طبق آمار رسمی حدود ۱۲۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد که دلایل خروج از چرخه این دانش‌آموزان بررسی شد و هم اکنون توانستیم نیمی از این کودکان را به کلاس درس برگردانیم.
مهم ترین اتفاقی که در دولت یازدهم افتاد بازگشت کودکان بازمانده از تحصیل به مدارس بود. حدود ۲ هزار و ۸۲۸ دانش‌آموز به مدارس کرمان بازگشتند و این افتخار بزرگی برای ماست.
برای توسعه عدالت آموزشی مهمترین کاری که انجام دادیم این بود که بیش از ۲۴۷ مدرسه شبانه روزی در دوره‌های مختلف تحصیلی با اولویت پوشش تحصیلی دانش‌آموزان محروم در مناطق کمتر توسعه یافته را تجهیز کردیم
رفع چالش‌های آموزش و پرورش، دولت با حمایت همه جانبه و توجه ویژه به منابع، در حوزه زیرساخت‌ها تحولی جدی را در این بخش ایجاد کرده است به طوری که در سه سال گذشته بیش از ۴ میلیون مترمربع در کشور مدرسه ساخته شده که سهم استان هرمزگان در این مدت ۲ هزار پروژه به میزان ۵۶ هزار کلاس درس بوده است.
شاید باورتان نشود که هنوز هم دانش‌آموزانی هستند که به جای کیف مارک دار و لباس‌های اتو کشیده با کیسه‌های پلاستیکی و دمپایی‌های پاره سر کلاس درس حاضر می‌شوند، شاید خیلی دور از انتظار باشد که بدانیم سال‌ها پیش خیلی‌ها برای نداشتن هزینه اولیه تحصیل مجبور به ترک تحصیل می‌شدند. گفتنش آسان است تا همین چند سال پیش بودند دانش‌آموزانی که به خاطر ملیت شان نمی‌توانستند در کلاس درس حاضر باشند اینها نه یک داستان بلکه یک روایت واقعی از دانش‌آموزان مناطق محروم است؛ دانش‌آموزانی که شناسنامه نداشتند از تحصیل محروم می‌شدند دانش‌آموزانی که هزینه تحصیل نداشتند و مدرسه را نیمه کاره رها می‌کردند و کسی هم نبود پیگیر شود که چرا دانش‌آموز در کلاس درس حاضر نشد و چرا هر روز به لیست کودکان خارج از چرخه تحصیل اضافه می‌شود. تا آنجایی که حالا مسئولان وزارت آموزش و پرورش می گویند بر اساس سیاست‌های دولت گذشته بر جمعیت کودکان خارج از چرخه تحصیل اضافه شده است، آن طور که معاون آموزشی سازمان نهضت سوادآموزی می‌گوید حدود چهار میلیون کودک خارج از چرخه تحصیل در کشور وجود دارد. همچنین براساس آمارهای وزارت آموزش و پرورش استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان به لحاظ شاخص‌های عدالت آموزشی در وضعیت پایین‌تری قرار دارند تا جایی که برخی از دانش‌آموزان مناطق محروم به علت نبود مدرسه از چرخه تحصیل خارج می شدند و سیاست‌های مشخصی هم برای توزیع عدالت آموزشی در کشور وجود نداشت. همین موضوع موجب شد تا با روی کار آمدن دولت یازدهم، موضوع توسعه عدالت آموزشی مورد توجه دولت قرار گیرد. آن طور که مجتبی زینی‌وند می‌گوید عدالت آموزشی در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان مورد توجه آموزش و پرورش قرار گرفت. توسعه مدارس شبانه‌روزی و ساخت و ساز مدرسه در این استان‌ها پیگیری شد و حالا آن طور که برخی از فعالان صنفی و رؤسای آموزش و پرورش استانی می‌گویند برخی از مشکلات استان‌های محروم حل شده به طوری که دانش‌آموزی به خاطر شناسنامه یا هزینه تحصیل از چرخه آموزش خارج نمی‌شود.
