به گزارش تسنیم، طلا و بازار آن مقوله‌ای است که در چند ماه اخیر به علت برخی از افت و خیزها، مورد توجه مردم و فعالان اقتصادی قرار گرفته و فعالان در این بخش نیز اعتراضات و گلایه‌های زیادی در مورد وضعیت اقتصادی داشته‌اند.
تسنیم گفت‌وگویی با شهرام مرصعی؛ رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان‌رضوی داشته که مشروح آن در زیر آمده است.
در بخش طلا و جواهر هم‌اکنون التهابات زیادی وجود دارد به‌گونه‌ای که نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد علت این امر چیست؟
وقتی که اقتصاد کلان یک کشور با مشکلاتی مواجه می‌شود، بخش‌های زیرمجموعه اقتصاد نیز متعاقب آن درگیر می‌شوند و یکی از مشاغلی که تأثیر بسیار زیادی از مشکلات اقتصادی اخیر گرفته، صنف ما است و آن هم به این علت است که چرخش اقتصادی به صفر رسیده و تا زمانی که در وضعیت باثباتی از نظر اقتصادی قرار نگیریم باز هم همین شرایط را داریم.
ساختار صنف شما به چه صورت است؟ آیا بیشتر واحدها در این بخش از دسته خرد هستند؟
تقریبا از دسته خرد هستند، البته ما واحدهای تولیدی و صادراتی هم داریم که موضوع صادرات با توجه به مشکلاتی که در سال‌های اخیر به وجود آمده تقریبا از بین رفته است.
در اظهار‌نظر برخی از کارشناسان اقتصادی دیده می‌شود که اعتقاد دارند قیمت طلا و جواهر دارای حباب است و علت اصلی رکود حاکم بر این بخش نیز همین موضوع است. شما در مورد این مسئله چه نظری دارید؟
اولا این حباب مربوط به خود طلا و جواهر نیست، این مسئله معلول افت ارزش واحد پول داخلی در برابر پول‌های خارجی به ویژه دلار است و به همین علت، تمام کالاهایی که به صورت مستقیم با این امر ارتباط داشته، افزایش قیمت داشته‌اند؛ در واقع باید این را گفت که کالاهای مانند طلا افزایش قیمت نداشته‌اند بلکه ریال کاهش ارزش داشته است.
همچنین با این افزایش قیمت، همه به سمت خرید دلار، سکه و طلا به‌صورت آب شده روی آوردند و تقاضا بالا رفته و عرضه از محدوده‌ای خاص خارج نشد و نتیجه این عدم تعادل، سبب به وجود آمدن یک حباب شد و این را باید سیستم کلان اقتصادی کشور کنترل می‌کرد و این اقدامات انجام نشد.
هم اکنون هم اگر شاهد این هستیم که قیمت طلا پایین آمده و در واقع ارزش ریال بالا رفته، بنده اعتقاد دارم که فقط محدود کردن معاملات و چرخش مالی کلان کشور است که سبب رشد ارزش ریال شده؛ اگر ما دوباره به مراودات طبیعی برگردیم باز هم با افزایش قیمت طلا مواجه می‌شویم.
در استان خراسان رضوی زمینه صادرات طلا وجود داشته و افت ارزش پول ملی معمولا سبب افزایش صادرات می‌شود چراکه قیمت مصرف کننده را کاهش می‌دهد با این اوصاف به چه علت شما می‌گویید که این وضعیت در صادرات طلا اخلال ایجاد کرده است؟
مسئله کاهش ارزش پول کشور و اینکه سبب می‌شود که صادرات رونق بگیرد امری درست بوده اما اینکه چه قدر ارزش این پول کاهش داشته باشد و با چه شیب و چه درصدی کاهش داشته باشد، امری بسیار مهم است.
قانونی که شما به آن اشاره می‌کنید زمانی صادق است که مراودات اقتصادی درست و در سیستم تجارت آزاد داشته باشیم؛ دوما میزان افت ارزش پول ملی باید بسیار کم و پله‌ای باشد؛ همچنین این اقدام باید با شفافیت صورت بگیرد تا تولیدکننده بتواند برای آن برنامه‌ریزی کند اما این اتفاقاتی که هم اکنون رخ داده حالت سرطانی داشته و اصلا نمی‌توان برای آن برنامه‌ریزی داشت.
هیچ وقت برای موضوع ورود، تولید و صادرات طلا به بازارهای جهانی برنامه‌ریزی نداشته‌ایم و اگر صادرات طلا رخ داده باید مستندات آن ارائه شود تا بتوان در ادامه برای آن برنامه‌ریزی کرد.
در خراسان‌رضوی هم معادن طلا داریم و هم کارگاه‌های تولید طلا؛ اما همکاران شما از وضعیت قاچاق گلایه‌مند هستند، آیا در این وضعیت اصلا قاچاق طلا صرفه هم دارد؟
این مسئله‌ای که شما بیان می‌کنید در چند سال گذشته ما با آن درگیری‌های زیادی داشته‌ایم و یکی از بزرگ‌ترین ضرباتی که به تولید ما خورد از همین مسئله بود؛ البته باید این را گفت که قاچاق خودش معلول اتفاقات دیگری است؛ اگر می‌خواهیم که قاچاق را کنترل کنیم باید تولیدکننده داخلی مورد تشویق و حمایت قرار بگیرد؛ در کشورهای دیگر تولیدکنندگان بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند اما هم اکنون همه درها به روی ما بسته است.
