همه چیز از آن جا شروع شد که زن میان سال به دلیل وزن زیاد، سلامتی‌اش به خطر افتاده بود و درمان دارویی، دیگر روی او جواب نمی‌داد و به ناچار باید جراحی می‌کرد. ظاهرا در اولین جراحی، خطای پزشکی رخ می دهد و این زن، هشت ماه بعد چندین بار به اتاق عمل برده می شود تا سلامت خود را بازیابد اما در نهایت فوت می کند سپس بیمارستان صورتحسابی را به مبلغ یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان برای ترخیص پیکر او به خانواده بازمانده بابت عمل های انجام شده ارائه می دهد.
این ماجرا در کنار خبر مرگ دردناک دختر جوان بوشهری طی عمل زیبایی که در چند وقت اخیر در شبکه های اجتماعی منعکس شده است، باعث شد تا رشیدپور در برنامه «حالا خورشید» به این موضوع بپردازد و نکاتی را مطرح کند. به بهانه این دو خبر هولناک در پرونده امروز زندگی سلام، می خواهیم بگوییم که خطای پزشکی چیست؟ عامل چند درصد از مرگ و میرهای سالانه در دنیاست؟ و بنابراین مروری بر شوکه کننده ترین موارد خطای پزشکی در ایران و کشورهای دیگر خواهیم داشت. با ما همراه باشید.
خبرساز ترین اشتباهات پزشکی کشورمان
پزشکان عزیزو زحمت کش کشور ما هم مثل پزشکان همه کشورهای دنیا، ممکن است مرتکب اشتباه شوند البته این اشتباهات پزشکی از روی بی انگیزگی و بی دقتی در کار نیست بلکه حوزه پزشکی ریزه‌کاری‌ها، ظرافت‌ها و خطرات زیادی دارد و به همین دلیل شغلی حساس شناخته می‌شود. در ادامه چند مورد از اشتباهات پزشکی سالهای اخیر در کشور را که حاشیه ساز هم شده است، مرور می‌کنیم.
دست‌هایی که به اشتباه جراحی شد!
در سال ۹۵ خطای پزشکی عجیبی اتفاق افتاد. کودک دو سالهای در یکی از بیمارستان‌های اصفهان از ناحیه دست چپ تحت عمل جراحی قرار گرفت. ماجرا از این قرار است که کودک دو سالهای هنگام تولد از ناحیه تاندون دست راست آسیب می‌بیند و بر اساس توصیه پزشکان باید در دوسالگی عمل شود اما بعد از عمل جراحی، مادر و پدر کودک متوجه می‌شوند که اشتباه عجیبی رخ داده است. آن‌ها در همان نگاه اول متوجه می‌شوند که پزشک معالج به جای دست راست، دست چپ فرزندشان را عمل کرده است!
نوزادی که با صورت بخیه خورده به دنیا آمد!
اوایل سال ۹۶، تصویری در فضای مجازی دست به دست شد و صورت کودک تازه متولد شده‌ای را نشان می‌داد که با جسم نوک‌تیزی بریده شده است. ظاهرا هنگام عمل سزارین، تیغ جراحی به صورت نوزاد برخورد می‌کند و صورتش آسیب می‌بیند. این اتفاق در حالی رخ داد که وزارت بهداشت بعد از چند روز اعلام کرد: «حادثه در یک بیمارستان خصوصی رخ داده و تعیین تکلیف پزشک به عهده خانواده نوزاد است که بخواهند از پزشکِ جراح شکایت کنند یا نه؟»
پانسمانی که در گلو جا ماند!
مرداد دو سال پیش، کودک ۹ سالهای در بوشهر برای جراحی لوزه راهی بیمارستان می‌شود. پزشکان هنگام جراحی یک باند پانسمان در گلوی او قرار می‌دهند تا از ورود خون به ریه جلوگیری کنند. جراحی تمام می‌شود و لوزه کودک درمان می‌شود اما چند روز بعد مشکل بلع و تهوع پیدا می‌کند. با وخامت حال کودک، او را به بیمارستان منتقل می‌کنند و پزشکان با بررسی بیشتر به این نتیجه می‌رسند که در انتهای جراحی یادشان رفته است، باند را از گلوی او خارج کنند!
کلیه‌ای که به اشتباه از بدن بیمار خارج شد!