سیستان و بلوچستان
براساس آمار وزارت آموزش و پرورش، سیستان و بلوچستان اولین استان محروم آموزشی است، مسئولان آموزشی این استان تمام نگرانی‌هایشان از کلاس‌های خشت و گلی است. تاکنون هزار و ۳۰۰ مورد از کلاس‌های خشتی در کشور شناسایی شده که حدود ۵۰ درصد آن در این استان وجود دارد. با این حال مشکل دانش‌آموزان استان سیستان و بلوچستان فقط کلاس‌های خشتی و گلی نیست. دانش‌آموزان خارج از چرخه تحصیل، سرویس‌های نا‌امن مدارس، کمبود نیروی انسانی و مشکلات تغذیه دانش‌آموزان از مهمترین مشکلات آموزشی این استان است. با این همه دولت از همان روزهای اول آغاز کارش طرح عدالت آموزشی را پیگیری کرد. کارگروه مناطق کمتر توسعه یافته و محروم تشکیل شد؛ کارگروهی که به طور تخصصی به بررسی دلایل افت شاخص‌های آموزشی و پرورشی و رفع مسائل و مشکلات آن می‌پرداخت، مسئولان آموزش‌و پرورش معتقدند امکانات آموزشی و فرصت یادگیری در کشور نامساوی تقسیم شده است. برای همین این کارگروه به صورت تخصصی به بررسی دلایل افت شاخص‌های آموزشی و پرورشی، رفع مسائل و مشکلات پرداخت که استان سیستان و بلوچستان یکی از همین استان‌ها است آن طور که «براهویی نژاد» معلم در این استان می گوید: طبق آمار رسمی حدود ۱۲۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد که دلایل خروج از چرخه این دانش‌آموزان بررسی شد و هم اکنون توانستیم نیمی از این کودکان را به کلاس درس برگردانیم. این یکی از اقدامات مهم دولت در استان سیستان و بلوچستان است. خیلی از این دانش‌آموزان مشکل شناسنامه و شهریه داشتند و با بخشنامه‌ها و تسهیلاتی که وزارت آموزش و پرورش برای این دانش‌آموزان داشت آنها توانستند به کلاس درس برگردند. وی تأکید می کند:حالا یکی از مشکلات استان، کمبود فضای آموزشی است به طوری که دانش‌آموزان امسال برای ثبت‌نام بسیار مشکل داشتند. در برخی مواقع به خاطر کمبود جا از ثبت‌نام دانش‌آموزان ممانعت می شد و دانش‌آموز مجبور بود برای ثبت‌نام به مدرسه دیگری برود این درحالی است که در سال‌های قبل خیلی از دانش‌آموزان حاضر به ثبت‌نام در کلاس درس نبودند و جمعیت دانش‌آموزی مدارس بسیار کم بود.
او از خیرین می خواهد تا به کمک آموزش و پرورش در این استان مدرسه سازی را آغاز کنند و اشاره می کند: «مجلس مصوبه ای داشت که برخی از نهادهایی که تاکنون از پرداخت مالیات معاف بودند ملزم به پرداخت مالیات می‌شدند که مبلغی به‌منظور تحقق عدالت آموزشی در اختیار آموزش و پرورش قرار می گرفت. مطابق این بند از قانون بودجه، آستان قدس رضوی، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی زیرمجموعه نیروهای مسلح و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و سایر دستگاه‌های اجرایی که تاکنون مالیات پرداخت نکرده‌اند، موظف به پرداخت مالیات شدند اما متأسفانه برخی از این نهادها این قانون را اجرا نکردند، اگر این مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی این مالیات را پرداخت می‌کردند ما در ایران کودکی نداشتیم که به خاطر نبود مدرسه ترک تحصیل کند.
علاوه بر این «گنگوزهی» دبیر آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان درباره بازگشت کودکان خارج از چرخه تحصیل به مدارس می‌گوید: «یکی از اقدامات خیلی خوبی که در دولت یازدهم صورت گرفته بازگشت کودکان بدون شناسنامه به مدارس است. برخی از دانش‌آموزان سیستانی از اتباع بیگانه هستند و شناسنامه ندارند، هم اکنون دو سالی می شود با بخشنامه ای که به سازمان آموزش و پرورش سیستان آمده است تمام دانش‌آموزان بدون شناسنامه وارد چرخه تحصیل شدند. همچنین هیچ دانش‌آموزی برای تحصیل پولی پرداخت نمی کند.»
کرمان
دومین استان محروم آموزشی کشور کرمان است. آن طور که آمارهای آموزش و پرورش استان کرمان می گوید هم اکنون ۴۵ هزار و ۳۰۹ نفر فرهنگی و بیش از ۵۶۰ هزار و ۲۶۲ نفر دانش‌آموز در این استان تحصیل می‌کنند. از این تعداد ۱۱۶ هزار و ۴۱۴ نفر در مدارس غیردولتی و ۴۴۳ هزار و ۸۴۸ نفر در مدارس دولتی تحصیل می کنند. مشکل مدارس کرمان هم بسیار است؛ از نیمکت‌های کهنه و نیمه شکسته، صندلی‌های فلزی، تخته سبز گچی، سقف نمور و دیوارهای ترک خورده گرفته تا نبود میز برای معلم و نبود سرویس بهداشتی.
