ادامه عیدِ بی‌پِیک
عید ۹۸ می‌شود دومین سالمرگ پیك نوروزی، پیكی كه تقریبا ۲۰ ساله بود و برخلاف اسمش كه پیك شادی بود، معمولا حجمی از غصه و كسالت با خود می‌آورد. حذف پیك نوروزی پارسال خبر غیرمنتظره‌ای بود كه اسفندماه منتشر شد مثل این‌كه بخواهند ناغافل پاره‌ای را از تنی جدا كنند ولی دیروز كه برنامه نوروز ۹۸ مدارس اعلام و بازگفته شد توزیع پیك نوروزی ممنوع است، حیرتی خلق نشد. فلسفه پشت این حذف روشن است. آموزش و پرورش سند تحول بنیادینی در اختیار دارد كه مخالف هرگونه فعالیت كلیشه‌ای و طرفدار نوآوری و خلاقیت است آن هم از نوعی كه به آموختن مهارت‌های زندگی ختم شود. با این فلسفه، پیك شادی چیزی جز كلیشه و برنامه عید و داستان چیزی جز پرورش خلاقیت و تقویت مهارت‌های زندگی نیست.
عنوان عید و داستان را امسال روی طرح حذف پیك نوروزی گذاشته‌اند و رضوان حكیم‌زاده، معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش می‌گوید عید و داستان را راهی قرار داده‌اند برای كودكی‌كردن بچه‌ها، روی آوردنشان به قصه‌خوانی و انس گرفتنشان با كتاب. او دوران كودكی را كه بخشی‌اش مصادف است با سال‌های تحصیل در دوره ابتدایی، فرصتی می‌داند برای پیوند واقعی بچه‌ها با زندگی حقیقی ومجالی برای رشد خلاقیتشان كه به زعم او همه بهانه‌ای است برای حذف پیك كلیشه‌ای شادی.
راضی از دستاوردها
اسفند۹۶ حذف پیك نوروزی را خیلی عجله‌ای به اطلاع مدارس رساندند و با همان عجله این خبر به خانواده‌ها رسید. اما امسال عجله‌ای در كار نیست و حكیم‌زاده می‌گوید این موضوع را از مدت‌ها قبل به اطلاع استان‌ها رسانده‌اند و از اكنون همه می‌دانند كه چاپ هرگونه پیك یا درسنامه و مجبوركردن خانواده‌ها به پرداخت پول ممنوع است. پارسال ولی شاید به دلیل همان عجله‌ها برخی مدارس به این ممنوعیت وقعی ننهادند و هم پیك توزیع كردند و هم پول از خانواده‌ها گرفتند كه به نظر می‌رسد با اتمام حجت معاون وزیر، این تخلفات نباید برای بار دوم تكرار شود. با وجود برخی كجروی‌ها، اما رضوان حكیم‌زاده از نتایج حذف پیك نوروزی در مدارس ابتدایی راضی است و به ما توضیح می‌دهد كه نوروز ۹۷ حجم وسیعی از تولیدات خلاقانه دانش‌آموزی بخصوص در داستان‌نویسی به ادارات آموزش و پرورش رسید كه عمده آنها را بچه‌ها با دستخط خودشان نوشته و انواع طراحی و نقاشی را ضمیمه داستان‌ها كرده بودند.
حكیم‌زاده می‌گوید در تعطیلات نوروز دانش‌آموزان كتاب‌های متنوعی نیز خواندند و دربخش داستانگویی پای قصه‌های بسیاری از پدربزرگ و مادربزرگ‌ها نشستند كه هدف اصلی آموزش و پرورش همین بود؛ ایجاد ارتباط بین نسلی و آموختن مهارت‌های زندگی در دل خانواده‌ها.
ناراضی از وضع موجود
طبیعی است كه آموزش و پرورش به عنوان مجری كار راضی باشد ولی رد این رضایت را می‌شود در برخی مدارس و در قلب برخی معلم‌ها و مدیران نیز دید، گرچه حذف پیك نوروزی و جایگزین كردن داستان‌نویسی نیز مخالفانی دارد و نمی‌شود ساده از كنارش گذشت.
