به گزارش ایرنا،میدان انقلاب با کتاب فروشی های فراوان خویش به عنوان نماد فرهیختگی و دانش تهران شناخته می شود که هر فردی با گذر از آن وارد دنیای شگفت انگیز علم و دانایی خواهد شد اما در کنار تمام این موارد چند سالی است که افراد در این منطقه و نواحی دیگر شهر با موسسه هایی روبرو هستند که با انواع روش ها به تبلیغ مقاله نویسی و پایان نامه نویسی می پردازند. موضوعی که شاید در نگاه نخست عادی جلوه کند اما این مقوله پژوهش و تحقیق کشور را با چالش اساسی همراه ساخته و پیامدهای جبران ناپذیری را به وجود آورده است زیرا چنین روشی نه تنها به نوآوری منتهی نمی شود بلکه رسالت آموزش را که باید آگاهی و توسعه باشد، نیز از آن می گیرد.
تحقیق و پژوهش و فارغ التحصیل شدن از دانشگاه که زمانی نیاز به تلاش و کوشش و پشتکار فرد داشت، به راحتی با وجود این مرکزها از میان رفته است، موسسه هایی که به نام مشاوره شکل می گیرند اما به صورت عملی با استخدام تعداد نیروی دانشجو و فارغ التحصیل جویایی کار، شروع به نوشتن پایان نامه و مقاله می کنند و از این راه سود بسیاری به دست می آورند.
«امیرمحمود حریرچی» جامعه شناس و استاد دانشگاه می گوید که افزایش مرکزهای آموزش عالی در سال های گذشته باعث جذب دانشجویان زیادی شده است، به همین سبب آنها برای پایان تحصیلات تکمیلی خود پایان نامه را به موسسه ها می دهند و در نهایت این کار به کالایی شدن آموزش منجر می شود. در ادامه دیدگاه های وی را در این باره از نظر می گذرانیم.
**پایان نامه نویسی و کالایی شدن آموزش
سال های گذشته آموزش در کشور به نوعی کالا تبدیل شده است؛ یعنی دانشگاه ها بدون توجه به سیاست های مشخص به جذب دانشجویانی اقدام کرده اند که در ازای پرداخت مبالغ معینی پول، می توانند به راحتی درس بخوانند. همین سیاست سبب شده حدود ۴۰۰ هزار تن در مقطع کارشناسی ارشد و ۱۲۵ هزار تن در مقطع دکتری دانشجو وجود داشته باشد که از این میزان تعداد زیادی هم بیکار هستند. هر چند در بسیاری از مواقع برخی از افراد برای فرار از سربازی و از ترس بیکاری به ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی روی می آورند. در نتیجه چنین سیاست هایی دانشجویانی به دانشگاه ها وارد می شوند که پس از تمام کردن کلاس های درس خود باید رساله بنویسند که این کار نشانه تلاش و کوشش فردی و با یک هدف خاص صورت می پذیرد تا موضوع پژوهش بتواند کاربردی و علمی باشد و به سطح آگاهی و دانش جامعه کمک کند اما در این مرحله فرد با مشکل هایی روبرو می شود زیرا نمی تواند رساله بنویسد که این وظیفه را در سال های گذشته موسسه های پایان نامه نویسی و مقاله نویسی بر عهده گرفته و باعث بروز آسیب های جدی در زمینه علم و پژوهش جامعه شده اند.
**پایان نامه نویسی و فاصله گرفتن تحقیق و پژوهش از حوزه علمی و کاربردی
تحقیق و پژوهش در کشورهای مختلف زمینه ساز و چراغ راه توسعه و پیشرفت است و به همین دلیل به حمایت های مالی از یافته های دانشجویان می پردازند اما چنین امری در ایران بسیار کم اتفاق می افتد و پژوهش به حاشیه رفته است از این رو دانشجو به سبب اینکه وقت چندانی ندارد و به تحقیق و پژوهش او توجه نمی شود رساله و مقاله خود را به موسسه های مربوطه واگذار می کند تا در مدتی کوتاهی این مهم را انجام دهند و هزینه آن را نیز پرداخت می کند. بدین ترتیب پایان نامه و مقاله های دانشجویی به کالاهایی تبدیل می شود که در نواحی مختلف به خرید و فروش می رسد و اینگونه تحقیق و پژوهش از حوزه علم و کاربردی و توسعه محور بودن فاصله زیادی می گیرد.
**حضور افراد سودجو در حوزه علم و پژوهش
برخی افراد به دنبال این هستند که از هر راهی به سود دست پیدا کنند. آنها در سال های گذشته به این نتیجه رسیده اند که مقاله و پایان نامه به سبب اینکه باعث ارتقای اعضای هیات علمی دانشگاه و فارغ التحصیلی دانشجویان می شود، سودآور است از این رو وارد حوزه علم و پژوهش شده اند. هر چند سیاست های کلی در جذب دانشجویان نیز به این کار کمک می کند تا این افراد با توجه به نیاز جامعه موسسه هایی ایجاد و طرح ها، مقاله ها و پایان نامه های دانشجویی را تهیه کنند. نتیجه چنین کاری بی ثمر بودن رساله های علمی و کاربردی برای جامعه است و پژوهش مبتنی بر تلاش و کوشش نیز از رونق می افتد.
سال های گذشته به سبب اینکه تعداد دانشجویان کم بود و استاد راهنما از موضوع هایی که راجع به آنها تحقیق شده بود اطلاع داشت می توانست تشخیص بدهد که راجع به چه موضوع هایی پژوهش انجام شده است و این خود می توانست از دوباره کاری و کپی کردن تحقیق های پیشین جلوگیری کند اما اینک به دلیل حجم زیاد تحقیق ها و اینکه استادان همزمان پایان نامه های بسیاری را راهنمایی می کنند نمی توانند به صورت شایسته بر پایان نامه دانشجو نظارت داشته باشند و این امر هم دلیلی است تا دانشجو بتواند پایان نامه خود را به موسسه ها بدهد.
**مدرک گرایی و پایان نامه نویسی
هدف از پژوهش، کاربردی کردن آن و تولید علم است. وقتی این ۲ هدف در جامعه مغفول بماند، شاهد این هستیم که پایان نامه و مقاله ها به فروش می رسند، حتی اگر هم از دانشگاه ها بخواهیم مانند بسیاری از کشورهای دیگر پایان نامه و مقاله های خود را در دسترس پژوهشگران قرار دهند اما باز هم این کار تنها به سودجویی می انجامد و باعث کمک به افرادی می شود که به دنبال پایان نامه نویسی هستند. همچنین با این روش نیز بسیاری از افراد به مدرک دکتری دست پیدا می کنند تا بتوانند به شغل دلخواه خود برسند که این همان مدرک گرایی است.
**بازنگری در مرکزهای آموزش عالی؛ راهکاری برای جلوگیری از پایان نامه نویسی
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به نوبه خود می تواند از پایان نامه نویسی و مقاله نویسی که سد راه پژوهش و توسعه شده است، جلوگیری کند به این صورت که نخست به بازنگری در مرکزهای آموزش عالی بپردازد زیرا ایران به نسبت جمعیت خود بیشترین مرکز آموزش عالی و دانشجو دارد، بنابراین باید با آمایشی که در این حوزه انجام می دهد به نیازسنجی در کشور بپردازد تا مرکزهایی که نیاز نیست تعطیل شود. این کار هم به اشتغال دانشجویان فارغ التحصیل و بیکار کمک می کند و هم اینکه دانشجو با توجه به نیاز کشور وارد مرحله آموزش عالی می شود.
- 14
- 4
