هواپیمایی کشور، وارد شوید باید مدرک دیپلم متوسطه و مدرک پیش دانشگاهی در رشته ریاضی را داشته باشید و حدکثر سنتان هم ۲۲ سال باشد. شخص متقاضی باید در کنکور سراسری شرکت کند. در صورت کسب نمره علمی لازم و انتخاب کد رشته خلبانی در انتخاب رشته خود میتواند وارد مرحله معاینه پزشکی، مصاحبه و گزینش شرکت هواپیمای کشور شود. همینطور شخص در مدارس خصوصی خلبانی می تواند ثبت نام کند. بعد از تحصیل در رشته خلبانی مدارک و گواهینامه های رشته خلبانی شامل« پی پی ال» یا گواهی نامه خلبانی و« ای آر» یا گواهی نامه آلات پروازی یا پرواز کورو و در آخر « پی ال ای» یا گواهی نامه خلبانی مسافربری ارائه می شود. یک خلبان علاوه بر این که می تواند در نیروی هوایی ارتش استخدام شود گزینه های دیگری نظیر استخدام در شرکتهای هواپیمایی خصوصی یا سازمان هایی که هواپیمای خصوصی در اختیار دارند را در پیش رو دارد.
دروس کارشناسی رشته خلبانی در طول تحصیل
دروس پایه رشته خلبانی شامل ریاضی، فیزیک پایه، آمار و احتمالات، معادلات دیفرانسیل می باشد.
دروس اصلی رشته خلبانی نظیر کامپیوتر و برنامه نویسی، ارتعاشات عمومی، استاتیک، مبانی مهندسی برق، دینامیک عمومی، اصول ایمنی پرواز، الکترونیک عمومی، آئرودینامیک عمومی، اصول هوانوردی، موتورهای هواپیما، سیستم های الکتریکی و الکترونیکی هواپیما، ناوبری هوائی، هواشناسی، فیزیولوژی هوائی، قوانین و مقررات هوانوردی است.
دروس تخصصی رشته خلبانی شامل دروسی مانند مقاومت مصالح، مبانی مدیریت و تحقیق در عملیات، ایرودینامیک سیالات تراکم پذیر، انتقال حرارت عمومی، مکانیک پرواز کاربردی، زبان تخصصی، پرواز اولیه، پرواز پایه، پرواز پیشرفته نظامی، پرواز تخصصی نظامی می باشد.
درجات خلبانی
پس از تحصیل در رشته خلبانی با توجه به اینکه شما خلبان نظامی محسوب می شوید یا خلبان غیر نظامی، درجات خلبانی میتواند متفاوت باشد. افرادی که در سازمان هواپیمایی کشور و یا در شرکتهای خصوصی دوره ی خلبانی را سپری می کنند با توجه به سابقه پروازشان و تعداد ساعات پرواز درجه اعطا می شود. اما کلا افرادی که دوره PPL را گذرانده اند سر دوشی ۱ریت، افرادی که دوره ی CPL را گذرانده اند سر دوشی دو ریت، افرادی که دوره ی IR را گذرانده اند سردوشی ۳ خط و به خلبانان کامل که دوره ی ATP را نیز گذرانده اند سر دوشی ۴ خط اعطا می شود. هر چه قدر خلبانان تجربه بیشتری داشته باشند ارتقای بیشتری نیز پیدا می کندد.
معایب رشته خلبانی
درصورتیکه افراد برنامه ریزی دقیقی در حرفه خلبانی داشته باشند خیلی بهتر است چون برای شغل و رشته خلبانی نمیتوان زمان مشخصی از شبانه روز را اختصاص داد و برنامه ریزی هایی که برای پرواز صورت ميگیرد در ساعت های گوناگون شبانه روز و روزهای تعطیل هم باید انجام بشود که این برنامه ریزی میتواند به صورت هفتگی یا ماهانه باشد و به همین دلیل یک خلبان باتوجه به زندگی شخصی خود میتواند برنامه ریزی کند و علاوه بر این باید برنامه ریزی برای شغلش را در نظر داشته باشد. کسی که خلبان می شود باید برای حفظ امنیت شغلی و سلامت جسمی روانیش مدام آزمایش را تکرار کند و در صورتی که سلامتش تحتتأثیر قرار گرفته باشد و آزمایشات و چکاپ ها نتیجه خوبی را نشان ندهد اجازه پرواز به او نمی دهند بدین جهت تمامی خلبان ها هر سال تا چهل سالگی باید آزمایشات کامل انجام دهند و پس از این چهل سال هر شش ماه این ازمایشات تکرار شود تا از سلامت آن ها اطمینان حاصل کنند.
بازار کار، درآمد و حقوق رشته خلبانی
خلبان ها و کمک خلبان ها در صنعت هوانوردی می توانند در اغلب زمینه هایی که به هدایت هواپیما مربوط می شود بکار مشغول شوند. خلبان ها معمولا از شغل و درآمد خود راضی هستند و بيش ترین حقوق ها توسط شرکتهای مشهور و بزرگ به خلبان ها داده می شود. آمار دقیقی از میزان درآمد خلبانان در کشور در دسترس نمی باشد. عواملی که بر میزان درآمد فارغ التحصیل رشته خلبانی موثر است شامل میزان تحصیلات، تجربه، مهارت، سابقه و نوع محل کار می باشد.
گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش
- 18
- 7