سیناپرس،اما واقعیت این است که مشکل اصلی فعلی پرورش طیور در کشور، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها هستند نه هورمون‌ها.
استفاده قانونی از هورمون رشد در مرغداری‌ها منتفی است
از گذشته تاکنون هیچ مطالعه رسمی یا شاهدی برای اثبات استفاده از هورمون در پرورش مرغ وجود نداشته است. واقعیت هم این است که انواع هورمون‌های محرک رشد و آنابولیک بیشتر در دامداری‌ها کاربرد دارد تا مرغداری‌ها و پرورش طیور. این هورمون‌ها که کاربرد آنها از دهه‌های ۴۰ و ۵۰ میلادی در آمریکا برای پرورش گاو رایج شده است، همچنان با همین کاربرد در صنعت دامداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. چراکه در مورد پرندگان این اتفاق باید روزانه و به دفعات انجام گیرد که با توجه به تعداد بسیار زیاد پرندگان در مرغداری‌ها از نظر اجرایی غیرممکن بوده و به همین دلیل استفاده از هورمون‌های رشد با ماهیت پپتیدی در طیور به‌طور کامل منتفی است.
علت رشد سریع مرغ‌ها در صنعت مرغداری چیست؟
اما علت رشد سریع جوجه‌های پرورشی در قیاس با جوجه‌های خانگی ظاهراً به تغییرات ژنتیکی و نسل‌کشی‌هایی است که در مرغ‌های اجداد اتفاق افتاده است و به صورت رسمی و قانونی هیچ هورمون محرک رشدی به مرغ‌ها تزریق نمی‌شود. اما اگر تخلفی در قانون صورت بگیرد و در بعضی از محل‌های پرورش طیور از این هورمون‌ها استفاده غیرقانونی شود، موضوع جداگانه‌ای است که اثبات آن نیازمند نمونه‌برداری و آزمایش است. هرچند که براساس نتایج اعلام‌شده مطالعات دامپزشکی در زمینه پرورش طیور چنین موردی تا به حال گزارش نشده است.
آنتی‌بیوتیک هم کم از هورمون ندارد
اما نکته مهم‌تر در پرورش مرغ، نه استفاده از هورمون‌های رشد بلکه استفاده از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها است. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های متعددی که به «آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف» شهرت دارند و بر محدوده بزرگی از انواع باکتری‌ها تأثیر می‌گذارند، در صنعت مرغداری شایع است. درحالی که در کشورهای دیگر دنیا تنها بعضی از این انواع آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت هدفمند مورد استفاده قرار می‌گیرند، به این معنی که تعداد محدودی از آنتی‌بیوتیک‌ها بر بعضی از باکتری‌های دستگاه گوارش مرغ اثر می‌گذارند و آنها را از بین می‌برند و باکتری‌های دیگر را باقی می‌گذارند. باکتری‌های باقی‌مانده در نبودِ باکتری‌های رقیب به هضم بهتر غذا در دستگاه گوارش و رشد کمک می‌کنند.
استفاده گسترده و زیاد از آنواع آنتی‌بیوتیک‌ها دو اثر جانبی منفی مهم دارد. اول وجود باقی‌ماندۀ آنتی‌بیوتیک‌ها در گوشت بدن حیوان است که بر اساس چندین مطالعه انجام‌گرفته در این زمینه، میزان این آنتی‌بیوتیک باقی‌مانده در بدن مرغ بسیار زیاد است. در یکی از این مطالعات که در ۱۳۸۷ در اصفهان انجام گرفته، باقی‌ماندۀ کلرامفنیکل را در گوشت طیور به روش «الایزا» محاسبه کرده است و به این دلیل که کلرامفنیکل می‌تواند اثرات منفی بر کارکرد مغز استخوان و کم‌خونی داشته باشد، استفاده زیاد این دارو در صنعت پرورش طیور مشکل‌ساز خواهد بود.
همچنین براساس مطالعات دیگر، بقایای آنتی‌بیوتیک‌ها به‌ویژه کلرامفنیکل، جنتامایسین و تتراسایکلین در گوشت طیور پرورشی بیشتر از حد استاندارد به اثبات رسیده است.
نکته دیگر درخصوص استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها، ایجاد مشکل «مقاومت باکتریایی» است. به این ترتیب که با حجم استفاده بالا از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها، طیف گسترده‌ای از باکتری‌هایی که به این داروها حساس هستند از بین می‌روند و سپس باکتری‌هایی که با یک جهش ژنتیکی به این آنتی بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند، باقی می‌مانند و تکثیر می‌شوند.
در شرایطی که مقاومت آنتی‌بیوتیکی به عنوان یک مشکل بزرگ در سطح جهانی مطرح است، این اتفاق می‌تواند تبعات خطرناکی داشته باشد. چراکه سال‌ها است هیچ آنتی‌بیوتیک جدیدی تولید نشده و آنتی‌بیوتیک‌های قبلی هم نسبت به بسیاری از باکتری‌ها بی‌اثر شده‌اند. به همین دلیل است که بسیاری از انواع بیماری‌های عفونی در مناطق مختلف دنیا، رسماً قربانی گرفته‌اند.
به همین دلیل است که آن‌چه لازم است بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد، نه مصرف هورمون‌های رشد در مرغ‌ها، که مصرف آنتی‌بیوتیک در صنعت پرورش طیور و مصرف هورمون‌های رشد در پرورش دام است.
اصلاح الگوی مصرف دارو ضروری است
تزریق هورمون‌های رشد در صنعت دامداری چندین سال است که به صورت رسمی در سراسر جهان انجام می‌شود، اما درواقع مصرف این هورمون‌ها دوره و زمان تزریق مشخص دارد و اگر از زمان تزریق آن بگذرد، بقایای آن به صورت شکسته‌نشده در عضلات بدن حیوان باقی می‌ماند. درحالی که اگر در زمان درست و به موقع تزریق شود، هورمون وارد چرخه هضم متابولیکی بدن حیوان شده و در اثر شکستن بی‌اثر می‌شود.
در حال حاضر سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرده است که همه داروهای مورد استفاده در طیور مطابق با دارونامه دامپزشکی و مقررات سازمان دامپزشکی کشور دارای مدت زمان منع مصرف مخصوص به خود هستند. به این معنی که پرنده بعد از طی دوره زمانی منع مصرف دارو بر اساس تایید دامپزشک اجازه اعزام به کشتارگاه را دارد. همچنین براساس اظهارات این سازمان، در سال‌های اخیر طرح تولید مرغ بدون آنتی‌بیوتیک در تمام طول دوره نیز با برنامه‌ریزی و حمایت سازمان دامپزشکی کشور رو به توسعه بوده تا همین داروهای مصرفی فعلی در طیور هم با بالا بردن استانداردهای بهداشتی و پرورشی مورد مصرف قرار نگیرند.
- 10
- 6