معلم یكی از مدارس روستایی ورامین به ما می‌گوید که خوشحال است پیك نوروزی حذف شده چون حتی سال‌هایی كه این پیك‌ها اجباری بود او تمایلی به توزیع آن میان دانش‌آموزانش نداشت؛ از بس كلیشه‌ای و بی‌فایده بود. مدیر یكی از دبستان‌های شهرری نیز از نبود پیك‌های شادی راضی است و می‌گوید پیك‌ها به‌شدت از مد افتاده و نقش آنها فقط بیگاری كشیدن بود، بدون كمترین كارایی آموزشی یا تربیتی.
اما او می‌گوید هنوز طرح جدید آموزش و پرورش برای جایگزین‌های پیك نوروزی میان دانش‌آموزان و خانواده‌ها جانیفتاده و همكارش اضافه می‌كند دانش‌آموزان پسر همان طور كه قبلا برای تكمیل پیك نوروزی بی‌رغبت بودند حالا نیز به انجام كارهای خلاقانه بی‌میل هستند؛ او اما از عملكرد دانش‌آموزان دخترش راضی است.
در دهگلان سنندج ولی معلمی با ما حرف زد كه در عین رضایت ازحذف پیك نوروزی، از همكاری نكردن والدین در برنامه‌های داستان‌نویسی و خلاقانه ناراحت بود. او گفت که سال گذشته بعد از اتمام تعطیلات، بچه‌ها كه كارهای عیدشان را به كلاس آوردند معلوم بود خیلی‌هایش را والدین نوشته‌اند و بچه‌ها در خلقشان نقشی نداشته‌اند و این گلایه دو‌معلم دیگر نیز بود ولی با شدتی كمتر.
وقتی یكی از مدیر - معلمان روستایی در شوشتر مخاطب سوالات ما قرار گرفت حرف‌هایی زد كه می‌شود درباره‌شان فكر كرد. او گفت پیك نوروزی برای مدارس روستایی واجب است چون وقتی نباشد بچه‌ها می‌روند سروقت بازیگوشی و وقت‌گذرانی درحالی كه توجهی نیز به طرح‌های خلاقیت‌پرور ندارند. او گفت كم نیستند دانش‌آموزان این منطقه كه والدینشان بی سوادند و اصلا نمی‌توانند آن طور كه مد نظر آموزش و پرورش است برای ارتباط بین نسلی و انتقال مهارت‌های زندگی به بچه‌هایشان، نقش راهنما را بازی كنند.
معلم مدرسه روستایی در ورامین البته معتقد است همه چیز را نباید گردن والدین انداخت چون بسیاری از معلم‌ها خودشان خواهان سبك‌های سنتی گذران تعطیلات هستند و هنوز برای پیك نوروزی اهمیتی ویژه قائل هستند و استدلالشان نیز این است كه بچه‌ها در تعطیلات دو هفته‌ای هرچه را آموخته‌اند فراموش می‌كنند. این معلم اما در پاسخ به این دسته از همكارانش گفت اگر آموخته‌ها قرار است درعرض دو هفته از بین برود، همان بهتر كه از بین بروند.
یك پیك نوروزی است و این همه حرف‌های موافق و مخالف، یك طرح جایگزین است و این همه موضعگیری، راستی كدامشان درست می‌گویند آنها كه در میدان عمل و وسط گود هستند یا كسانی كه از اطراف نظاره می‌كنند و نمره می‌دهند؟
البته شك نداریم روحیات معلمان كشور درست به اندازه تعدادشان متفاوت است، برخی بشدت سنتی و خواهان سكون و برخی به‌شدت نوگرا و خواهان تحول، آنچنان كه می‌شود نتیجه گرفت میزان رضایت از طرح‌های جایگزین مشق‌های سنتی ارتباط مستقیمی با روحیات و دلمشغولی‌های معلمان دارد به نحوی كه هرچه مجری پویاتر و باانگیزه‌تر باشد میزان استقبالش از تغییرات نیز بیشتر است.
پس آموزش و پرورش نباید معلم‌ها را از یاد ببرد و از ترمیم و بازسازی افكار سنتی‌ها غافل شود، درست به همان اندازه كه نیاز دارد در اجرای طرح‌های تحولی، خانواده‌ها را نیز با دلیل و منطق همراه كند.
- 21
- 9
