همه آنچه درباره انتخاب رشته کارشناسی ارشد باید بدانید

به گزارش  تسنیم، انتخاب رشته آزمون کارشناسی ارشد از فردا آغاز می شود و متقاضیان سوالات زیادی در خصوص نحوه انتخاب رشته و جزئیات اعلام پذیرفته شدگان نهایی در این آزمون را دارند. با توجه به اینکه امسال آزمون و انتخاب رشته  دانشگاه آزاد نیز با آزمون سراسری کارشناسی ارشد ادغام شده، ابهاماتی در خصوص انتخاب رشته برای داوطلبین دانشگاه آزاد وجود دارد.چ

به همین منظور با ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش به گفت‌وگو نشستیم تا پاسخ بسیاری از پرسش های داوطلبان ارائه شود.

در ابتدا و با توجه به ادغام آزمون سراسری و آزاد مقطع کارشناسی ارشد در این خصوص توضیح دهید.

خدایی: من پیش از هر سخنی آرزوی قبولی طاعات برای همه مخاطبان را دارم و شهادت هم وطنان مان در حمله تکفیری ها به مجلس و حرم امام  تسلیت عرض می کنم. امسال با توجه به قانون مجلس شورای اسلامی، آزمون کارشناسی ارشد یک آزمون تجمیع شده بود و در این آزمون با توجه به تجمیع، افزایش قابل توجه شرکت کننده را داشتیم. ۸۷۸ هزار داوطلب در آزمون شرکت کردند که نسبت به سال گذشته حدود ۱۳۰ هزار نفر افزایش داوطلب را شاهد بودیم. روال قانونی به این صورت است که آزمون کارشناسی ارشد برای کل دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی از دانشگاه آزاد تا دانشگاه های دولتی، پیام نور و غیرانتفاعی در یک مرحله برگزار شود تا سنجش به صورت متمرکز صورت گیرد؛ بر همین اساس سازمان سنجش داده ها را متمرکز و اعلام اسامی پذیرفته شدگان نهایی توسط وزارت علوم و وزارت بهداشت انجام می گیرد.

امسال آزمون به این صورت برگزار شد و قاعدتا با توجه به مصوبه شورای سنجش و پذیرش تحصیلات تکمیلی همین روند را در سال های آتی خواهیم داشت.

همه داوطلبان مجاز به انتخاب رشته شدند

نتایج اعلام شد و افراد مجاز به انتخاب رشته اعلام شدند که این اعلام حدود چهار برابر ظرفیت کل دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی می باشد. تقریبا همه داوطلبان مجاز به انتخاب رشته دانشگاه آزاد و دوره های غیرانتفاعی و پیام نور شده اند. امسال داوطلبان برای انتخاب رشته کد دسترسی به دانشگاه آزاد را هم مشاهده می کنند و این کد نقطه ارتباطی با دانشگاه آزاد است.

انتخاب رشته کارشناسی ارشد از فردا آغاز می شود و همان روالی که برای انتخاب رشته دانشگاه های دولتی انجام می شد، برای دانشگاه آزاد نیز صورت می گیرد.

آیا پذیرشی تحت عنوان نیمه متمرکز در مقطع ارشد وجود دارد؟

خدایی: در ارشد چیزی به اسم نیمه متمرکز وجود ندارد و فقط تعدادی رشته های خاص هستند که آزمون های عملی دارند؛ نظیر برخی رشته های معماری، هنر و تربیت بدنی که این رشته ها براساس اعلام زمانی آزمون عملی انجام می شود و نمره اخذ شده نیز به دانشگاه آزاد ابلاغ می شود تا آنها نیز بتواند از این نمره استفاده کنند . بعد از تمام شدن فرآیندها دانشگاه آزاد اسامی را به سازمان سنجش خواهد داد و ما اسامی نهایی کل را اعلام می کنیم.

این مسئله در رابطه با آزمون دکتری هم صادق می باشد و دانشگاه آزاد برای مقطع دکتری نیز انتخاب رشته و مصاحبه را انجام می دهد که البته امسال این دانشگاه مصاحبه ها را به صورت استانی برگزار می کند و در انتها اسامی نهایی را به ما اعلام می کند. دفترچه رشته های دانشگاه آزاد به سازمان سنجش داده شده که ما نیز به دبیرخانه شورای گسترش ارسال کردیم و رشته مقطع های دکتری تایید شده و کارشناسی ارشد نیز در مرحله اتمام است.

مشکل خاصی برای برگزاری آزمون ارشد نداشتیم

امسال آزمون ارشد با توجه به ضوابط و شرایط خاص تر برگزار می شود و مشکل خاصی تا کنون وجود نداشته. با تجربه ای که از تعامل با دانشگاه آزاد در کنکور سراسری سال ۹۲ داشتیم توانستیم این آزمون را هم مدیریت کنیم و خوشبختانه براساس برنامه زمانی جلو می رویم و امیدواریم بر همین اساس اعلام نتیجه کنیم.

