صادق زيباكلام از دانشگاه تهران بازنشسته شد؛ حكمي كه به گفته او در اسفند ماه ٩٦ صادر شد. اين استاد علوم سياسي توضيح داد كه «نه به خودم اطلاعي مي‌دهند، نه دانشكده حقوق و نه گروه آموزشي درجريان اين تصميم قرارداشته است.» احتمال مي‌دهد كه سخنان اخيرش در مورد اسلامي شدن علوم انساني از جمله دلايل بازنشستگي اجباري‌اش شده است.
دليل بازنشستگي شما از استادي دانشگاه تهران چه بوده است؟ آيا موعد بازنشستگي‌تان بوده است؟
اعلام بازنشستگي من خلاف قانون نبوده؛ بخشنامه‌هايي از وزارت علوم و شوراي عالي انقلاب فرهنگي وجود داشته كه اگر استادي ميزان مشخصي از خدمت و سن خاصي داشته باشد، دانشگاه مي‌تواند بازنشسته‌اش كند اما مبحث بازنشستگي استاد نمي‌تواند تابع يك فرمول مشخص باشد. يك فرد ٧٠ ساله با ٤٠ سال سابقه ممكن است توانمندي‌هاي زيادي براي تدريس و تحقيق داشته باشد.
جدا از فرمول‌ها و قاعده‌ها و آيين‌نامه‌ها غالبا رييس دانشگاه و گروه‌هاي آموزشي در اين باره نظر مي‌دهند. اما برخورد با من در دانشگاه تهران خيلي مكانيكي صورت گرفته است. اصلا در نظر گرفته نشده كه من هنوز مي‌توانم تدريس و پژوهش كنم يا خير. بررسي نشده كه دانشجويان ليسانس و دكتري از من راضي هستند يا توان مديريت كلاس را دارم يا خير.
اصولا مديريت دانشگاه يك كلام از گروه آموزشي استعلام نكرده است. اساتيد مي‌توانند در پايان سال تحصيلي يك پايه يا گروه بگيرند. تعداد اين اساتيد خيلي كم است چون علاوه بر آموزش بايد مقاله و تحقيقات وجود داشته باشد. من هر سال گروه و پايه‌ام را گرفته‌ام. اين نشان مي‌دهد كه هنوز داراي توانمندي‌هايي هستم. رييس دانشگاه تهران بدون تعلل به دستور عمل كرده و به همين دليل است كه ابهاماتي به وجود مي‌آيد.
دليل كنار گذاشتن‌تان از دانشگاه آزاد چه بوده است؟
هيچ دليلي ارايه نشد. من ١٠ سال بود كه به صورت پاره‌وقت آنجا كار مي‌كردم. اساتيد هيات علمي دانشگاه‌ها مي‌توانند عضو پاره‌وقت دانشگاه‌هاي آزاد باشند. دانشگاه آزاد قرار‌داد مرا لغو كرد، بدون اينكه توضيحي ارايه كند. دانشگاه تهران هم صرفا مساله سن و ٤٠ سال تدريس را مطرح كرده است. اين دو تصميم در بهمن و اسفند ٩٦گرفته شده است.
در پاييز سال گذشته مجموعه برنامه‌هايي به نام گستره شريعت در مورد اسلامي شدن علوم انساني برگزار شد. من در اين برنامه‌ها استدلال كردم كه علوم انساني اسلامي نمي‌تواند وجود داشته باشد، چون علم نمي‌تواند تابع ايدئولوژي باشد. البته نمي‌خواهم بگويم اين موضع‌گيري باعث اخراج از دانشگاه آزاد و بازنشستگي در دانشگاه تهران شده اما به من گفتند كه اگر قبول نداريد علوم انساني- اسلامي به وجود بيايد چه اصراري داريد در دانشگاه‌ها باشيد؟
چه كساني؟
دانشجوها و اساتيد حزب‌اللهي مي‌گفتند. به من مي‌گفتند مادامي كه امثال ليبرال‌هاي غربزده‌اي چون تو در دانشگاه‌ها باشند، علوم انساني نمي‌تواند اسلامي شود.
شغل ديگري به جز تدريس در دانشگاه داريد؟
خير؛ برخلاف همه در جمهوري اسلامي كه دوست دارند بگويند مستضعف هستيم، از طرف خانواده پدري و مادري بسيار ثروتمندم و اگر حقوق دانشگاه را هم نگيرم، با فرزندانم تا آخر عمر مي‌توانيم خيلي راحت زندگي كنيم.
چند سال تدريس كرديد؟
٢٥ سال دانشكده حقوق، چند سال دانشكده فني و ٧ سالي هم مرخصي بدون حقوق براي دكترا گرفته بودم. من استاد تمام هستم و قرار بود كه با استاد تمام منعطف‌تر برخورد شود. در دوران آقاي احمدي‌نژاد كه خيلي از اساتيد را به دلايل سياسي بازنشسته كردند، چنين بحثي مطرح بود.
بعد از بازنشستگي مي‌توانيد از اتاق‌تان در دانشگاه استفاده كنيد؟
بله؛ اتاقم را مي‌گيرند و از همين الان غصه قاب‌هايم را گرفته‌ام. چون قاب‌هايي كه در اتاق من است، بخشي از تاريخ ايران است. من معتقدم اصلح‌ترين مرجع براي تشخيص بازنشستگي گروه‌هاي آموزشي هستند.
شكايت مي‌كنيد؟
اگر گروه علوم سياسي بگويد من توانمندي ندارم، من مي‌روم و پشت سرم را نگاه نمي‌كنم. اما در صورتي كه گروه علوم سياسي بر توانايي تدريس من اذعان كند، اعتراض قانوني به تصميم رييس دانشگاه خواهم كرد.
- 10
- 2
