فاضلاب‌های سرگردان، امنیت آب را تهدید می‌کنند

دکتر علیرضا رییسی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تأثیر خشکسالی بر امکان بازگشت برخی بیماری‌ها به کشور، توضیح داد و گفت: خشکسالی امکان شیوع برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. باید توجه داشت که بحث مدیریت خشکسالی در این زمینه مطرح است و  الزاما خشکسالی باعث بیماری نمی‌شود؛ بلکه باید مدیریت آن را بدانیم. در خشکسالی اتفاقاتی از جمله کمبود و قطعی آب و در نهایت به خطر افتادن امنیت و سلامت آن اتفاق می‌افتد؛ این موضوع به عنوان یکی از مشکلات اصلی ما در این زمینه مطرح است.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات ما بحث فاضلاب‌هاست؛ درصد زیادی از فاضلاب‌های کشور سیستم تصفیه مناسبی ندارند با توجه به خشکسالی فعلی و پایین آمدن سطح آب،  اگر به رودخانه‌ها ریخته شوند، غلظت مواد آلاینده افزایش پیدا می‌کند و امنیت آب به شدت به خطر می‌افتد.

معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به کاهش سطح آبهای زیرزمینی در کشور، تصریح کرد: با توجه به کاهش سطح این آبها و همچنین فرسودگی شبکه انتقال آب، سوراخ‌هایی در این مسیر وجود دارد؛ به همین دلیل هنگام قطعی آب با توجه به اینکه با استفاده از پمپ، این آبها بیرون کشیده می‌شود، آب بیرون رفته از لوله‌ها با فاضلاب آلوده شده و به داخل سیستم بر می‌گردد که این موضوع می‌تواند مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کند.

رئیسی با بیان اینکه مراکز بهداشت به صورت مرتب میزان کلر باقی‌مانده آب را رصد می‌کنند، ادامه داد: این مراکز نتیجه گزارش‌های خود را به آب و فاضلاب اعلام می‌کنند، اما باید توجه داشت که همه میکروارگانیسم‌ها و ویروس‌ها با کلر از بین نمی‌روند. گاهی مردم به دلیل قطعی آب، مجبور می‌شوند از سرچشمه‌هایی آب تهیه کنند که نه کلر دارند و نه از نظر بار میکروبی کنترل شده‌اند. مصرف این آب مردم منطقه را دچار مشکل می‌کند.

معاون وزیر بهداشت در ادامه بیان کرد: بحث مواد شیمیایی موجود در آب مانند نیترات نیز می‌تواند مخاطرات جدی برای مردم ایجاد کند؛ برای مثال اگر این ماده شیمیایی به میزان زیاد در آب زیاد وجود داشته باشد می‌تواند باعث بروز برخی سرطان‌ها باشد. نیترات بالای آب ناشی از فاضلاب انسانی یا کودهای کشاورزی است.  بیشتر بیماریهایی که ممکن است در شرایط خشکسالی با آنها روبرو شویم، بیماری‌های ویروسی و میکروبی مثل اسهال و «ایکولای» است.اگر در آب منطقه‌ای باکتری ایکولای وجود داشته باشد به معنی آلودگی با مدفوع انسانی است.

وی همچنین اضافه کرد: اگر به دلیل خشکسالی  آب در روخانه‌ای راکد شود، آن نقطه به محل تجمع انواع پشه‌ها تبدیل می‌شود که می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های مختلفی مانند سالک، مالاریا و ... شود. ثابت شده‌ است احتمال برگشت بسیاری از بیماری‌ها از جمله مالاریا در نقاطی که به سمت خشکسالی می‌روند افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که ایران در زمینه کنترل  مالاریا بسیار پیشرو است و آمار درخشانی دارد، اما در عین حال این تهدید نیز وجود دارد.

در حال حاضر بیشترین موارد ابتلا به مالاریا در کشور، وارداتی و مربوط به کشورهای افغانستان و پاکستان است. دو دهه پیش سالیانه حدود ۶۲ هزار مورد ابتلا به مالاریا گزارش می‌شد، اما در سال ۹۶، حدود ۹۳۰ مورد ابتلا داشتیم که ۸۷۱ مورد وارداتی بود. بعضی از فلزات سنگین در برخی از چشمه‌ها نیز وجود دارد که با گرما و تبخیر آب به دلیل کاهش حجم آن،  ممکن است میزان بیشتری از آن وارد بدن شود.