معرفی رشته الهیات و دروس آن در طول تحصیل

اولین قدم برای ورود به رشته الهیات اینست که شما به خدا و مسائل مذهبی اعتقاد داشه باشید

رشته الهیات

معنای کلمه ی معرفت، شناخت می باشد. شناختی که اولین مرحله اش آشنایی و قدم گذاشتن در مسیر خداوند است و آشنایی و قرب درصورت گسترده تر شدن معرفت، کاملتر میشود تا جایی که قلب انسان به خدای متعال ، وابسته می شود و متوجه او در همه حال میشود و میتواند راهنمای رحمت و بخشش الهی گردد. رشته الهیات و معارف اسلامی با هدف قدم گذاشتن در همین مسیر بوجود آمده است.

ماهیت رشته الهیات و معارف اسلامی

لازمه ی تحصیل در رشته الهیات، اعتقاد به خدا و مسائل مذهبی است تا از این طریق، قادر به درک راحت تر مطالب درسی باشید. دانشجویان این رشته در تلاشند تا نسبت به خداوند، شناخت بیشتری پیدا کنند و قلبشان را به خدای متعال وابسته کنند و مورد عنایت بخشش و رحمتش قرار گیرند. دانشجویان با انواع ادیان الهی و کتاب های آسمانی شان در طول دوره تحصیل اشنا می شوند. این رشته قصد دارد افرادی را پرورش دهد که مردم درباره خدا، ادیان، مفاهیم اسلامی و … آگاهی بیشتری پیدا کنند.

توانایی های لازم برای رشته الهیات 

دانشجوی رشته الهیات باید مسلط به زبان و ادبیات عرب باشد و آنرا دوست داشته باشد، چون آشنایی با عربی برای ورود به وادی قرآن و حدیث و مطالعه تاریخ و تمدن کشورهای مسلمان و کتب عرفانی و فلسفی اسلامی یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی، بسیار مهم است. همچنین دانشجوی این رشته باید آشنا به زبان انگلیسی باشد تا توانایی گسترش دادن معارف اسلامی را داشته باشد و در این زمینه تبلیغ کند. ضرورت این آشنایی برای دانشجویان گرایش ادیان و عرفان به این خاطر است که زبان کتب مذهبی ادیان دیگر، عربی نیست و باید حداقل به زبان انگلیسی برای مطالعه این کتب مسلط باشد. در ضمن دانشجوی این رشته باید قادر به تجزیه و تحلیل مسائل و مباحث یا وقایع تاریخی باشد نه این که بر حجم محفوظاتش بیفزاید.

درس های این رشته در طول تحصیل

* دروس مشترک در گرایش های مختلف الهیات و معارف اسلامی:

از دروس مشترک گرایش های مختلف الهیات و معارف اسلامی می توان به منطق، صرف و نحو عربی کاربردی، تاریخ اسلام، اعراب قرآن، قرائت و درک مفاهیم متون فقهی و تفسیری، ترجمه عربی به فارسی و فارسی به عربی، قرائت و درک مفاهیم متون عرفانی، قرائت مطبوعات واستفاده از رادیو و تلویزیون، تاریخ زبان وفرهنگ عربی، قرائت و درک مفاهیم متون معاصر، مکالمه و محاضره، علوم بلاغی، روش تحقیق، زبان تخصصی، مبانی جامعه شناسی، مبادی فقه، آشنایی با علوم اسلامی( عرفان و فلسفه)، مبادی اصول، فقه مقدماتی، آشنایی با ادیان بزرگ، تفسیر اشاره کرد.

* دروس تخصصی گرایش علوم قرآن و حدیث:

دروسی همچون تاریخ قرآن، تاریخ حدیث، درایـ¹ الحدیث، تاریخ تفسیر قرآن کریم، فقه الحدیث، تفسیر قرآن کریم، تأثير قرآن کریم در پیدایش علوم ادبی، مروری بر نهج البلاغه، علوم قرآنی، علوم بلاغت، از دروس تخصصی گرایش علوم قرآن و حدیث محسوب میشود.

معرفی گرایش های رشته الهیات و معارف اسلامی

۶ گرایش در مقطع کارشناسی رشته الهیات وجود دارد که شامل فقه شافعی، ادیان و عرفان، فقه و مبانی حقوق اسلامی، علوم قرآن و حدیث، فلسفه و کلام اسلامی، تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی می باشد.

>> گرایش فقه شافعی:

مباحث احکام عملی گرایش فقه شافعی، شامل جزا، عبادت، مناکجات، قضا و شهادت، معاملات، اصول دیدگاه مذهب شافعی است. این گرایش، اقدام به پذیرش داوطلبان اهل سنت میکند.

