شایع‌ترین موارد پارگی تاندون

در خبرها آمده بود كه ۴۰ درصد افراد بالای ۴۰ سال كشور پارگی تاندون دارند كه می‌توان آنها را با درمان‌های غیرجراحی و تقویت عضلات مداوا كرد. ناگفته نماند كه یكی از شایع‌ترین موارد پارگی تاندون در ناحیه شانه اتفاق می‌افتد . جالب آن‌كه دردهای شانه در افراد سالمند بیشتر بروز می‌كند، چرا كه تمایل دارند كارهای شخصی خود را بدون كمك دیگران، انجام دهند.

گاهی هم این آسیب با برداشتن و جابه‌جایی وسایل اتفاق می‌افتد‌. از سوی دیگر، كودكان نیز طی انجام ورزش‌های حرفه‌ای مانند والیبال، بسكتبال، دوو‌میدانی و رزمی زیاد دچار آسیب‌های شانه می‌شوند. شیوع پارگی و آسیب‌های تاندونی ما را بر آن داشت تا با دكتر فریبرز عزیزی، عضو انجمن جراحان ارتوپدی به گفت‌وگو بنشینیم.

تاندون بافتی است كه عضله را به استخوان متصل می‌كند. یكی از آسیب‌های اصلی تاندون‌ها ناشی از استفاده نامناسب از آنهاست. كشش‌های مكرر و بیش از حد تحمل تاندون كه در حین فعالیت‌های بدنی و ورزشی به آن وارد می‌شود از مهم‌ترین و شایع‌ترین علت‌های التهاب یا پارگی تاندون است. در واقع، به‌دنبال فعالیت‌های یكنواخت ، مكرر و زیاد یا حركات ورزشی كه بدن برای آن آمادگی ندارد، رشته‌های تشكیل‌دهنده تاندون به‌تدریج ساختار یكنواخت خود را از دست داده و پس از مدتی دچار التهاب می‌شود.

آسیب تاندونی در كودكان

شكی وجود ندارد كه ورزش‌های پر زد و خورد (كاراته، تكواندو) برای كودكان مناسب نیست‌. اگر برخی كودكان می‌خواهند این ورزش‌ها را انجام دهند، باید بدن خود را تحت نظر مربی نیم ساعت قبل از ورزش، گرم كنند تا بدن فرصت بازتوانی داشته باشد.

البته پارگی تاندون در بچه‌ها شایع نیست، زیرا ضعیف‌ترین قسمت بدن كودكان، صفحات رشدشان است. به همین دلیل، معمولا قبل از بسته شدن صفحات رشدشان و حوالی بلوغ، بیشترین آسیب‌ها را در ناحیه صفحات رشدشان می‌بینند‌. ولی تاندون‌هایی كه می‌تواند همراه با صفحه رشد آسیب ببیند در ناحیه انگشت، زانو، آرنج و شانه است. به همین دلیل با بروز دردهای شانه حین این ورزش‌ها، كودكان باید ورزش را متوقف كنند.

معمولا كودكان تحت شرایط پارگی تاندون قرار نمی‌گیرند مگر بر اثر حركت‌های ناگهانی یا شوخی‌های خشنی كه با سنین بزرگ‌تر انجام می‌دهند‌. همچنین در ورزش‌های رزمی كه تماس و درگیری زیادی دارد و نیز در ورزش‌های گروهی ممكن است باعث پارگی تاندون شود.

درد و تورم، نشانه آسیب تاندونی

اولین نشانه پارگی تاندون، ناتوانی در حركت است؛ زیرا به علت ورم و التهاب تاندون، اندام آسیب‌دیده حركت نمی‌كند‌. در چنین شرایطی، ابتدا روی محل دردناك یخ می‌گذاریم و به آن استراحت می‌دهیم. اگر فرد بعد از كاهش درد و التهاب، همچنان نتواند عضو را حركت دهد، شایع‌ترین احتمال پارگی تاندون است كه باید توسط پزشك ارتوپد تشخیص داده شود و درمان گردد.

توجه داشته باشید برخی پارگی‌ها اورژانسی است و اگر با تاخیر درمان شود نیاز به درمان سخت‌تری (جراحی) خواهد داشت. معمولا در ورزش‌هایی مثل جودو و كاراته كه تماسی هستند و شخص طی آن گرفته و پرتاب می‌شود یا ورزش‌های رزمی و كشتی كه شخص یا لباسش توسط شخص دیگر ی كشیده می‌شود، احتمال پارگی تاندون بیشتر است.

مراقب اشیای تیز باشید

یكی از دلایل پارگی تاندون در تمام سنین، پارگی با اشیای تیز و برنده است كه در محیط ورزشی، كار یا خانه ممكن است اتفاق بیفتد. پس افراد باید هنگام كار با اشیای تیز از دستكش‌های محافظ استفاده كنند. البته در كودكان، تشخیص و درمان پارگی تاندون سخت‌تر است؛ چون همكاری نمی‌كنند و نیاز به تشخیص و درمان دقیق از سوی ارتوپد دارند.

 به بیان دیگر، پارگی تاندون در بچه‌ها نیاز به دوختن دارد، ولی در افراد بالغ و مسن گاهی با روش‌های غیر‌جراحی قابل درمان است. چون این دسته افراد می‌توانند تا۵۰ درصد ضخامت پارگی را تحمل كنند، اما در بچه‌ها و افرادی كه بسیار فعال هستند پارگی حدود ۵۰ درصد و بیشتر باید حتما ترمیم كامل شود تا كارایی و توانایی آن اندام حفظ شود.

استرس زیاد برای عضلات خوب نیست!

صدمه‌دیدگی تاندونی هنگامی رخ می‌دهد كه بدن به نوعی تحت فشار و استرس قرار گیرد. وقتی در جریان این فشارها، عضلات و رباط‌ها در جهتی تحت انقباض یا فشار قرار بگیرند كه برای آن جهت خاص یا آن مقدار خاص از نیرو، توانایی كافی نداشته باشند دچار كشیدگی یا پارگی رباط یا تاندون خواهند شد‌. فشارهای وارده به بدن می‌تواند به‌صورت ناگهانی یا مزمن و بر اثر انجام حركات تكراری و غیر‌صحیح باشد.

فراموش نكنید كه برای پیشگیری از آسیب‌های تاندونی باید قبل از ورزش بدن تان را با انجام حركات كششی مناسب گرم كنید‌. تقویت عضلات آسیب‌پذیر نیز باید با حركت مناسب به‌صورت روزانه مورد توجه قرار بگیرد‌. به‌علاوه باید از بلند كردن اجسام سنگین خودداری كنید.

از تیمار خانگی تا درمان پزشكی

مراقبت‌های اولیه كشیدگی و آسیب‌دیدگی تاندونی عبارت است از:

استراحت به ناحیه آسیب‌دیده

سرما درمانی با یخ در محل آسیب كه به كاهش تورم و اسپاسم كمك می‌كند.

بانداژ كردن محل آسیب با باندهای نواری و كشی كه به كاهش تورم كمك می‌كند.

بالا نگه داشتن محل آسیب بالاتر از سطح قلب

استفاده از داروهای ضد‌درد

اما درمان پزشكی آسیب‌های تاندونی شامل موارد زیر می‌شود:

استفاده از آتل در موارد ضروری

جراحی در صورت پاره شدگی كامل عضله یا رباط