موضوع اصلی فعالان اقتصادی در حوزه شما در وضعیت کنونی چیست؟
رکود بازار؛ قاچاق گرچه سابق بر این مشکلات زیادی را برای ما به وجود آورده بود، تصور نمی‌کنم که هم‌اکنون به همان شدت وجود داشته باشد؛ علت این گفته هم این است که این کار توجیه اقتصادی ندارد؛ هم اکنون طلای ساخته شده به فروش نمی‌رود و منطقی نیست که فرد خطرات قاچاق را به جان بخرد.
پیگیری مشکلات شما در حوزه مالیات بر ارزش افزوده به کجا رسیده است؟
ساختار اخذ مالیات بر ارزش افزوده از دیدگاه ما دارای اشکالاتی است؛ باید وضعیت کشور خودمان را بسنجیم و با معیارهای کشور خودمان تمام جوانب را مورد بررسی قرار دهیم؛ این مالیات در صنف ما به صورت آزمایشی چند سال اجرا شد و مشکلات خود را نشان داد؛ این مالیات یکی از علل بسیار مهم در تضعیف کارگاه‌های تولیدی طلا است؛ رایزنی‌هایی برای کاهش مالیات بر ارزش افزوده صورت گرفته و ما صحبت‌های مثبتی را شنیده‌ایم که امید می‌رود با اجرایی کردن آنها صنعت طلا و جواهر ارز سراشیبی سقوط نجات پیدا کند.
فروش واحدهای شما در شب یلدا چگونه بود؟ آیا شما هم از ورود سایت‌‌ها و شبکه‌های اجتماعی به مسئله فروش طلا شکایت دارید؟
بنده تصور دارم که مردم هم در مورد خرید طلا از کانال و یا سایت‌های اینترنتی راغب نیستند به ویژه اینکه در مورد اصالت آن اطمینان نداشته باشند چرا که ریسک بالایی دارد و شخصا اعتقاد دارم که تمام این بخش‌ها باید در قالب قانونمند فعالیت داشته باشند بنده هم موافق این امر نیستم.
همچنین باید این را گفت که هفته منتهی به شب یلدا یکی از ساکت‌ترین و بی‌حرکت‌ترین هفته‌های کاری ما در چند ماه گذشته بوده و برعکس اینکه انتظار می‌رفت بازار رونق داشته باشد، خرید و فروش بسیار کم بود. عوامل مختلف سبب می‌شوند که خرید و فروش‌ها کم و یا زیاد شوند؛ حتی در زمان مناسبت‌ها وقتی ادعا می‌شود که سیر نزولی قیمت‌ها ادامه دارد عده زیادی دست از خرید می‌کشند تا در پایین‌ترین قیمت ممکن خریداری کنند.
فکر می‌کنید تا عید نوروز ما همچنان شاهد روند کاهشی قیمت طلا باشیم؟
تعداد زیادی از همکاران بنده چنین تصوری دارند و علت آن هم کنترل بسیار شدید روی ریزش قیمت دلار بوده و بنابراین دولت باید سعی خود را بر این بگذارد که قیمت را به گونه‌ای ثابت نگاه دارد که افراد از ثبات آن اطمینان داشته باشند و مردم بدانند که این ثبات براساس معیارهای اقتصادی است نه از روی معیارهای غیراقتصادی.
هم اکنون مواردی که مطرح می‌شوند تنها پیش‌بینی هستند؛ البته شاید کلمه پیش‌بینی هم درست نباشد چراکه این کلمه دارای بار معنایی است که به پایه‌های علمی گفته‌های فرد دلالت دارد؛ چیزهایی که ما می‌گوییم بیشتر به پیشگویی شباهت دارد برای اینکه هیچ کس اطلاعات درستی ندارد و اطلاعات ما محدود و بعضا غلط هستند؛ در نتیجه ما همه تنها حدس‌هایی می‌زنیم که مشخص نیست درست باشد یا غلط.
آیا اعضای صنف شما در اثر التهابات اقتصادی ریزش داشته‌اند؟
اگر بخواهم آمار دقیقی به شما بدهم بسیاری از واحدهای تولیدی به حالت تعطیل و یا نیمه تعطیل درآمده‌اند و برای واحدهای صنفی هم وضعیت به همین صورت است و امیدی برای بازگشایی مجدد واحدهای تولیدی حداقل ندارم؛ به این علت که آغاز به کار تولید پیش‌‌زمینه بسیار مشکلی نیاز دارد که به نقطه شروع، سربه‌سری و بازدهی اقتصادی برسد؛ وقتی یک واحد اقتصادی از فعالیت می‌ایستد و یا با نیمی از ظرفیت خود فعالیت می‌کند دیگر نمی‌تواند به این راحتی به میزان تولید سابق خود بازگردد و به همین علت بنده این امر را در وضعیت فعلی کاملا بعید می‌دانم.
با این وضعیت پیشنهاد شما چیست؟
برای رفع مشکلات اقتصادی نمی‌توان به صورت دستوری اقدام کرد و باید از فعالان این حوزه کمک گرفت؛ در ۴ دهه گذشته شاهد آمون و خطا بوده‌ایم و دیده‌ایم زمانی که دستوری اقتصاد را کنترل کردیم بعد از اینکه سیاست ما تغییر کرده نه تنها همه فشار انباشته شده گذشته را دوباره متحمل شده‌ایم بلکه از نقطه‌ای که دوباره سیاست دستوری را اعمال کرده‌ایم به عقب هم برگشته‌ایم.
در سیاست‌های کلان اقتصادی باید تجدید نظر کرده و با افراد خبره این کار مشورت داشته باشیم؛ اما متأسفانه نه در بخش قانون‌گذاری، نه در بخش اجرا و نه در بخش نظارت این مسئله رعایت نمی‌شود و هر چه قدر فعالیت داریم باز هم مشاهده می‌کنیم که فرآیند رشد آنچنانی نداشته است.
- 15
- 4