دروسی از جمله مبادی فقه، کلیات حقوق، مبادی اصول، فقه عبادی ۱و۲، فقه مدنی ۱و۲و۳و۴و۵و۶، قواعد فقه ۱، آیات الاحکام ۱، اصول فقه ۱و۲و۳و۴، تاریخ فقه و فقها ۱و۲، حقوق تعهدات، احادیث فقهی، حقوق خانواده ۱و۲، حقوق جزای اختصاصی ۱و۲، آیین دادرسی مدنی، حقوق جزای عمومی ۱و۲، آئین دادرسی کیفری، زبان تخصصی ۱و۲و۳، فقه تطبیقی ۱، از دروس تخصصی گرایش فقه شافعی به شمار می رود.

هر دانشجوی‌ رشته‌ الهیات‌ و معارف‌ اسلامی‌ باید به‌ زبان‌ و ادبیات‌ عرب‌ مسلط‌ باشد

>> گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی:

گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، از دیدگاه تشریعات الهی به بیان وظایف و حقوق انسان می پردازد. حقوقی که از روی حکمت و بر روی محور مصالح خردمندانه است و در زمینه رابطه میان انسان و خدا، رابطه انسان ها با یکدیگر یا وظایف انسان نسبت به خود و طبیعت می باشد. از این رو می توان فهمید که رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در مفهوم عام با رشته حقوق، تفاوت دارد؛ بدین دلیل که رشته حقوق، از نظر عقل و عرف بشری به بیان اصولی می پردازد که برای ایجاد نظم و امنیت در زندگی باید رعایت شود. اصولی که طبق تشخیص عقل، گاها مصلحت موقت اما فوری دارد درحالیکه فقه، مصالحی را بیان می کند که تأثير به سزایی در تکامل انسان دارد. بنابراین اصول و قوانین از نظر حقوق اسلامی، تنها عامل نظم و امنیت نیست بلکه باید موجب کمال انسان میشود. بنابراین اعتبار احکام فقهی ممکن است که جاودانه باشند.

از دروس تخصصی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی می توان به دروسی همچون احادیث فقهی، فقه، کلیات حقوق، حقوق جزای خصوصی اسلام، فقه مقارن، اصول فقه، آیات الاحکام، تاریخ فقه و فقها، حقوق جزای عمومی اسلامی، حقوق بین الملل اسلام، قواعد فقه مدنی، حقوق خانواده، آئین دادرسی در اسلام، حقوق تطبیقی اشاره کرد .

>> گرایش علوم قرآن و حدیث:

دانشجویان گرایش علوم قرآن و حدیث، قرآن کریم را تفسیر میکنند. مباث این گرایش، شامل مطالعه علوم قرآنی مانند منطوق و مفهوم، مجمل و مبین می باشد. دانشجویان این گرایش با احادیث اهل سنت و شیعه و پیرامون آن به غیر از تفسیر آیات، سر و کار دارند که از آن ها می توان به علم حدیث، فقه الحدیث، مجامع حدیثی شیعه و اهل تسنن، تاریخ تطور، اصطلاحات حدیث، مفهوم و معنای احادیث اشاره کرد.

دروس تخصصی گرایش علوم قرآن و حدیث، نظیر علوم قرآنی، فقه الحدیث، تفسیر قرآن کریم، تاریخ قرآن، تاریخ تفسیر قرآن کریم، تاریخ حدیث، مروری بر نهج البلاغه، علوم بلاغت، درآیات حدیث، تأثیر قرآن کریم در پیدایش علوم ادبی است.

>> گرایش ادیان و عرفان:

تاریخ ظهور و گسترش ادیان الهی در گرایش ادیان و عرفان، مورد مطالعه قرار گرفته است و احکام و آداب – عقاید و اخلاق، سه بخش اصلی ادیان الهی این گرایش می باشد.

دروسی نظیر تاریخ تصوف، معارف شیعه، متون ادیان و عرفان به زبان خارجی، تاریخ فرق اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، کلیات علم کلام، ادیان ایران پیش از اسلام، تاریخ فلسفه غرب، تفسیر عرفانی قرآن، متون عرفانی فارسی، ادیان ابتدایی و قدیم، دین یهود و مسیحیت، ادیان هند، دین بودا و خاور دور، روش شناسی ادیان به عنوان دروس تخصصی گرایش ادیان و عرفان شناخته میشود.

>> گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی:

گرایش فرهنگ و تمدن اسلامی با این هدف بوجود آمده تا دانشجویان با فرهنگ ، عادات، آداب و رسوم مسلمانان نقاط مختلف جهان از جمله مسلمان های آسیای جنوب شرقی، شمال آفریقا، اروپا و آمریکا آشنایی پیدا کنند. همچنین این گرایش به بیان تاریخ شکل گیری اسلام از زمان ظهور پیامبر اکرم تا زمان حال می پردازد.