آن طور که علی محمدی یکی از معلمان استان کرمان می گوید: مشکلات کلاس‌های درس زیاد است. در چند سال گذشته مدارس خشتی و گلی در جنوب استان کرمان بسیار زیاد بود اما این سال‌ها مشکل این کلاس‌ها کمتر از قبل شده است، دولت کانکس‌هایی را در مناطق مختلف مستقر کرده و از این طریق بسیاری از دانش‌آموزان وارد چرخه تحصیل شدند. در سوی دیگر هم امید سلاجقه مدیر روابط عمومی استان کرمان درباره مهمترین اقدامات دولت برای اجرای عدالت آموزشی در این استان می گوید: مهم ترین اتفاقی که در دولت یازدهم افتاد بازگشت کودکان بازمانده از تحصیل به مدارس بود. حدود ۲ هزار و ۸۲۸ دانش‌آموز به مدارس کرمان بازگشتند و این افتخار بزرگی برای ماست. علاوه بر این ۳ هزار و ۷۰۴ دانش‌آموز دیرآموز هم به مدارس بازگشتند و ما مکلف شدیم که برای ارتقای سطح علمی آنها برنامه‌ریزی کنیم. همچنین نرخ پوشش تحصیلی ابتدایی از ۸/۹۴% به ۴/۹۸ %افزایش پیدا کرد. همچنین برای حدود ۲۵ هزار نفر از دانش‌آموزان اتباع بیگانه شرایط تحصیل فراهم کردیم.
وی به پیگیری جهت جذب اعتبار کتب درسی دانش‌آموزان بی‌بضاعت مناطق محروم اشاره می‌کند و می گوید: برای توسعه عدالت آموزشی مهمترین کاری که انجام دادیم این بود که بیش از ۲۴۷ مدرسه شبانه روزی در دوره‌های مختلف تحصیلی با اولویت پوشش تحصیلی دانش‌آموزان محروم در مناطق کمتر توسعه یافته را تجهیز کردیم. همچنین ۲۸ مجمع خیرین مدرسه ساز در شهرستان‌ها و مناطق مختلف راه‌اندازی شد. او به افزایش درآمد اختصاصی استان از ۵۰میلیارد ریال در سال ۹۲ به حدود ۱۷۰ میلیارد ریال در سال ۹۵ اشاره می‌کند و می‌گوید: برهمین اساس همه مطالبات معوقه فرهنگیان شامل پاداش پایان خدمت بازنشستگان سال‌های ۹۳،۹۲و۹۴ و مرخصی ذخیره از سال ۸۸ تا پایان سال ۹۴ و غرامت فوت و پاداش ازدواج از سال ۸۹ تا پایان سال ۹۴ پرداخت شد.
هرمزگان
سومین استان محروم آموزشی استان هرمزگان است. هرمزگان محرومیت‌های زیادی دارد که مدارس‌اش نیز از این محرومیت‌ها بی‌نصیب نمانده اند. بیشتر مدارس هرمزگان دوشیفته اند. در هرمزگان مدرسه رفتن برای خیلی از خانواده‌ها اهمیت ندارد و دانش‌آموزان که ترک تحصیل می‌کنند وارد چرخه کار می‌شوند؛ این را دانش هاشمی پور مدیر کل استان هرمزگان هم تأیید می کند و می گوید: حدود ۲ هزار کودک خارج از چرخه تحصیل به مدارس بازگشتند. این یکی از مهمترین اقدامات ما در دولت یازدهم بوده است. همچنین نرخ ارتقای دوره ابتدایی از ۹۳ درصد به ۹۸ درصد رسیده و شاخص جذب پیش دبستانی کودکان ۵ ساله از ۱۶ هزار نفر در سال ۹۲ به ۲۷ هزار نفر در سال ۹۶ رسیده است. به گفته وی، دولت کانکس‌های مختلفی را به روستاها و مناطق محروم فرستاده است تا دانش‌آموزی از مدرسه دور نماند.
وی تأکید می‌کند: برای رفع چالش‌های آموزش و پرورش، دولت با حمایت همه جانبه و توجه ویژه به منابع، در حوزه زیرساخت‌ها تحولی جدی را در این بخش ایجاد کرده است به طوری که در سه سال گذشته بیش از ۴ میلیون مترمربع در کشور مدرسه ساخته شده که سهم استان هرمزگان در این مدت ۲ هزار پروژه به میزان ۵۶ هزار کلاس درس بوده است.هاشمی‌پور منابع مالی نوسازی مدارس هرمزگان را بیش از ۱۷۳ میلیارد تومان اعتبار مصوب اعلام می‌کند و می‌گوید: سیمای توسعه در آموزش و پرورش هرمزگان با نگاه خاص دولت و راهبری استاندارهرمزگان در جایگاه رئیس شورای آموزش و پرورش استان، در پیوند با مشارکت‌های مردمی و حمایت کم نظیر خیرین نیکوکار، دارای چشم‌انداز روشن است.
- 18
- 5
