تنهاترین درخت روی زمین (+تصاویر)

نزدیک‌ترین همسایه این درخت بیش از ۲۲۰ کیلومتر با آن فاصله دارد و در جزایر اوکلند است و نزدیک‌ترین اعضای گونه خودش هم در یک نیمکره دیگر قرار دارند. پس این سیکتای تنها چطور به اینجا آمده است؟

جزیره کمپبل یکی از جنوبی‌ترین جزایر نیوزیلند است و در منطقه‌ای قرار دارد که باد‌های غربی شدیدی می‌وزد که اجازه نمی‌دهند هیچ چیز بیشتر از چند پا رشد کند. هرچند هوا زیاد سرد نیست، اما دلپذیر هم نیست. دمای هوا به ندرت بالاتر از ۱۰ درجه سانتیگراد می‌رود. هر روز ابری و بیشتر روز‌ها بارانی است. جزیره کمپبل تنها ۴۰ روز بدون باران دارد و ساعات آفتابی آن به سختی به ۶۰۰ ساعت می‌رسد، این یعنی کمتر از دو ساعت در روز!

تنها گیاهانی که در چنین شرایطی جان سالم به در می‌برند گونه‌ای گیاهان پایا به نام مگاهرب هستند. آن‌ها به طور غیرعادی بزرگ هستند و برگ‌هایی به بزرگی کاغذ پرینتر دارند، تا بتوانند بیشترین استفاده را از نور آفتاب کمی که دریافت می‌کنند داشته باشند.

سیکتا اسپروس در هیچ جای دیگر این منطقه رشد نمی‌کند. درواقع هیچ سیکتا اسپروس دیگری در نیمکره جنوبی وجود ندارد. تنها جایی که این درخت به صورت بومی رشد می‌کند، کمربند باریکی در ساحل غربی آمریکای شمالی است که از جنوب آلاسکا و بریتیش کلمبیا تا کالیفرنیای شمالی امتداد دارد.

تصور می‌شود سیکتا اسپروس جزیره کمپبل توسط لرد رانفورلی کاشته شده باشد که حاکم کل نیوزیلند از سال ۱۸۹۷ تا ۱۹۰۴ بود. رانفورلی این درخت را بین سال‌های ۱۹۰۱ و ۱۹۰۷ در حال اکتشاف جزایر دورافتاده نیوزیلند برای جمع آوری گونه‌های پرنده برای موزه بریتانیایی کاشت.

اگرچه درخت جان سالم به در برد، اما هرگز شکوفا نشد. این روز‌ها ارتفاع آن به سختی به ۱۰ متر می‌رسد. در حالی که در زیستگاه بومی خود ارتفاع آن حداقل به ۶۰ متر می‌رسد. این درخت با وجود اینکه بیش از ۱۰۰ سال سن دارد، اما هرگز میوه نداده و به نظر می‌رسد در حالت جوانی دائمی مانده است. یکی از علل کوتاهی این درخت، آب و هوای اقیانوسی و علت دیگر آن‌ این است که تنه آن مرتبا توسط کارکنان ایستگاه هواشناسی بریده می‌شده است. هیچ جنگل طبیعی دیگری در جزیره کمپبل وجود ندارد و سیکتا اسپروس تنها منبع بررسی آن‌ها بود.

یک دوره جدید

این درخت خارق العاده بسیار دور از زیستگاه طبیعی خود کاشته شده و نشان دهنده تغییراتی است که توسط انسان‌ها روی این سیاره انجام شده است. طی چند دهه اخیر، دانشمندان یک دوره زمین شناسی جدید به نام «آنتروپوسن» (anthropocene) مطرح کرده اند که آغاز تاثیر چشمگیر بشر روی زمین شناسی و اکوسیستم‌ها است. تاریخ‌های مختلفی برای آغاز این دوره پیشنهاد شده که از آغاز انقلاب کشاورزی حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار سال پیش تا افزایش کربن در اتمسفر با انقلاب صنعتی در اواسط دهه ۱۸۰۰  تا عصر هسته‌ای متغیر است.

دوره

هر دوره باید یک نشانه متمایز داشته باشد. برای مثال برای تعیین تاریخ شروع هولوسن، محققان داخل یکی از صفحات یخی گرینلند را حفر کرده و متوجه تغییر غلظت هیدروژن شدند که نشان دهنده گرمایش جهانی و بیرون آمدن زمین از آخرین عصر یخبندان بود. هم چنین شهاب سنگ مشهوری که ۶۶ میلیون سال پیش با زمین برخورد کرد و دایناسور‌ها را از بین برد، آثاری از عنصر ایریدیوم در یک تپه سنگی در تونس به جای گذاشت و به محققان کمک کرد مرز بین دوره‌های کرتاسه و پالئوژن را تعیین کنند.

برای اثبات اینکه آزمایش‌های هسته به اندازه شهاب سنگ قاتل دایناسور‌ها روی جهان تاثیر می‌گذارد، تیمی به رهبری کریس ترنر به جزیره کمپبل رفتند، چون این جزیره آنقدر دورافتاده است که اگر چیزی خودش را آنجا نشان دهد احتمالا در همه جا نشان داده است. محققان سیکتا اسپروس را سوراخ کردند و آن را از نظر کربن-۱۴، ایزوتوپ رادیواکتیو کربن بررسی کردند که با آزمایش‌های هسته‌ای هوایی، در اتمسفر منتشر می‌شود.

از آنجا که گیاهان در حال رشد از اتمسفر کربن می‌گیرند، کربن ۱۴ باید در حلقه‌های درخت با غلظت‌های مختلف بسته به سطح عنصر در هر سال موجود باشد. همان طور که انتظار می‌رفت، محققان دریافتند که کربن ۱۴ بین اکتبر و دسامبر ۱۹۶۵ دراوج خود بوده و به تدریج کاهش یافته است چون معاهدات بین المللی آزمایش‌های هسته‌ای را محدود کرده است.

کریس ترنر با کشف این نشانگر رادیوکربن در برخی از دورافتاده‌ترین گیاهان جهان نشان داد که کربن ۱۴ واقعا یک نشانگر جهانی است به خصوص، چون بیشتر آزمایش‌های هسته در نیمکره شمالی اتفاق افتاده است و جزیره کمپبل بسیار بسیار دورتر در جنوب است. براساس این یافته ها، ترتر پیشنهاد می‌کند که تاریخ شروع آنتروپوسن سال ۱۹۶۵ است. یکی از نکات مهم در انتخاب نشانگر‌ ماندگار بودن آن است. کربن ۱۴ نیمه عمر ۶۰۰۰ ساله دارد، به این معنا که حدود ۶۰۰۰ سال طول می‌کشد تا تقریبا نصف آن از بین برود؛ بنابراین حتی بعد از ده‌ها هزار سال، کربن ۱۴ هنوز در مقادیر قابل اندازه گیری وجود دارد که به زمین شناسان آینده اجازه می‌دهد تاریخ دقیق آغاز آنتروپوسن را تعیین کنند.