در حالي که به روزهاي پاياني سال تحصيلي نزديک مي‌شويم تعداد زيادي از دانش‌آموزان مدارس سال گذشته تحصيلي را با ترس و دلهره پشت نيمکت‌هاي رنگ‌ورورفته و سقف‌هاي ناايمن مدارس سپري کردند. عمر بالا و نبود بودجه لازم براي تعميرات و نگهداري موجب شده تا اکثر مدارس کشور از فرسودگي در رنج باشند به‌طوري‌که هرچند وقت يک‌بار شاهد تخريب يا آسيب‌ديدگي برخي از مدارس کشور باشيم. هزينه بالاي آموزش، به‌ويژه نگهداري و حفظ مراکز آموزشي دولتي که تمامي هزينه‌هاي آن بر دوش دولت است موجب شده تا بيشترين مدارس فرسوده در اين بخش باشد. آمارها نشان مي‌دهد هفت ميليون مترمربع از فضاي مدارس کشور کهنه و فرسوده بوده و براي بازسازي نياز به بودجه‌اي کلان دارند. ۲۰ درصد از بيش از چهار هزار مدرسه مازندران فرسوده و ناايمن است و دانش‌آموزان مازندران چشم‌انتظار ياري مسئولان و خيران براي بازسازي آن هستند.
قريب صد هزار دانش‌آموز مازندرانی در مدارس فرسوده و ناايمن روزگار مي‌گذرانند اما ارديبهشت، مدارس حال‌وهواي ديگري دارند و به‌رغم ناايمن بودن آنها، دانش‌آموزان هنوز هم مي‌توانند عاشق معلم‌هايشان شوند و بسيار دوستشان داشته باشند و هنوز هم معلم‌ها مي‌توانند در قلب بچه‌ها و ذهن‌هاي صاف و بي‌ريايشان فرمانروايي کنند و محبوب باشند. معلم بودن حسابش از بقيه شغل‌ها جداست، قدم‌به‌قدم با دانش‌آموزان آمدن و شکيبايي پيشه‌کردن، کار معلمان است و آنان همپاي دانش‌آموزان ۹ ماه از سال را در برخي مدارس فرسوده مازندران، مشغول عشق‌آموزي هستند. مدير آموزش‌وپرورش مياندورود از زندگي به‌عنوان کشتزار آخرت ياد کرد و گفت: آموزندگان مديريت و دانشمندان تعليم و تربيت بر اين باورند هنر آن است که معلمان مي‌آموزند، معلمان عاشق، دلسوز و آگاه از هيچ، هدف مي‌سازند. آنها هستند که به نظر کيميا مي‌کنند.
معلمان متحول‌کننده مدارس
بهروز عرب‌خزائلي با بيان اينکه معلمان هدفمند، مدارس را متحول مي‌کنند، به مهر گفت: اين معلمان هستند که مي‌توانند مدارس را از يکنواختي و آموزش صرف، خارج و به بوستاني متنوع، دل‌چسب، رنگارنگ و نشاط‌انگيز تبديل مي‌کنند. او تبديل مدرسه به کيفيتي جذاب‌تر از خانه که طراوت و چالاکي در آن به اعتدال رفتاري مي‌رسد را هنر معلمان عنوان کرد و گفت: هدف آموزش‌وپرورش نيز جز اين نيست.
مدارسي که توسط خيرين ساخته مي‌شوند کافي نيست، هرگاه که مدرسه‌سازي در کشور رشد کرد، زماني بود که دولت مثل دو بال پرنده، بستر شکوفايي ساخت‌وساز مدارس را فراهم کرده است. فرهاد شاهسواراني، مدير بنياد فرهنگي آرش با بيان اينکه يک‌بار براي هميشه به ما نمره بدهيد تا اين‌طور در حضور شما جواب پس ندهيم، در پاسخ به اينکه آيا هنوز نياز به مدرسه‌سازي داريم، گفت: هنوز نه‌تنها در مازندران که در ايران عزيز نيازمند ساخت مدرسه هستيم، مدارسي که توسط خيرين ساخته مي‌شوند کافي نيست، هرگاه که مدرسه‌سازي در کشور رشد کرد، زماني بود که دولت مثل دو بال پرنده، بستر شکوفايي ساخت‌وساز مدارس را فراهم کرده است. وي با بيان اينکه اعتباري که براي ساخت مدرسه و توسعه آموزش‌وپرورش در نظر گرفته‌شده ۳۰ درصد بودجه کشور است، ادامه داد: متأسفانه اين رقم در ميانگين کشور به ۱۰ درصد و در مازندران به هفت درصد رسيده است.
نيمکت‌هاي چوبي بهترين ميوه‌ها را مي‌دهند
شاهسواراني هزينه‌کردن در آموزش‌وپرورش را بزرگ‌ترين سرمايه‌گذاري در کشور دانست و افزود: مدرسه‌سازي تنها نياز ما نيست؛ نيازمندي مدارس ما شور، شوق و عشق معلمان است، تا رضايت اين قشر فراهم نشود نمي‌توانيم شاهد شکوفايي و توسعه در کشور باشيم.
مدير بنياد فرهنگي آرش با بيان اينکه خيري با پول نيست که با عشق است، گفت: براي مدرسه‌سازي و مدرسه‌ياري احتياج نيست افراد فقط از پولشان بگذرند بايد با عشق عبور کرد، نيمکت‌هاي چوبي بيشترين و بهترين ميوه‌ها را خواهند داد اگر ريشه در وجود معلم داشته باشند.
