دلار سنا، دلار نیما، دلار آزاد، دلار بانکی، دلار دولتی و ... اگر شما بارها بین قیمت دلار با اسامی مختلف سردرگم شده‌اید، باید بدانید که حالا بانک مرکزی اعلام کرده است که می‌خواهد یک بازار دیگر با عنوان «بازار متشکل ارزی» هم درست کند و ساختمان میدان فردوسی خود را به این بازار اختصاص بدهد. براساس آن چیزی که اعلام شده، قیمت دلار هرروز آنلاین و برخط در بازار متشکل ارزی اعلام می‌شود، اما این بار قرار است دلار با چه اسم و عنوانی روی کار بیاید؟
احمد حاتمی یزد، کارشناس بانکی به «شهروند» می‌گوید:« بازار متشکل ارزی درواقع چیزی شبیه بورس است و بهتر است که به آن بورس ارز بگوییم.»
او ادامه می‌دهد: «قیمت دلار در این بازار درست مانند بورس و براساس سازوکار معاملات روزانه تعیین می‌شود و معاملات شفاف‌تر می‌شوند. یعنی دیگر میزان دلار فروخته یا خریداری شده و خریدارها و فروشنده‌ها کاملا مشخص و شفاف هستند و اگر این بازار کارش را به درستی انجام دهد می‌تواند پدیده دلالی دلار را کنترل کند و قیمت‌های واقعی‌تری برای دلار اعلام کند.»
بازار متشکل ارزی چیست؟
دی ماه‌سال گذشته بود که شورای پول و اعتبار بانک مرکزی، از راه‌اندازی بازاری به نام بازار ارز خبر داد. آن طوری که بانک مرکزی توضیح داده، قرار است این بازار با مشارکت بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و تحت نظارت بازاری ایجاد شود که خرید و فروش ارز در آن به صورت کنترل شده باشد و بانک مرکزی هم به‌عنوان بازیگردان اصلی در این بازار، نرخ ارز را کنترل می‌کند.
بازار متشکل ارزی که کارشناسان بانکی ماه‌هاست درباره آن اظهارنظر می‌کنند، قرار است بازار شفاف و برخطی باشد که کارگزاران مجاز بازار ارز اعم از بانک‌ها و صرافی‌های دارای مجوز که اینک در سامانه نیما فعالیت می‌کنند و مسئولیت تعیین نرخ توافقی فروشنده و خریدار ارز را برعهده دارند، می‌توانند در آن به انجام معاملات نقد و حواله ارزی بپردازند.
کارشناسان معتقدند تشکیل بازار متشکل ارزی می‌تواند دستاوردهای مهمی برای بازار ارز داشته باشد.
در واقع اگر بخواهیم نگاه خوشبینانه به تشکیل این بازار داشته باشیم، یکی از مهمترین دستاوردهای آن می‌تواند زمینه‌سازی برای کاهش تعداد نرخ‌هایی باشد که اینک برای ارز وجود دارد. به عبارت دیگر، با ایجاد این بازار، قیمتی در معاملات توافقی کشف می‌شود که عمیق‌تر و با اعتبارتر از نرخ‌های صرافی، سنا، بانکی، غیررسمی و … است و احتمالا جایگزین همه آنها خواهد شد.
بازار ارز شفاف می‌شود
احمد حاتمی یزد،کارشناس بانکی درباره راه‌اندازی بازار متشکل ارزی می‌گوید: «این بازار، سازوکاری مشابه بورس دارد که خریداران و فروشندگان، قیمت‌های مورد نظر خود را در آن اعلام می‌کنند که درنهایت طرفین بر سر یک قیمت به توافق رسیده و معامله انجام می‌شود. این بازار باعث شفافیت معاملات ارز شده و همچنین به‌روزرسانی و کارآمد شدن اطلاعات بانک مرکزی و مدیریت ارزی کشور را به دنبال دارد.»
او ادامه می‌دهد: «درواقع از طریق این بازار مشخص خواهد شد که چه افرادی و با چه هدفی، اقدام به خرید و فروش ارز کرده‌اند. به‌عنوان مثال مشخص می‌شود که ارز خریداری شده را برای واردات دریافت کرده یا آن را صرف پرداخت بدهی ارزی خود کرده‌اند. همچنین از طریق این بازار، نرخ مورد قبول بازار آزاد که با نرخ رسمی دولتی متفاوت است نیز کشف و مشخص می‌شود.»
حاتمی یزد در ادامه با بیان این‌که بانک مرکزی نقشی تعیین‌کننده در بازار متشکل ارزی خواهد داشت، ادامه می‌دهد: «بانک مرکزی به‌عنوان بزرگترین عرضه‌کننده ارز کشور می‌تواند در مقاطعی که لازم می داند در این بازار مداخله کرده و تاثیرگذار باشد و با قیمت بازار یا پایین‌تر از آن، ارز خود را به فروش برساند. البته در شرایطی بانک مرکزی اقدام به مداخله و تاثیرگذاری خواهد کرد که یا نیاز به ریال داشته یا این‌که بخواهد نرخ ارز را پایین نگه دارد. همچنین اگر بانک مرکزی مشاهده کند که نرخ ارز به صورت غیرمعمول درحال کاهش است نیز، مداخله کرده و می‌تواند از طریق خریداری ارز، مانع افت غیرمعمول قیمت‌ها شود.»
- 10
- 4