اعلام نتیجه کارشناسی ارشد و دکتری نیمه اول شهریور ماه است که البته سعی می کنیم در هفته اول این نتایج را اعلام کنیم؛ اما در حال حاضر چون تاریخ آن مشخص نیست فقط به گفتن اینکه نتایج نهایی نیمه اول شهریور ماه اعلام می شود، بسنده می کنیم.

با توجه به انتخاب رشته اصلی و شناور توسط داوطلبان انتخاب رشته نهایی چگونه باید انجام شود؟

خدایی: داوطلبان در ابتدای ثبت نام آزمون می توانند دو رشته را به عنوان رشته اصلی و شناور انتخاب کنند، ولی در انتها تنها یک انتخاب رشته انجام می شود؛ لذا باید داوطلب انتخاب خود را مرتب کند. به عنوان مثال فردی که در آزمون مدیریت کسب و کار شرکت کرده و مهندسی برق را نیز به عنوان رشته شناور انتخاب کرده، باید انتخاب هایش را مرتب کند و براساس علاقه خودش، انتخاب رشته نهایی را انجام دهد و طبیعتا هر جا به نمره قبولی برسد، اعلام قبولی می شود.

این روند در دانشگاه آزاد هم وجود دارد و دانشگاه آزاد نیز از همین نوع انتخاب رشته پیروی می کند و این دو کاملا مستقل هستند، اما به یک نقطه آخر می رسند . مثلا فردی در رشته ای از دانشگاه های سراسری پذیرفته شده و در یک رشته دانشگاه آزاد نیز قبول شده و نام این فرد به صورت متمرکز در هر دوی این رشته محل ها اعلام می شود. منتهی به همین دلیل ظرفیت هایی را اضافه در نظر می گیریم. چون اشتراکاتی نظیر مثالی که گفته شد وجود دارد. معمولا برآورد ما این است که دوره های روزانه را داوطلبان انتخاب می کنند و لذا ظرفیت همان فرد در دانشگاه آزاد خالی می ماند . هیچ ابهامی وجود ندارد و این روال در انتخاب رشته دانشگاه آزاد هم وجود دارد.

پذیرش بدون آزمون در هیچ دانشگاه در مقطع ارشد نداریم

ما بدون آزمون در دانشگاه آزاد و سیستم دولتی پذیرش نداریم و فقط داوطلبان مشمول استعدادهای درخشان در دانشگاه های دولتی، غیرانتفاعی، پیام نور و آزاد می توانند براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی پذیرفته شوند. دانشگاه های تیپ یک یعنی دانشگاه های برتر تا ۲۰ درصد ظرفیت برای استعدادهای درخشان را دارند و بقیه دانشگاه ها نیز تا ۱۰  درصد این ظرفیت را خواهند داشت؛ وگرنه دانشگاه آزاد هم نمی تواند فردی با معدل ۱۳ را ثبت نام کند.

ظرفیت استعدادهای درخشان مصوب شورای عالی استعداد درخشان می باشد و برای آن تعریف خاصی گذاشته شده و برخی دانشگاه ها حتی شرط مقاله و مصاحبه را نیز برای آنها در نظر گرفتند. در انتها دانشگاه ها می توانند افراد را معرفی نمایند و این سازمان براساس ضوابط و شرایط، افراد معرفی شده را چک می کند؛ لذا چیزی به اسم پذیرش بدون آزمون مانند کنکور سراسری را نداریم.

۱۶۲ هزار و ۶۰۰ نفر در آزمون ارشد پذیرفته می شوند

۱۶۲ هزار و ۶۰۰ نفر پذیرش دانشجو در مقطع ارشد را خواهیم داشت که ۵۲ هزار و ۵۰۸ نفر در دوره های روزانه (غیر شهریه پرداز) و بقیه برای دوره های نوبت دوم پیام نور و غیرانتفاعی است. بیشترین ظرفیت ما در علوم انسانی با حدود  ۷۴ هزار و ۶۰۰ نفر، در رشته های فنی مهندسی با ۴۷ هزار نفر، در رشته های علوم پایه با ۲۴ هزار و ۴۰۰ نفر و پس از آن کشاورزی با ۸۶۰۰ نفر، هنر ۷۲۰۰ نفر و دامپزشکی با ۵۰۰ نفر می باشد.

