آگاهی داشتن از آنچه دیگران درباره اقتصادایران می نویسند و تحلیل های انها از روندها و تحولات اقتصاد ایران مفید است و ساعت ۲۴ بدون تایید گزارش دویچه وله بخش هایی از این گزارش را منتشر می کند.
درگزارش دویچه وله آمده است اثر ویروس کرونا متفاوت است. پنجاه نفر را مبتلا می‌کند، یک نفر را می‌کشد. تاثیرات اقتصادی این ویروس نیز متفاوت است. می‌تواند در چین از نرخ رشد اقتصادی بکاهد، در عین حال می‌تواند برای پیکر نحیف اقتصاد ایران مهلک باشد.
اقتصاد ایران پیش از ورود کرونا
درگزارش دویچه وله امده است: تصویر کلی اقتصاد ایران در واپسین‌روزهای بهمن سال جاری را می‌توان بر اساس آمار و گزارش‌های نهادهای مالی بین‌المللی در چند محور چنین ارائه کرد:
رکود: صندوق بین‌المللی پول در ارزیابی اخیر خود میزان انقباض و کاهش فعالیت‌های اقتصادی ایران در سال جاری شمسی را بالغ بر نه و نیم درصد ارزیابی کرده است. از این منظر ایران در کنار لیبی و ونزوئلا بیشترین میزان کاهش فعالیت‌های اقتصادی در جهان را به نام خود رقم زده است.
چنین کاهشی در گستره فعالیت‌های اقتصادی ایران بی سابقه بوده است.تورم: صندوق بین‌المللی پول میزان تورم ایران را تا پیش از شیوع بیماری کرونا بیش از ۳۵ درصد ارزیابی کرده بود. این در حالی است که منابع آماری دیگر رقم تورم در ایران را حتی تا ۵۰ درصد برآورد کرده بودند.بیکاری: رکود و حالت انقباضی حاکم بر اقتصاد ایران باعث افزایش مجدد نرخ بیکاری در ایران شده است. در سال ۲۰۱۹ و در سایه تحریم‌های فراگیر ایران از سوی دولت آمریکا نرخ بیکاری در ایران دورقمی ماند و به بیش از ۱۱ درصد رسید. بیکاری در بین جوانان حتی از مرز ۲۶ درصد نیز فراتر رفته است.کاهش بازرگانی خارجی: ۲۵ درصد کل تجارت خارجی ایران با چین است.
تحریم‌های فراگیر آمریکا حتی پیش از بروز بیماری کرونا باعث کاهش شدید داد و ستد ایران و چین شده بود. میزان صادرات ماشین‌آلات و کالاهای صنعتی از چین به ایران در بازه زمانی اکتبر سال ۲۰۱۸ به اکتبر سال ۲۰۱۹ به ۲۰۰ میلیون دلار رسیده که حکایت از کاهشی ۵۰ درصدی دارد.صدور کالاهای صنعتی از اروپا به ایران ظرف همین مدت کاهش شدیدتری داشته است. صادارت کالاهای صنعتی کشورهای اروپایی به ایران در اکتبر سال ۲۰۱۸ حدود ۷۸۰ میلیون دلار بود. صادارت این نوع کالاها در اکتبر سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۲۰ میلیون دلار رسید.
بی‌ثباتی ارزی
در پی تحریم‌های ایران از سوی آمریکا و به‌ویژه در اثر تنگ‌تر شدن شریان‌های مربوط به تراکنش‌های مالی ایران با سایر کشورها، بازارهای کشورهای همسایه در تامین ارز مورد نیاز ایران نقشی تعیین کننده‌ای برعهده گرفتند.مبادلات بازرگانی ایران با ترکیه، عراق و افغانستان نه تنها امکان صدور فرآورده‌های نفتی و غیرنفتی ایران را فراهم می‌آورد، نه تنها امکان واردات برخی از کالاها به ایران را تسهیل می‌کرد، بلکه امکان کسب و دسترسی به ارز در ایران را ایجاد می‌کرد.یکی از پیامدهای نخستین شیوع ویروس کرونا در ایران، بسته شدن بسیاری از مرزهای ایران با کشورهای همسایه بود. امکان صادرات کالا به این کشورها محدود شد و در نتیجه امکان کسب درآمد ارزی از این طریق نیز به شدت کاهش یافت .لازم به یادآوری است که ایران ظرف ماه‌های گذشته به طور متوسط ماهانه بیش از یک میلیارد دلار با دو کشور ترکیه و عراق مبادله تجاری داشت.
رقمی که اکنون در اثر محدود شدن امکان تجارت به شدت کاهش یافته است.بهای دلار و سایر ارزها در ایران که از طریق میزان ورود آن از مرزهای هرات و سلیمانیه تعیین می‌شد، در اثر مسدود شدن مرزها رو به افزایش نهاد. مبادله ارزی با افغانستان و عراق یکی از منابع مهم تامین ارز در بازارهای داخلی ایران به شمار می‌آید. از این رو، شیوع بیماری کرونا، دو منفذ حیاتی ایران برای کسب درآمد ارزی، یعنی هرات و سلیمانیه را نیز مسدود کرد.
بازارهای داخلی
نگرانی از اوضاع اقتصادی از جمله باعث رونق گرفتن مجدد بازار ارز، طلا و مسکن در ایران شده است.
بهای مسکن: از شتاب افزایش بهای مسکن و همچنین اجاره در نخستین‌ماه‌های فصل پائیز سال جاری کاسته شده بود. بهای مسکن در تهران در ماه بهمن نسبت به ماه دی تقریبا تغییری نشان نمی‌داد. این در حالی است که تصمیم گروه ویژه اقدام مالی درباره قرار دادن ایران در "لیست سیاه" و همچنین پس از آن شیوع بیماری کرونا باعث افزایش مجدد بهای مسکن شد.پیش بینی شده بود که میانگین هر متر مربع مسکن فروشی در تهران در سال جاری میلادی حدود یک میلیون تومان افزایش یابد. این در حالی است که تنها ظرف چند روز، بهای میانگین هر متر مربع مسکن در تهران بیش از ۶۰۰ هزار تومان افزایش یافت.
بهای دلار: بهای هر دلار نیز ظرف ده روزی که از شیوع بیماری کرونا در ایران می‌گذرد، از حدود ۱۳هزار تومان به بیش از ۱۵ هزار تومان رسید.بر اساس ارزیابی ناظران مسائل اقتصادی در ایران، احتمال افزایش بهای دلار به ۱۶ هزار تومان و به بیش از آن نیز بسیار زیاد است.
بهای طلا: قیمت طلا نیز ظرف روزهای گذشته در بازارهای داخلی از افزایش زیادی برخوردار بوده است. بهای هر سکه تمام بهار آزادی تنها ظرف یک ماه از افزایشی معادل یک میلیون تومان برخوردار بود و به رقم بی‌سابقه شش میلیون تومان رسید.
باید یادآور شد که طبق ارزیابی کارشناسان، شیوع بیماری کرونا در ایران به نقطه اوج خود نرسیده است. در صورت افزایش ابتلا به این بیماری پیامدهای اقتصادی ناشی از آن می‌تواند فشار مالی بیشتری برای حکومت ایران در پی داشته باشد.
- 23
- 2