سيدعلي قاسمي، مديرکل آموزش‌وپرورش مازندران نيز مي‌گويد: ۲۰ درصد مدارس استان فرسوده و ناايمن محسوب مي‌شود. وي افزود: حدود ۲۰ درصد از مدارس استان فرسوده و به‌نوعي مدارس ناامن و آسيب‌پذير هستند اما به‌ناچار مورداستفاده قرار مي‌گيرند و کمبود فضا ازجمله مشکلات استان در حوزه آموزشي است. مازندران بيش از ۴۷۰ هزار دانش‌آموز دارد که قريب به صد هزار نفر در مدارس غير‌ايمن درس مي‌خوانند و بازسازي آن از مطالبات فرهنگيان و خانواده‌ها از دولت دوازدهم است.
تهران رتبه اول در فرسودگي مدارس
درحالي که خيلي‌ها فکر مي‌کنند تهران به‌عنوان پايتخت کشور داراي بالاترين و باکيفيت‌ترين مدارس از لحاظ نوسازي و ايمني است اما مديرکل آموزش‌وپرورش اين کلانشهر در اين خصوص نظر ديگري دارد.
اسفنديار چهاربند در اين خصوص مي‌گويد: مسئله ايمني فضاهاي آموزشي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي جدي آموزش‌وپرورش است اما با تمام تلاش‌هايي که در چند سال اخير در‌اين‌زمينه انجام شده ۳۰ درصد ساختمان‌هاي مدارس که حدود ۱۰ هزار کلاس درس را شامل مي‌شود، فرسوده بوده و نياز به تخريب و نوسازي هستند.
او ادامه مي‌دهد: برخي مدارس پايتخت حتي از حداقل ايمني نيز برخوردار نيستند، درحال‌حاضر ۱۷ هزار کلاس درس در شهر تهران در نوبت مقاوم‌سازي قرار گرفته‌اند و اگر در اين ميان زلزله‌اي چهار يا پنج ريشتري رخ دهد، ممکن است ۱۷ هزار کلاس درس تخريب شود و اگر بخواهيم اين تعداد کلاس درس را تخريب و مقاوم‌سازي کنيم با اعتبارات فعلي به ۳۲ سال زمان نياز داريم! اين مسئول ادامه مي‌دهد: به‌لحاظ مشکلات فضاي آموزشي، وضعيت بيشتر مناطق کشور بد است؛ مثلا در شهرهاي مختلف خوزستان، سيستان‌وبلوچستان و... مدارسي وجود دارند که بنيان اوليه ساختمان‌هايشان براي مدرسه نيست و دانش‌آموزان در ساختمان‌هاي فرسوده‌اي درس مي‌خوانند که هيچ‌گونه امکاناتي را براي تدريس ندارند.
فرسودگي ۵۹ درصد مدارس خراسان رضوي
قدمت اين استان و مدارس آن موجب شده تا پس از شهر تهران، خراسان‌رضوي بالاترين ميزان مدارس فرسوده را به خود اختصاص دهد. غلامحسين افسري، رئيس سازمان آموزش‌وپرورش استان خراسان رضوي با اشاره به وضعيت نامناسب مدارس در اين استان مي‌گويد: ۱۴۹ مدرسه در استان استيجاري است ۵۹ درصد مدارس استان به بازسازي يا مقاوم‌سازي نياز که از اين حيث خراسان پس از تهران رتبه دوم را داراست. او مي‌افزايد: تقريبا در تمامي مناطق مشهد با بحث فرسودگي مدارس روبه‌رو هستيم و تنها در نواحي ۶ و ۷ آموزش‌وپرورش که شهرهاي جديد هستند، مشکل نداريم. اين مسئول ادامه مي‌دهد: با اين وجود، مشکل فرسودگي مکان‌هاي آموزشي در شهرستان‌هايي مثل نيشابور يا سبزوار اين مسئله نمود بيشتري دارد. وي اظهار اميدواري مي‌کند با تصويب سه ميليارد و ۹۰۰ ميليون دلار از سوي مجلس براي بازسازي و مقاوم‌سازي مدارس کشور که قرار است طي چهار سال در اختيار آموزش‌وپرورش قرار بگيرد بتوان تا حدودي اين مشکل را حل کرد.
نوسازي مدارس در انتظار تصويب بودجه
درحالي که براساس ضرب‌الاجل برنامه پنجم توسعه، با تأمين شدن اعتباري معادل ۳۲۱۶ ميليارد تومان، بايد تمامي مدارس فرسوده و تخريبي کشور تا سه سال آينده مقاوم‌سازي شود اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد تصويب اين موضوع در هاله‌اي از ابهام قرار دارد.
مرتضي رئيسي، معاون عمراني و رئيس سازمان تجهيز و نوسازي مدارس کشور در اين خصوص مي‌گويد: طبق برنامه پنجم توسعه براي تخريب و نوسازي مدارس فرسوده و قديمي نياز به ۳۲۱۶ ميليارد تومان اعتبار است که اميدواريم اين موضوع به تحقق بپيوندد. درحالي‌که بايد در سال۹۰، ۹۰۰۰ ميليارد تومان، در سال ۹۱، حدود ۱۰۱۷ ميليارد تومان و در سال ۹۲ رقمي معادل ۱۲۹۹ ميليارد تومان از سوي دولت به مدرسه‌سازي اختصاص مي‌يافت اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد که اين موضوع در برخي موارد اتفاق نيفتاده است.
- 16
- 4