آخرین روزهای سال ۹۵ بود که خبر تلخ و عجیبی در خبرگزاری‌ها دست به دست شد. دختر جوانی برای خارج کردن کیست از شکمش به یکی از متخصصان زنان و زایمان در اصفهان مراجعه می‌کند و تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد اما بعد متوجه می‌شود که پزشکِ جراح به اشتباه، کلیه او را خارج کرده است. موضوع وقتی دردناک‌تر می‌شود که می‌فهمیم، دختر اصفهانی به دلیل مشکلات ژنتیکی تنها یک کلیه داشته است و از آن به بعد فقط با دیالیز زنده می‌ماند!
اشتباهات پزشکی آن‌ورِ آبی‌ها هم عجیب است!
قبلا هم گفتیم که اشتباهات پزشکی تنها مختص ما نیست. متاسفانه در تمام دنیا وجود دارد و اصلا استاندارد جهانی برایش تعریف شده است. یعنی طبق آمار می‌دانیم که سالانه حدود چند اشتباه پزشکی در یک حوزه تخصصی اتفاق می‌افتد. در ادامه چند مورد از عجیب‌ترین اشتباهات پزشکی کشورهای دیگر را بخوانید تا باور کنید که آن‌ورِ آبی‌ها هم دچار خطای پزشکی می‌شوند.
جمجمه‌ای که به اشتباه شکافته شد!
اوایل سال ۲۰۱۷ بود که یک پزشک کنیایی در پی اشتباه بزرگی از کار برکنار شد. این پزشک در بیمارستان با دو بیمار مواجه شد که یکی از آن‌ها به ورم سر مبتلا و دیگری خون مغزش لخته شده بود. جراح کنیایی بیماری را که ورم سر داشت، به اتاق عمل می فرستد و بعد از این که جمجمه بیمار را باز می‌کند، متوجه می‌شود که اشتباه عجیبی مرتکب شده است و اصلا هیچ خبری از لخته خون در مغز بیمار نیست! هرچند که بیمار نجات پیدا می‌کند و زنده می‌ماند اما پزشک اصلی و دو پرستار از کار برکنار می‌شوند.
پایی که به اشتباه قطع شد!
یک پزشک در یکی از شوکه کننده‌ترین حوادث پزشکی، پای بیمارش را به اشتباه از بدن او جدا کرد! در سال ۲۰۰۵ بیماری به دلیل مشکل جسمی مجبور می شود پای چپش را قطع کند اما تیم جراحی در اتاق عمل به اشتباه پای راست او را قطع می کنند! بعد از این حادثه به دنبال شکایت بیمار از بیمارستان، پزشکِ جراح برای همیشه از کار برکنار شد و بیمار هم بیشتر از یک میلیون دلار غرامت گرفت!
عمل اشتباه روی نیم کره مغز!
سال ۲۰۰۷ اتفاق عجیبی در بیمارستانی در آمریکا روی داد. بیماری به دلیل خون‌ریزی در سمت چپ مغزش به بیمارستان مراجعه می‌کند اما پزشک جراح به اشتباه سمت راست مغز او را عمل می‌کند! البته بعد از چند دقیقه پزشک متوجه اشتباهش می‌شود و به سرعت جراحی سمت چپ مغز را شروع می‌کند و در نتیجه بیمار بعد از چند روز به سلامت از اتاق عمل خارج می‌شود اما نکته جالب این‌جاست که این چهارمین باری بوده است که پزشکان این بیمارستان دو نیم‌کره مغز را به اشتباه و به صورت جابه‌جا جراحی کرده اند!
بیماری که اشتباهی عمل شد!
یک زن ۶۷ ساله که برای انجام آنژیوی مغزی به بیمارستانی مراجعه کرده بود یک روز بعد از آنژیو به اشتباه جراحی قلب باز شد! ظاهرا پرسنل بیمارستانی در آمریکا بعد از انجام آنژیو به جای این‌که بیمار را به بخش منتقل کنند او را به طبقه دیگری می‌برند و پرسنلی که در طبقه دیگر بیمارستان حضور داشتند به اشتباه این خانم را به اتاق عمل می‌فرستند تا روی او عمل قلب باز انجام دهند! البته در همان مراحل ابتدایی جراحی، پزشک اصلی با متخصص داخل اتاق عمل، تماس می‌گیرد و موضوع را اطلاع می دهد و پزشکان به سرعت بیمار را از اتاق عمل خارج می‌کنند.