دروسی که در گرایش فرهنگ و تمدن اسلامی تدریس میشود شامل تاریخ تشکیلات اسلامی، کلیات فرهنگ و تمدن اسلامی، تاریخ نگاری در اسلام، وضع کنونی جهان اسلام، تاریخ اسلام در مصر و شام، تاریخ اسلام از سلاجقه تا سقوط بغداد، تاریخ هنرهای اسلامی، تاریخ اسلام از آغاز خلافت عباسی تا پایان آل بویه، تاریخ اسلام در مغرب و اندلس، جغرافیای تاریخی اسلام، اسلام در برخورد با غرب و استعمار، متون تاریخی، تاریخ اموزش و پرورش در اسلام، اسلام شناسی در غرب، متون جغرافیائی، تاریخ علوم در اسلام، تاریخ تشیع است.

>> گرایش فلسفه و حکمت اسلامی:

دو راه اصلی برای کشف حقیقت و آگاهی از راز هستی و آفرینش در تاریخ علم و اندیشه وجود دارد که به آن راه عقل و راه عشق می گویند. این دو روش در تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی برای کشف حقیقت، به عنوان روشهای کشف و شهود و استدلال و منطق محسوب میشود. عقیده و باور طرفداران اصالت عقل اینست که برای رسیدن به معرفت و شناخت میتوان از راه استدلال و برهان، اقدام کرد و نسبت به راز آفرینش، آگاه شد. دانشجویان گرایش فلسفه و حکمت اسلامی در این زمینه مطالعه و پژوهش انجام میدهند و نظام اموزشی آن ها متکی بر مطالعه مکاتب فلسفی است که شامل مشّاء، اشراق یا ملاصدرا می باشد.

بسیاری از دانشجویان الهیات در زمینه های مختلفی به مطالعه بیشترمی پردازند

دروسی ازجمله متون فلسفی به زبان خارجی، فلسفه اسلامی، کلام، منطق، حکمت عملی، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب، عرفان به عنوان دروس تخصصی گرایش فلسفه و حکمت اسلامی به شمار می رود.

وضعیت ادامه تحصیل در رشته الهیات و معارف اسلامی در مقاطع بالاتر

دانشجویان در کشور ایران می توانند تا مقطع دکترا در رشته الهیات تحصیل کنند.

بازار کار و آینده شغلی رشته الهیات و معارف اسلامی در ایران

مدرک الهیات برای بسیاری از دانشجویان باعث میشود تا در اماکن مذهبی، کار کنند. مدرک الهیات برای افرادی که قصد دنبال کردن ایمان خود را دارند؛ مناسب است.

مطالعه، تدریس یا مشاغل، از وظایف دانشجویان الهیات در زمینه های مختلفی محسوب میشود. دانشجویان این رشته با طیف گسترده ای از مهارت ها از طریق الهیات، آشنا می شوند که شامل تفکر انتقادی، نوشتن روشن، حل مسئله و تحلیل روندهای اجتماعی و تاریخی است.

دانشجویان الهیات، مجوز فعالیت بعنوان روزنامه نگاران، سیاستمداران، حسابداران، افسران پلیس هم امکان را دارند. بسیاری از فارغ التحصیلان رشته های الهیات در رشته حقوق با هدف حرفه ای شدن، تحصیل می کنند. بسیاری از فارغ التحصیلان به فعالیت در امور خیریه و سازمان های غیردولتی می پردازند.

بازارکار و آینده شغلی رشته الهیات و معارف اسلامی در دنیا

از نظر بسیاری از افراد، آشنایی و مطالعه علوم دینی، یک موضوع جذاب تلقی میشود. برخی از این دانشجویان به تحصیلات آکادمیک می پردازند درحالیکه برخی دیگر به شرکت در برخی از دوره های کوتاه مدت می پردازند.

فارغ التحصیلان رشته الهیات در بسیاری از زمینه های شغلی آمادگی پیدا می کنند بدین دلیل که مطالعات مذهبی دارند. فارغ التحصیلان این گرایش، مجوز کار بعنوان مشاور، کارمند توسعه جامعه، مدیری خدمات کشوری، کارشناس جمع آوری کمک های خیریه، روزنامه نگار در انشارات را دارند.

افرادی می توانند در رشته الهیات، تحصیل کنند که قصد دنبال کردن ایمان و حل مشکلات شرعی مردم را دارند. بسیاری از فارغ التحصیلان این رشته می توانند تدریس کنند.

امکان ادامه تحصیل در رشته الهیات در ایران تا مقطع دکترا است

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش