از لرزش دستانت نترس!

خیلی از ما لرزش دست یا هر نوع اختلال حركتی در میانسالی را ناشی از بالا رفتن سن تلقی می‌كنیم. در حالی‌كه علت بیشتر این اختلالات ابتلا به بیماری پاركینسون است كه شخص بیمار از آن آگاه نیست. به بیان دیگر، اختلالات حركتی افراد میانسال لزوما به معنای از كار افتادگی و كهولت سن نیست، بلكه گاهی ممكن است ناشی از ابتلا به بیماری پاركینسون باشد. ناگفته نماند پاركینسون بعد از آلزایمر دومین بیماری دگرگونی سیستم عصبی محسوب می‌شود كه شیوع آن نیز در حال افزایش است.

پاركینسون یك بیماری دستگاه عصبی مركزی است كه معمولا بعد از ۶۰ سالگی بروز می‌كند، ولی گاهی در سنین پایین‌تر هم دیده می‌شود كه حدود ۱۰ درصد موارد را تشكیل می‌دهد. در این بیماری دوپامین در مغز كاهش می‌یابد و باعث بروز علائمی همچون سفتی عضلانی، لرزش و كندی می‌شود.

اولین لرزش‌ها را جدی بگیرید

در مراحل اولیه بیماری، علائم خفیف است و معمولا لرزش یك طرفه دست بروز می‌كند كه باعث ناتوانی بیمار نمی‌شود، به‌تدریج با پیشرفت بیماری لرزش باعث اختلال در عملكرد روزانه فرد می‌شود؛ به طور مثال هنگام غذا خوردن یا بستن دكمه‌های لباس برای بیمار محدودیت ایجاد می‌كند. همچنین كندی حركات منجر به آن می‌شود كه بیمار زمان بیشتری صرف فعالیت‌های روزمره مانند برخاستن از حالت نشسته، استحمام و راه رفتن كند.

سفتی عضلانی ممكن است در مراحل اولیه با بیماری‌های اسكلتی اشتباه شود و بیمار درد شانه یا كاهش حركت در مفصل شانه را تجربه كند. همچنین این بیماری باعث آهسته شدن صدا و همچنین كندی در صحبت كردن می‌شود.

آلزایمر و پاركینسون با هم می‌آیند

بررسی‌ها نشان داده است كه پاركینسون به اختلال حافظه نیز منجر می‌شود؛ یعنی علاوه بر این‌كه سیستم حركتی را درگیر می‌كند، سیستم حافظه را نیز درگیر می‌كند. این بیماری در هر دو جنس مرد و زن یكسان است، اما در مردان كمی بیشتر است. گرچه این پاركینسون بیشتر در دهه ۵۰ و ۶۰ سالگی بروز می‌كند، اما ممكن است از نوع زودرس باشد و در سنین كمتر از ۵۰ سالگی، حتی ۴۰ سالگی نیز اتفاق بیفتد كه بیشتر جنبه ارثی خواهد داشت. با این حال مشخص شده كه محیط و وجود سموم كشاورزی و البته آلاینده نیز نقش اساسی در ابتلا به پاركینسون دارد.

پیشگیری با ورزش و تغذیه سالم

۹۰ درصد ابتلا به این بیماری بدون علت است و با مرگ سلول‌های عصبی آغاز شده و پیشرفت می‌كند. ۱۰ تا ۲۰ درصد علت این بیماری نیز خانوادگی و ژنتیكی است كه حتی ممكن است در سن پایین نیز فرد را درگیر كند. بهترین راه‌های پیشگیری از بیماری پاركینسون تغذیه و ورزش است. داشتن فعالیت فیزیكی مداوم در طول زندگی از جمله راهكارهای مفید در پیشگیری از این بیماری است. به بیان دیگر، انجام حركات ورزشی ساده به صورت مرتب و همچنین مصرف برخی از مواد غذایی به خصوص میوه و سبزیجات تازه احتمال ابتلا به این بیماری را كاهش می‌دهد. حتی تنها راه‌هایی كه از نظر علمی ثابت شده و كمك بسیاری به بهبود بیماران می‌كند، تعدیل رژیم غذایی، مصرف كمتر مواد پروتئینی و چرب و پر كالری و مصرف سبزیجات و میوه‌جات است. كاهش مصرف گوشت قرمز، افزایش مصرف سبزیجات به‌خصوص میوه‌های قرمز مثل توت فرنگی،  تمشك، شاه‌توت

قره قات، زغال اخته، چای سبز و ماست در بهبود علائم پاركینسون بسیار كمك‌كننده است .

فقط درمان كنترلی با دارو

متاسفانه در حال حاضر بیماری پاركینسون درمان قطعی ندارد، ولی خوشبختانه یكی از بیماری‌هایی است كه امكان كنترل علائم بیماری در آن وجود دارد. با توجه به این‌كه در این بیماری سطح دوپامین در مغز كاهش می‌یابد، درمان این بیماری داروهایی است كه سطح این ماده را در مغز بالا می‌برند. انتخاب دارو بر اساس شرایط كلینیكی بیمار و به عهده پزشك متخصص مغز و اعصاب است كه این داروها به صورت خوراكی و تزریقی در دسترس هستند.

یكی دیگر از درمان‌ها جراحی است كه در این روش با كارگذاری یك الكترود در مغز باعث كنترل علائم بیمار می‌شوند. ولی باید به این نكته توجه كرد كه جراحی برای هر بیماری مناسب نیست و تشخیص آن به عهده پزشك متخصص در این رشته است‌. البته جراحی باعث بهبود كامل بیماری نمی‌شود و فقط به بهبود علائم بیمار و كاهش دوز دارو كمك می‌كند. روش‌های دیگر همچون سلول‌های بنیادی در حال حاضر در دست تحقیق است و هنوز اثر مطلوب آن اثبات نشده است. استفاده از روش‌های بازتوانی مانند فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و كاردرمانی نیز می‌تواند باعث بهبود كیفیت زندگی بیماران شود. روش‌هایی مثل زنبوردرمانی، طب سوزنی و ماساژدرمانی نیز از نظر علمی هنوز مورد تایید نیستند.