نکاتی درباره آمارخطای پزشکی در ایران
همین حالا تصوری را که خطای پزشکی تنها به معنی جاماندن ابزار جراحی در بدن بیمار است از ذهن‌تان بیرون بریزید! اشتباهات پزشکی انواع مختلفی دارد. اشتباه در تشخیص بیماری، اشتباه دارویی، اشتباه هنگام جراحی و ... همگی به عنوان خطای پزشکی شناخته می‌شوند اما از میان این‌ها، اشتباه دارویی، شایع‌ترین نوع خطای پزشکی در کشور است. اشتباه دارویی همه موضوعاتی را شامل می‌شود که به تجویز و مصرف دارو ارتباط دارد؛ مثلا این‌که پزشک چه نوع دارویی، چه اندازه و با چه دوزی تجویز کند و... . اگر در این فرایند اشتباهی رخ دهد آن موقع، خطای پزشکی از نوع اشتباه دارویی رخ داده است. در این بین باید توجه داشت که بسیاری از مردم به دلیل بی اطلاعی از حقوق خود یا نگرانی از روند طولانی و گاهی بد گمانی نسبت به نتیجه کار اقدام به شکایت از خطاهای احتمالی پزشکی نمی کنند. ماجرای پرونده مرحوم کیارستمی به عنوان یک چهره معروف و طولانی شدن روند رسیدگی به آن از نمونه هایی بود که در این زمینه حرف های زیادی برای گفتن داشت.
بررسی آمار قربانیان اشتباهات پزشکی به روایت معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی
میزان اشتباهات پزشکی در کشور ما کمتر از استاندارد جهانی است
همیشه آمارهای مختلفی از میزان سوانح و حوادث در کشور منتشر می‌شود که در یک سال چند نفر بر اثر سوانح طبیعی فوت کردند، چند نفر بر اثر تصادف جان باختند و ... اما همیشه یکی از مهم ترین موضوعاتی که از آن غفلت می شود، این است که چند درصد از مردم بر اثر یک اشتباه پزشکی آسیب می بینند یا جان می بازند؟ برای این که آماری از اشتباهات پزشکی در کشورمان به دست آوریم به سراغ دکتر «علی فتاحی»، معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور می رویم. دکتر «فتاحی» در گفت وگو با «زندگی سلام» می‌گوید :«طبق آمار، در تمام جهان به طور متوسط حدود ۳درصد از مراجعه به پزشک به شکایت منجر می‌شود.
در حالی که این آمار در کشورمان چیزی در حدود ۰.۱ درصد است. ما در ایران هرسال حدود ۹۰۰ میلیون مراجعه درمانی داریم که تنها ۰.۱ درصد این مراجعات منجر به شکایت ناشی از خطای پزشکی می‌شود البته این میزان ناچیز هرگز به این معنی نیست که میزان خطای پزشکی در کشورمان بسیار کم و نزدیک به صفر است. شاید در مواردی اشتباهاتی انجام شده اما بیمار برای شکایت از پزشک، اقدامی انجام نداده باشد. هرچند که در سالهای اخیر مردم نسبت به حقوق متقابل بیمار و پزشک آگاهی بیشتری کسب کرده‌اند و از مشکلاتی که برایشان پیش می‌آید به راحتی نمی‌گذرند بنابراین می‌توان امیدوار بود که میزان اشتباهات پزشکی در کشور ما کمتر از استاندارد جهانی است.»
۴ دسته از پزشکان که بیشترین خطا را دارند
دکتر فتاحی ادامه می‌دهد: «در کشور ما پزشکان عمومی، دندان‌پزشکان، متخصصان زنان و جراحان ارتوپدی بیشترین میزان شکایت ناشی از خطای پزشکی را دارند اما این چهار تخصص حدود ۶۰ درصد مراجعات پزشکی را شامل می‌شود و در بعضی از موارد، اقدامات اورژانسی این چند حوزه بیشتر از تخصص‌های دیگر است بنابراین چیز عجیبی نیست که میزان اشتباهشان بیشتر از تخصص‌های دیگر باشد.» معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی در انتها اضافه می‌کند: «اگر به تفکیک مناطق مختلف کشور، آمار شکایت ناشی از خطای پزشکی را بررسی کنیم در سال ۹۵ استان‌های ایلام و کهگیلویه و بویراحمد بیشترین و سیستان و بلوچستان و چهارمحال و بختیاری کمترین میزان شکایت ثبت شده ناشی از خطای پزشکی را داشته اند.»
مصطفی میرجانیان
- 11
- 6