با توجه به اینکه متقاضیان کارشناسی سالانه کاهش چشمگیری دارند آیا در چشم انداز مقطع کارشناسی ارشد پذیرش بدون آزمون را می بینید؟

خدایی: در ابتدا باید به مقطع کارشناسی بپردازیم؛ چرا که ورودی های کارشناسی یکی دو سال است که افزایشی ندارد؛ البته قانون تکالیفی را برای ما ایجاد کرده بود که تا پنج سال بتوانیم به ۸۵ درصد پذیرش بدون آزمون برسیم. سال گذشته حدود ۸۳۳ درصد پذیرش بدون کنکور داشتیم که امسال قطعا به بالای ۸۵ درصد می رسد و بیشتر از تکلیف قانونی تعیین شده می باشد، اما با توجه به آمار و اطلاعات از خروجی های آموزش و پرورش مشخص می شود. دانش آموزان فارغ التحصیل امسال حدود ۴۶۰ تا ۵۰۰ هزار نفر می باشد و ظرفیت هایی که وجود دارد،خیلی بیشتر است.

سال گذشته بدون احتساب دانشگاه آزاد نزدیک ۷۵۰ هزار نفر ظرفیت داشتیم و دانشگاه آزاد نیز در حدود ۵۰۰ هزار نفر ظرفیت دارد و اگر دانشگاه های فنی حرفه ای و علمی کاربردی را اضافه کنیم ظرفیتی بالای یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر خواهیم داشت؛ در حالی که تعداد متقاضیان خیلی کمتر است.

حال آنکه دسته ای از داوطلبان نیز هستند که پشت کنکور بوده و برای رسیدن به رشته مورد نظر خود دوباره تلاش کرده اند و اگر به رشته مدنظر خود نرسند به رشته دیگری متمایل می شوند که تعداد این افراد نیز نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر می باشد. بر همین اساس ۹۳۰ هزار نفر در کنکور شرکت می کنند که در کاغذ ظرفیت زیادی داریم این مسئله دو اتفاق را ایجاد می کند. یکی از آنها مطلوبیت رشته ها و دیگری توزیع نامتناسب می باشد. توزیع نامتناسب بین ۹۳۰ هزار داوطلب به این معنی است که در گروه تجربی ۵۸۰ هزار داوطلب وجود دارد و ظرفیت کمتری دارد و این مسئله در برخی رشته ها به صورت عکس می باشد و ظرفیت داریم ولی متقاضی کمتر است، لذا این خالی بودن بیشتر خود را نشان می دهد.

امسال در کارشناسی ارشد نیز می بینیم که حدود ۴۰۰ هزار نفر خروجی کارشناسی می باشد و از این ۱۶۲ هزار نفر ظرفیت ارشد ۲۰ درصد به استعدادهای درخشان اختصاص دارد. پس در مجموع برای مقطع ارشد ۱۸۰ هزار نفر ظرفیت وجود دارد .همین عدم توازن در کارشناسی ارشد هم اتفاق می افتد. برهمین اساس من حتما پیش بینی می کنم که در آینده تعدادی از رشته ها به سمت پذیرش با استفاده از سوابق تحصیلی بروند و آموزش عالی به سمت پذیرش براساس معدل کارشناسی حرکت کند، چنانکه در رشته های علوم پایه نیز همین وضعیت وجود دارد و رشته های ریاضی در سال گذشته حدود ۷۶۰۰ نفر ظرفیت داشت؛ در حالی که تنها ۵۳۰۰ داوطلب برای این رشته وجود داشت. قطعا این وضعیت در کارشناسی ارشد وجود دارد و در کارشناسی ارشد بین ۱۵ تا ۲۰ رشته رقابت جدی وجود دارد.

اگر ظرفیت برخی رشته محل ها را ۱۰ برابر هم کنیم، بازهم پاسخگوی نیاز داوطلبان نیست

همان طور که می دانید اقبال عمومی نسبت به برخی رشته محل ها بیشتر است و حتی اگر ظرفیت را برای رشته های خاص و دانشگاه های خاص ۱۰ برابر هم کنیم باز هم این ظرفیت کم است، چرا که این رشته ها مطلوب اول داوطلبان ماست. ما نمی توانیم افزایش ظرفیتی برای این رشته محل ها داشته باشیم.

ظرفیت های کارشناسی ارشد سال گذشته در مرحله اعلام قبولی ۱۷۲ هزار نفر بود که البته ظرفیت پذیرشی که در دفترچه اعلام شده بود، ۱۵۰ هزار نفر بود. ما معمولا نسبتی را با نام ضریب ریزش برای رشته ها در نظر می گیریم و به همین دلیل این افزایش ظرفیت وجود داشت.

می توان گفت که ظرفیت در مقطع ارشد؛ اندکی افزایش داشته، ولی این ناشی از سیاست گذاری نیست، بلکه ناشی از توانایی و سیاست های دانشگاه ماست.