به گزارش ایسنا و به نقل از نوروساینس نیوز، اختلالات افسردگی، از شایع ترین بیماری ها در سراسر جهان به شمار می رود. دلایل این اختلالات، پیچیده هستند و تاکنون فقط تا حدودی درک شده اند. بنظر میرسد که عنصر کمیاب لیتیوم در این میان نقش داشته باشد.
جمعی از پژوهشگران "دانشگاه فنی مونیخ" (TUM) آلمان در بررسی جدید خود نشان داده اند که توزیع لیتیوم در مغز افراد افسرده، با توزیع آن در مغز افراد سالم متفاوت است.
لیتیوم برای بسياري از ما به خاطر باتری های قابل شارژ آشنا است. بیشتر افراد، لیتیوم را به صورت روزانه در آب آشامیدنی خود مصرف می کنند. پژوهش های بین المللی نشان داده اند که بالاتر بودن میزان لیتیوم طبیعی در آب آشامیدنی، با کاهش میزان خودکشی در مردم مرتبط است.
دهه هاست که نمک های لیتیوم در غلظت های بسیار بالاتر، برای درمان شیدایی و اختلالات افسردگی بکار رفته اند. با وجود این، هنوز نقش دقیق لیتیوم در مغز ناشناخته است.
فیزیکدانان و آسیب شناسان عصبی دانشگاه فنی مونیخ به متخصصان "دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ"( LMU) و موسسه" FRM II" ملحق شده اند تا روشی را ابداع کنند که میتوان از آن برای تشخیص دقیق توزیع لیتیوم در مغز انسان استفاده کرد.
پژوهشگران امیدوارند که بتوانند به نتایجی در مورد درمان برسند و درک بهتری در مورد فرآیندهای فیزیولوژیکی که در افسردگی نقش دارند، بدست بیاورند.
نوترون ها کم ترین مقدار لیتیوم را تشخیص می‌دهند
پژوهشگران، مغز بیماری را که خودکشی کرده بود، بررسی کردند و به مقایسه آن با دو فرد کنترل شده پرداختند. این پژوهش، نسبت تراکم لیتیوم در ماده سفید مغز را با تراکم آن در ماده خاکستری مورد بررسی قرار می دهد.
پژوهشگران برای تعیین محل لیتیوم در مغز، ۱۵۰ نمونه از نواحی گوناگون مغز را بررسی کردند؛ برای نمونه، نواحی که احتمالا مسوول پردازش احساسات هستند. پژوهشگران با استفاده از روش موسوم به "فراکافت کنشوری نوترونی گامای بی درنگ" (PGAA)، نوترون را به بخش هایی از مغز تاباندند.
"رومن گرنهاوزر" (Roman Gernhäuser)، از پژوهشگران این پروژه اظهار‌کرد: یک ایزوتوپ لیتیوم، عملکرد خوبی در جذب نوترون ها دارد. این ایزوتوپ سپس به اتم هلیم و اتم تریتیوم تجزیه می شود.
از آنجا که تراکم لیتیوم در مغز معمولاً بسیار کم است، تشخیص آن نیز بسیار دشوار است. دکتر "جوتا شوفر" (Jutta Schöpfer)، از پژوهشگران این پروژه گفت: امکان شناسایی مقدار کم لیتیوم در مغز با چنین روشی، تاکنون وجود نداشت.
گرنهاوزر اظهار‌کرد: یک جنبه ویژه بررسی با استفاده از نوترون ها، این است که نمونه های ما از بین نمی روند. این بدان معناست که ما می توانیم آن ها را چندین بار طی یک مدت زمان طولانی بررسی کنیم.
تفاوت قابل توجه میان افراد افسرده و افراد سالم
گرنهاوزر ادامه داد :ما مشاهده کردیم که میزان لیتیوم در ماده سفید مغز افراد سالم، به صورت قابل توجهی بیشتر از مقدار آن در ماده خاکستری مغز است. در مقابل، توزیع لیتیوم در مغز بیماری که خودکشی کرده بود، توزیع متعادلی داشت و تفاوت سیستماتیک قابل اندازه‌گیری در آن دیده نشد.
شوفر اظهار‌کرد: نتایج ما نسبتا پیشگامانه هستند زیرا ما برای نخستین بار توانستیم توزیع لیتیوم تحت شرایط فیزیولوژیکی را تشخیص دهیم. از آنجا که ما توانستیم مقدار این عنصر را بدون استفاده از دارو تشخیص دهیم و از آنجا که توزیع آن کاملاً متفاوت است، باور داریم که لیتیوم واقعا عملکرد مهمی در بدن دارد.
این تنها یک آغاز است!
گرنهاوزر افزود: این واقعیت که ما فقط توانستیم بخش هایی از مغز سه نفر را بررسی کنیم، نشان می دهد که این پژوهش، تنها یک آغاز است. با وجود این، ما توانستیم بسياري از نواحی متفاوت مغز را که رفتار سیستماتیک را تائید می کنند، مورد بررسی قرار دهیم.
وی ادامه داد: ما با بررسی بیماران بیشتر می توانیم اطلاعات بیشتری بدست بیاوریم. همچنین شاید بتوانیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا کاهش میزان لیتیوم در مغز اشخاص افسرده، نتیجه بیماری است یا خیر.
این پژوهش، در مجله "Scientific Reports" به چاپ رسید.
- 11
- 5
